Een kilometerblokker is zo strafbaar dat je je auto erdoor kunt kwijtraken

Nederland staat bekend als een land dat serieus werk maakt van het tegengaan van kilometerfraude. Toch duikt er steeds vaker een relatief nieuw fenomeen op in de autowereld: de kilometerblokker. Het gebruik ervan is in Nederland strafbaar.

Een kilometerblokker wordt meestal aangesloten op de boordcomputer van een auto. Door het signaal tussen de snelheidsmeter en de kilometerteller te onderbreken, registreert de auto tijdelijk geen of minder kilometers. Sommige versies werken met een verborgen knopje, andere via een app of zelfs via het stuur. Ze zijn volop te koop op internet, ook al is het gebruik ervan bij wet verboden. De gevolgen van zo’n schijnbaar slimme truc zijn vaak veel groter dan men denkt.

Duidelijk geen kilometerblokker gehad, deze Mercedes-Benz V-klasse

Aanpassen van de kilometerstand is strafbaar

Het aanpassen van de kilometerstand is strafbaar. Wie wordt betrapt, kan rekenen op een boete of zelfs strafvervolging. De politie kan de auto in beslag nemen, en in sommige gevallen wordt het voertuig zelfs definitief uit het verkeer gehaald en mogelijk vernietigd. Ook bij verkoop van een auto met een gemanipuleerde stand kunnen er problemen ontstaan. Als de koper ontdekt dat er gesjoemeld is, kan de koop worden teruggedraaid en kan de verkoper aansprakelijk worden gesteld. Daarnaast vervalt de fabrieksgarantie bij tellerfraude. Eventuele reparaties komen dan volledig voor rekening van de eigenaar.

Maar de risico’s gaan verder. Veel moderne auto’s gebruiken de kilometerstand om te bepalen wanneer onderhoud nodig is. Als de teller blijft stilstaan, worden geplande onderhoudsbeurten overgeslagen. Dit kan leiden tot ernstige slijtage, bijvoorbeeld aan de remmen, banden of distributieriem. De kans op pech onderweg neemt toe, en in het ergste geval komt de verkeersveiligheid in gevaar.

Ook voor de verzekering is het manipuleren van de kilometerstand een risico. Als blijkt dat een auto minder kilometers op de teller heeft dan hij werkelijk heeft gereden, kan bij schade de verzekeraar de uitkering weigeren of de polis beëindigen vanwege fraude. En in het geval van leaseauto’s kan het gebruik van een blokker leiden tot belastingproblemen. Wie te weinig bijtelling betaalt door bewust minder kilometers te registreren, kan later te maken krijgen met naheffingen, boetes en rente van de Belastingdienst.

Rechters reageren uiteenlopend

De uitspraken over voertuigen met een kilometerblokker laten zien dat ook binnen de rechtspraak nog niet alles zwart-wit is. In de meeste recente zaken oordeelden rechtbanken streng. In vier van de vijf bekende zaken werd de auto definitief uit het verkeer gehaald. De rechters vonden in deze gevallen dat de manipulatie van de kilometerstand niet betrouwbaar hersteld kon worden en dat de auto daarom ongeschikt was om terug te geven aan de eigenaar.

Zelfs wanneer de eigenaar niet wist van de aanwezigheid van het apparaat, werd het voertuig als onbetrouwbaar en potentieel gevaarlijk beoordeeld. Overigens staat in de meeste zaken nog beroep open bij een hogere rechter. De rechter gaf daarom de officier van justitie nadrukkelijk in overweging nog niet tot vernietiging van de dure auto’s over te gaan totdat er duidelijkheid is of er beroep wordt ingesteld en hoe dan de uitspraak uitvalt.

Toch is er ook een andere benadering zichtbaar. In een uitspraak van de Rechtbank Overijssel kreeg de eigenaar, een Duitse verhuurder van een Audi RS5, zijn auto terug. De kilometerblokker werd na ontdekking verwijderd, de werkelijke kilometerstand bleek nog uitleesbaar via de autosleutels en er was geen bewijs dat de eigenaar betrokken was bij de fraude. Volgens de rechter was de auto, ondanks de eerdere manipulatie, niet onveilig voor het verkeer. Gezien de hoge waarde van het voertuig en het gebrek aan schuld bij de eigenaar, werd teruggave gerechtvaardigd geacht.

Dat de uitspraken uiteenlopen, komt doordat rechters verschillende aspecten meewegen. Er wordt gekeken naar de veiligheid van de auto, of de werkelijke kilometerstand nog te achterhalen is, en of de eigenaar wist van de manipulatie. Ook wordt beoordeeld of het proportioneel is om een dure auto definitief uit het verkeer te halen wanneer herstel mogelijk lijkt.

Kopersmisleiding

De Vereniging Aanpak Tellerfraude (VAT) maakt zich al jaren hard voor een streng beleid tegen tellermanipulatie. Volgens bestuurslid Martin Huisman ondermijnt tellerfraude het hele systeem van eerlijk autoverkeer. Als de kilometerstand niet meer klopt, worden kopers misleid, onderhoud overgeslagen en kunnen gevaarlijke situaties ontstaan. De schade loopt jaarlijks in de honderden miljoenen euro’s. De VAT pleit daarom voor hoge straffen voor zowel het gebruik als het inbouwen van kilometerblokkers. In hun ogen zouden auto’s met een blokker standaard uit het verkeer moeten worden gehaald, tenzij onomstotelijk kan worden bewezen dat het voertuig weer betrouwbaar is.