Verkeerskundigen: 'Sneller thuis bij verlaging maximumsnelheid'

Woensdag bracht het college zijn adviezen naar buiten om de stikstofuitstoot in Nederland te verminderen. Een van de aanbevelingen is het verlagen van de maximumsnelheid op rijkswegen en provinciale wegen die in de buurt liggen van Natura-2000-gebieden. Bij een verlaging van 130 naar 100 kilometer per uur zou de uitstoot met 14 procent afnemen en de doorstroming verbeteren. "Dat scheelt echt maar heel weinig tijd", aldus voorzitter van het adviescollege Johan Remkes. In het advies staat eveneens dat bij een file de uitstoot 81 procent hoger ligt dan bij een maximumsnelheid van 130 kilometer per uur.

Volgens diverse verkeersdeskundigen kunnen files inderdaad afnemen bij een lagere snelheid. Daarom zou wat hen betreft de maatregel zo snel mogelijk moeten worden ingevoerd. "Het zorgt voor minder snelheidsverschillen en die zijn een belangrijke veroorzaker van oponthoud", zegt Dick de Waard, hoogleraar verkeerspsychologie en mobiliteitsbehoud aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Wisselen van rijstrook zorgt voor files

"Auto's die moeten inhalen, uitvoegen of invoegen, verhogen of verlagen hun snelheid en wisselen van rijstrook. Dat zorgt voor extra files. Als je de snelheid verlaagt, is het verschil tussen automobilisten onderling een stuk kleiner", denkt De Waard. "Niet iedereen rijdt immers 130 op plekken waar dat mag. Bij een verlaging naar 100 kilometer zijn de verschillen veel kleiner. Tevens is het snelheidsverschil met vrachtwagens dan kleiner." Ook passen er meer auto's op de weg bij een lagere snelheid, waardoor het verkeer beter doorstroomt bij opritten.

Ruud Hornman, verkeerskundige bij Breda University of Applied Sciences, is ook voorstander van een lagere snelheid. Sterker, hij zou zelfs een stap verder willen gaan dan 100 kilometer per uur. "De ideale snelheid is 95 kilometer per uur. Dan is de wegbenutting optimaal. Als je langzamer gaat rijden, gebruik je de wegcapaciteit niet optimaal. Als je sneller rijdt, zorgt het voor meer opstoppingen, omdat je automatisch meer afstand neemt als je harder gaat en er dus minder auto's op de weg passen."

Niet altijd langer onderweg door verlaging snelheid

Hornman denkt niet dat mensen langer doen over hun reis door een snelheidsverlaging."Als je echt heel lang onderweg bent, kan het misschien tien of vijftien minuten schelen. De enkeling die van Maastricht naar Groningen rijdt, zal wel wat langer onderweg zijn. Maar de gemiddelde woon-werkafstand is ongeveer 27 kilometer. En bij kortere afstanden zul je juist minder oponthoud ervaren, omdat de files minder worden."

Overal lagere snelheden

Hoewel het adviescollege aanraadt om slechts op een beperkt aantal wegen de snelheid te verlagen, is het advies volgens Hornman een goed moment om overal in Nederland de maximumsnelheid van 100 kilometer per uur in te voeren. Dit zorgt volgens hem voor meer duidelijkheid en een nóg verdere vermindering van de files.

Volgens de Bredase verkeerskundige is het geen goed idee om variabele snelheden in te voeren, zoals op de A2. Daar mag je overdag 100 en 's avonds 130 kilometer per uur rijden. "Daardoor krijg je nooit het gevoel dat 100 de standaard is. Mensen zullen denken: 130 kilometer is toch wel fijn. Kan het dan niet ook op andere plekken?" Wisselende maximumsnelheden zorgen alleen maar voor nóg meer onduidelijkheid, denkt Hornman. "En die onduidelijkheid is al groot genoeg, met alle verschillende maximumsnelheden."

Lagere snelheden uitleggen is lastig

Veel automobilisten zullen een grootschalige verlaging van de snelheid echter niet zien zitten. Dat denkt ook De Waard. "Als mensen eenmaal 130 kilometer hebben mogen rijden, zijn ze minder bereid zich aan de lagere snelheid te houden", verwacht hij. "Het is lastig om aan automobilisten uit te leggen dat een dergelijke maatregel zinvol is. Ze zullen toch het gevoel hebben dat hen een vrijheid wordt ontnomen en niet geloven dat het tijdverlies minimaal is, of dat er zelfs sprake kan zijn van tijdwinst." Waarschijnlijk zullen veel automobilisten daarom zo lang mogelijk 130 willen blijven rijden, denkt Hornman, ook als de maximumsnelheid al is verlaagd. Extra uitgaven voor handhaving zijn daardoor onvermijdelijk. "Daar waar je flitspalen hebt staan, hoef je alleen de instellingen te veranderen. Maar op andere plekken, zul je meer moeten investeren in controles, want veel automobilisten zullen moeite hebben om de voordelen in te zien."