20 jaar Mini onder BMW-regie - Reportage

Het succesverhaal leek op een treurige manier ten einde te komen. In 2000, het laatste productiejaar van de oerversie van de Mini, werden er nog maar 7.069 exemplaren van het schattige karretje geproduceerd. Iets meer dan 7.000! En dat terwijl Mini begin jaren 70 jaarlijks nog meer dan 300.000 auto’s verkocht. Het kleine wagentje, in 2000 41 jaar oud en nooit echt grondig vernieuwd, was simpelweg aan het eind van zijn Latijn. Over en uit dus? Nee, gelukkig liep het anders.

Vandaag knallen we met een oude en een wat jongere Mini door de bochten van de hoogste bergpas van Duitsland, die een hoogte heeft van 1.407 meter boven zeeniveau. Met zicht op de Riedbergerhorn in hartje Beieren vragen we ons af of de Britten ooit de Duitsers van BMW hebben bedankt dat ze hun icoon voor de ondergang hebben behoed. We vermoeden eigenlijk van niet, al was het maar omdat ook wij er na de stopzetting van de productie van de oer-Mini bepaald niet van overtuigd waren dat de BMW-Mini een waardige opvolger zou worden. Het leek allemaal een gevalletje heiligschennis te worden, maar we zaten er helemaal naast. De Mini van BMW was zelfs nog beter dan het origineel, doordat hij niet meer zo petieterig was.

GOLFKARRETJE

Dat moeten we even toelichten. Als je je achter het stuur van een oer-Mini wurmt, heb je het gevoel in een golfkarretje te zitten. Het gasen het rempedaal zitten dicht naast elkaar, het stuur staat net zo vlak als in een stadsbus en als je heuvelop rijdt en je het motortje op toeren moet houden, dien je regelmatig terug te schakelen naar de eerste versnelling om de gang er lekker in te houden bij het 740 kilo lichte karretje. Jawel, naar de eerste versnelling.

Toch vergeef je de Brit met zijn hoge aaibaarheidsfactor bijna alles. Beter gezegd: alles. Zoals dat zijn kofferbak maar een inhoud van 116 liter heeft, omdat links de tank zit en rechts het ruitensproeierreservoir. Als dat slangetje dat van de C-stijl via het dak naar de A-stijl leidt, weer eens lekt, is dat weliswaar niet grappig maar ook weer niet rampzalig. Het kan wel een drama worden als het smeersysteem niet meer is gevuld met 5 liter olie, want dat voorziet tegelijkertijd de versnellingsbak van smeermiddel. Zo’n oude Mini moet je een beetje vertroetelen. Je zou er eigenlijk niet zoals vandaag een winterse rit mee door de bergen moeten maken waarbij de onderkant wordt blootgesteld aan strooizout. Met nog meer roest tot gevolg: de Mini kreeg indertijd af fabriek geen wielkastafdekkingen mee, waardoor de roest zich al snel een weg van binnen naar buiten baande, op eigenlijk alle denkbare plekken. Zodoende is elke oude Mini minimaal één keer gerestaureerd. Als dat niet is gebeurd, is het een geschminkt lijk.

We zijn nu echter op weg naar de top, net als Mini na de overname door BMW. Toen het Beierse merk in 2001 Mini nieuw leven inblies, had het vijf toverwoorden in gedachten: lifestyle, premium, winst, winst en winst. Dat is allemaal gelukt. Aan de motor en de versnellingsbak lag het niet. De eerste BMW-Mini werd nog ontwikkeld door Rover, alleen kwam er bij de motor en de transmissie een kink in de kabel. De motor van Rover was te klein, er was er eentje nodig met een inhoud van minimaal 1,6 liter. Die had de Duitse fabrikant echter niet beschikbaar voor modellen met voorwielaandrijving; in 2000 bouwde BMW enkel achterwielaangedreven auto’s.

SCHIETGEBEDJES

Zodoende monteerden de ingenieurs een 1.6 die BMW samen met Chrysler in Brazilië had ontwikkeld. Ze koppelden een vijfversnellingsbak (Midland Gear) aan de motor van de Mini One (90 pk) en Cooper (116 pk), deden een paar schietgebedjes en hoopten dat de versnellingsbakken de 100.000 kilometer zouden halen. Geen wonder dat de Midland-transmissie bij de eerste facelift werd vervangen door een versnellingsbak van Getrag. De gespierde Cooper S waarmee we vandaag op pad zijn, kreeg een zesbak mee. En dan wordt het toch nog even persoonlijk, want in oktober 2004 nam ik de sleutels in ontvangst van mijn eigen Cooper S in de kleur Dark Silver Metallic, net als onze testauto.

Mijn exemplaar had echter een wit dak en racestrepen op de motorkap, een panoramadak en de standaard radio met cassettespeler. Voor een cd-speler moest je ook in 2004 nog bijbetalen. Onze testauto heeft 112.000 kilometer op de klok staan, hij is van de eerste eigenaar en staat voor slechts !"6.000 te koop bij een Duitse dealer, inclusief een volledig ingevuld onderhoudsboekje. Bij de facelift in 2004 werd het vermogen van de extra gepeperde variant verhoogd naar 170 pk, 7 pk meer dan bij de marktintroductie.

Nu ik weer in de auto rijd waarin ik vele kilo’s geleden ook reed, vraag ik me af waarom hij bij het terugschakelen niet meer uit de beide in het midden geplaatste uitlaatpijpen knalt. Dat gebeurde vroeger toch? En waarom maakt de versnellingsbak op lage snelheid geen zingend geluid meer? Dat gebeurde vroeger toch? Maar dan stuur ik het bommetje weer een bocht in, alsof het een botsauto op de kermis is en dan denk ik maar één ding: dit wil ik de rest van de dag blijven doen. We treffen elkaar wel op de top.

IN EIGEN HUIS

Als ze bij BMW hadden geweten dat de nieuwe Mini zo succesvol zou worden, hadden ze hem waarschijnlijk meteen in eigen huis ontwikkeld en voorzien van een goede motor. Die tref je helaas pas aan in de generatie die op dit moment in de showroom staat. Tussendoor werden er nog motoren ingekocht bij Peugeot. Het modellengamma is door de jaren heen ook flink uitgebreid, waardoor je niet alleen meer de traditionele driedeurs kunt kopen, maar ook vijfdeurs varianten, een cabrio, de hoge Countryman, de lange Clubman en op een gegeven moment ook buitenissige types als de Paceman, een tweezits Mini met de naam Coupé en de daarvan afgeleide Cabrio-versie.

Inmiddels verkoopt Mini alleen al in Nederland tussen de 6.000 en 7.000 auto’s per jaar en meer dan 400.000 stuks wereldwijd. In lifestyle en premium is het merk goed, in winst maken ook. Kopers bestellen gemiddeld voor !"10.000 aan opties bij, want Mini is ook de koning van het individualiseren. Het merk mag dan nog altijd (relatief) kleine auto’s maken, het is tot grootste daden in staat.