Verplichte Intelligent Speed Assistance: dit moet je weten

‘Piep, piep, piep!’ De lange lijst met rijhulpjes, assistentiesystemen en andere automobiele bemoeizucht is sinds kort weer een systeem rijker: ‘Intelligent Speed Assistance’. In de gehele EU is zo’n systeem verplicht op alle auto’s die sinds 6 juli 2022 zijn gepresenteerd. Vanaf 7 juli 2024 geldt de maatregel voor álle nieuwe auto’s, dus ook voor bestaande modellen.

In de dagelijkse praktijk merkten we er tot nu toe niet veel van, maar dat begint te veranderen. Bij auto’s ‘vanaf 6 juli 2022’ gaat het immers om auto’s die pas ná die datum hun typegoedkeuring hebben gekregen. Na dat moment gaan er nog minstens meerdere maanden voorbij voordat de auto daadwerkelijk in Nederland arriveert. Een concreet voorbeeld: onze duurtest-Honda Civic van augustus 2022 heeft nog geen ISA, de Honda ZR-V waarin ondergetekende deze week rijdt heeft het wel.

Maar wat houdt het dan in, dat ISA? Wel, dat verschilt per fabrikant. Het idee is natuurlijk wel voor iedereen gelijk: bestuurders erop attenderen dat er te hard wordt gereden. Hoe dat precies gebeurt, mag op verschillende manieren worden ingevuld. De Europese Commissie onderscheidt er vier:

1. Trapsgewijze akoestische waarschuwing
2. Trapsgewijze haptische waarschuwing (trilling)
3. Haptische feedback van het gaspedaal
4. Een snelheidsbegrenzer

Het ISA-systeem kan dus waarschuwen (de eerste twee opties) of daadwerkelijk ingrijpen (de laatste twee), in allerlei gradaties.

Ook de invulling van de verschillende manieren van ingrijpen wordt uitvoerig beschreven. Optie 1 betekent dat er eerst een zichtbare waarschuwing gaat knipperen, waarna er na enkele seconden een akoestische waarschuwing moet gaan klinken. Als die waarschuwingen allemaal worden genegeerd, volgt er een pauze. De trillende waarschuwing werkt identiek, maar dan met een trilling in het gaspedaal in plaats van een piep. Bij de haptische optie moet het gaspedaal als het ware worden teruggeduwd als de auto de geldende limiet overschrijdt, waarbij de bestuurder dat wel altijd kan ‘overrulen’ door simpelweg harder te trappen. Dat kan ook bij optie 4. Hierbij wordt de snelheid daadwerkelijk begrensd op de gelden de snelheid, tenzij de bestuurder dat doelbewust negeert.

De gemene deler tussen alle opties is dat het overduidelijk moet zijn dat er te hard wordt gereden. De informatie over geldende maximumsnelheiden wordt verkregen via het reeds bekende verkeersbordherkenningssysteem, met camera’s, of via navigatie-informatie. Net als bij andere verplichte systemen, zoals lane assist, wordt ISA verplicht bij iedere start ingeschakeld. Uitschakelen kan dus wel, maar moet bij iedere rit opnieuw gebeuren.

De praktijk

In de prakijk blijkt ISA geen feest, in ieder geval niet bij de ZR-V en de Xpeng P7 waarmee we het systeem al mochten ervaren. Beide auto’s kiezen voor de akoestische optie en beginnen al bij één enkele kilometer per uur overschrijding te piepen, meestal binnen enkele seconden. 51 in plaats van 50 betekent dus onherroepelijk een piep, en dat maakt het systeem zo irritant dat uitschakelen al snel gewenst is (zie video hieronder).

Die irritatie-factor wordt door de Europese Commissie overigens wel erkend, maar lijkt in de huidige vormen nog in overvloed aanwezig. Voor het uitschakelen moet je bovendien, net als bij lane assist, start/stopsystemen en vergelijkbare assistenten, vaak langdurig in een menu graven. Het is te hopen dat autofabrikanten daar handiger oplossingen voor bedenken, want gefrustreerd naar een scherm turen bevordert de verkeersveiligheid natuurlijk allerminst. Om de zo gewenste acceptatie te verkrijgen, lijkt het ons bovendien geen gek idee als er een kleine marge wordt ingebouwd voor de tellerafwijking. Dat levert minder irritaties op en vergroot de kans dat het systeem ingeschakeld blijft, aanzienlijk.

De Europese Commissie verzamelt in de komende maanden en jaren informatie over het gebruik van de Intelligent Speed Assist van autofabrikanten. Daarbij wordt er onder meer gekeken naar de mate waarin het systeem wordt uitgeschakeld en de mate waarin de maximumsnelheid (alsnog) wordt overschreden.