Oude auto met airbags? Grote kans dat ze nog werken

En gordelspanners?

Airbags

De kans dat je tegen een auto van 20 jaar of ouder aanloopt zonder airbag wordt steeds kleiner. De vraag die je dan kunt stellen is: werken airbags en gordelspanners na meer dan twee decennia nog goed? Een praktijktest geeft uitsluitsel.

Oldtimers met airbags en gordelspanners waren lange tijd ondenkbaar, maar inmiddels zijn die er, en het worden er steeds meer. Sinds 1981 redden de luchtzak in het stuur en de aanspanner voor de gordels levens. Aanvankelijk was deze slimme techniek met crashsensoren en een pyrotechnisch drijfmiddel alleen in de Mercedes S-klasse te vinden. Bij de W126-generatie kon de bestuurder tegen meerprijs worden beschermd door een airbag en de voorpassagier door een gordelspanner. Stukje bij beetje sijpelden deze technieken vervolgens door naar de lagere autosegmenten. Alleen Mercedes-Benz bouwde tot 1992 al een miljoen airbags in. Als de old- en youngtimerleeftijd zijn bereikt, zorgen die echter wel voor problemen. Omdat vroeger het verhaal ging dat airbags na verloop van tijd last zouden krijgen van ouderdomsgebreken en elektronica ook de naam heeft om storingsgevoelig te zijn, denken veel mensen dat de veiligheidstechniek van toen nauwelijks nog bescherming biedt, of zelfs schade aanricht. We hebben echter nooit verhalen gehoord over onterecht opgeblazen airbags. Doen airbags en gordelspanners na tientallen jaren echter nog wat ze zouden moeten doen?

Praktijktest met oude airbags in auto's 

Om het antwoord op die vraag te vinden, hebben de collega’s van AutoBild een praktijktest laten uitvoeren. Eerst hebben ze een paar oude airbags en gordelspanners gekocht bij een autosloperij. De airbags stammen uit een Opel Vectra uit 1996, een Audi 80 uit 1993, twee Audi’s A4 uit 1997, een Nissan Almera uit 1996 en een Fiat Punto uit hetzelfde jaar. Om gelijk maar met de deur in huis te vallen: alle airbags kunnen probleemloos worden geactiveerd. Eentje wordt in de auto opgeblazen en een andere terwijl hij op de vloer ligt. Door de enorme gasexplosie wordt hij een paar meter de lucht in geschoten.

De gordelspanners stammen uit een VW Polo uit 1995, een Ford Mondeo uit 1997, een Audi A4 uit 1996 en een Volkswagen Passat uit 1997. De beide laatstgenoemde exemplaren moeten mechanisch worden geactiveerd door ze in de lucht te slingeren en te laten landen op een harde ondergrond. Terwijl de gordelspanner uit de Audi zijn werk doet, gebeurt er met het exemplaar uit de Passat niets. Een tweede poging is helaas niet meer mogelijk.

Vanwege het beperkte aantal airbags en gordelspanners kunnen we niet claimen dat deze test representatief is. Het geeft echter wel een beeld dat aansluit op dat van de professionals uit de branche. “Oude airbags doen het eigenlijk altijd”, aldus Norman Kiesow van de gelijknamige autosloperij. Door de jaren heen heeft hij zo'n duizend airbags en gordelspanners geactiveerd. Alle uitgebouwde airbags die niet kunnen worden verkocht moeten namelijk tot ontploffing worden gebracht. “Ongeveer 3 procent van de airbags in sloopauto’s werkt niet meer. Dat zijn over het algemeen bestuurdersairbags en hoogst zelden bijrijdersairbags.”

Dat ze niet meer werken, zou ermee te maken kunnen hebben dat airbags in sloopauto’s vaak aan de weersomstandigheden zijn overgeleverd, wat ze vaak ook is aan te zien. En wat gebeurt er als airbags en gordelspanners bij een restauratie moeten worden uitgebouwd? Dan is het zaak om de accu los te koppelen, de sleutel uit het contact te halen en langere tijd te wachten, zodat ook de spanningsreserve kan verdwijnen. Die is er voor het geval dat de accuspanning wordt onderbroken voordat de airbags worden opgeblazen, maar deze spanning kan de airbag in extreme gevallen tot ontploffing brengen. Als het airbaglampje brandt, kan dat verschillende oorzaken hebben. De kans is het grootst dat dit wordt veroorzaakt door corrosie op de stekkers, de stoelbezettingsherkenning van de bijrijdersairbag, de sleepring van het stuur of de besturingsunit. Foutmeldingen ontstaan vooral na spanningspieken als gevolg van een defecte dynamo of starthulp.

De reparatie van een besturingsunit kost tussen de € 100 en € 250. Complete airbag-units zijn een stuk duurder. Daarvoor betaal je ten minste € 700 en daar komen de inbouwkosten nog bij. Als de originele airbag niet meer te koop is, moet je ook een nieuw stuur kopen. Bij een vroege Mercedes W124 ben je dan in totaal ruim € 3.000 kwijt, te weten € 2.300 voor de airbag, € 700 voor een nieuw stuur plus nog wat euro’s voor losse onderdelen. Dat is echter slechts theorie, want in de praktijk zal niemand de airbag vervangen als de auto niet betrokken is geweest bij een aanrijding. Als je toch een klapper maakt met je old- of youngtimer wordt het al snel een zeer prijzig verhaal. Alleen al vanwege de airbagkabelboom, die je vanwege de hoge piekbelasting nodig hebt in geval van een aanrijding.

Zo werken airbags en gordelspanners

Bij een aanrijding herkennen elektronische en mechanische crashsensoren dat het metaal vervormt en dat de auto een enorme vertraging te verwerken krijgt. Normaliter zorgt een besturingsunit ervoor dat de airbag na ongeveer 20 seconden wordt opgeblazen, mechanische activeringen zijn zeldzamer. Een ontstekingspil ontsteekt daarbij een kleine hoeveelheid zwart poeder en dat weer in de in tabletvorm geperste vaste drijfstof. Dat bestaat bij oude airbags normaliter uit natriumazide of nitrocellulose. In fracties van een seconde worden grote hoeveelheden gas geproduceerd. Dat zorgt ervoor dat de breuklijn in het stuurwielhart scheurt, waarna de airbag zich ontvouwt en razendsnel wordt opgeblazen. Het duurt maar zo’n 30 milliseconden totdat de airbag volledig is opgeblazen; met je wenkbrauwen knipperen duurt maar liefst drie keer langer. Bestuurdersairbags worden sneller opgeblazen, omdat de bestuurder het stuur voor zich heeft. Aan de bijrijderszijde duurt het wat langer, omdat het hoofd van de passagier een langere weg moet afleggen voordat het in het luchtkussen ploft. Bij Amerikaanse auto’s worden airbags nog wat vroeger opgeblazen omdat ze meer volume hebben dan die in Europese auto’s. Bij de gordelspanner gaat het net zo snel. Ook hier gebeurt de ontsteking elektronisch of mechanisch. Hierbij wordt ofwel een drijflading ontstoken, of schiet een voorgespannen veer los. In beide gevallen wordt de vrijkomende kracht uitgeoefend op de gordeloproller of het gordelslot. De gordel wordt dan in fracties van een seconde strakgetrokken. 

Lezersreacties (26)

Reageren

Maak melding van misbruik

Let op! Deze functie is niet bedoeld om zelf een commentaar toe te voegen. Optioneel kun je er een opmerking bij plaatsen.

Er is iets mis gegaan. Probeer het later nog eens of e-mail ons.