Dit is de man achter de legendarische BMW M motoren

Toen Paul Rosche – die vanwege de uiterst nauwkeurige wijze waarop hij nokkenassen ontwikkelde liefdevol ‘Nocken-Paule’ werd genoemd – afgelopen november  in zijn woonplaats München overleed, zorgde dat niet alleen bij BMW-fans voor verdriet. Rosche was verantwoordelijk geweest voor enkele technische mijlpalen zoals de M1-motor en de legendarische Formule 1-turbomotor, die uit slechts 1,5-liter cilinderinhoud een vermogen van maximaal 1.400 pk haalde. 

Nadat hij zijn opleiding voor machinebouwkundig ingenieur had afgerond, solliciteerde Rosche in 1957 bij BMW, en daar bleef hij 42 jaar lang. De nieuwbakken ingenieur werkte eerst als constructeur op de R&D-afdeling onder leiding van Alexander von Falkenhausen, die snel in de gaten had dat hij een uiterst getalenteerde ingenieur in huis had en die Rosche alle ruimte gaf om zichzelf te ontwikkelen. Met bijzonder veel toewijding zorgde Paul Rosche er telkens weer voor dat de nokkenassen een ideale vorm hadden voor de betreffende motor. In eerste instantie deed hij dat voor de huis-tuin-en-keukenmotoren van straatauto’s als de BMW 1500 (Neue Klasse), later voornamelijk voor de motoren die waren bestemd voor de raceauto’s van de fabrikant met de wit-blauwe propeller in het merklogo. Toen BMW zich eind jaren 60 weer serieus met de autosport ging bezighouden, stapte Rosche over naar de autosportafdeling. Daar ontwikkelde hij de tweeliter-turbomotor van de 2002, waarmee BMW in 1969 Europees kampioen toerwagens werd. Daarna volgde de ontwikkeling van de zescilinder voor de modellen 320i en 323i van de eerste 3-serie, de E21. 

In 1975 ging Rosche aan de slag bij het drie jaar eerder opgerichte BMW Motorsport GmbH, waar Jochen Neerpasch de leiding had. Hier werd de zescilinder lijnmotor voor de M1 geboren, waarvan het de bedoeling was dat hij in de Group 4 werd ingezet, maar die vervolgens in de Procar-raceklasse aan de start verscheen.

In 1980 legde Rosche als technisch directeur van BMW M GmbH samen met Dieter Stappert het fundament voor de eerste Formule 1-deelname van BMW. Als motoren-projectleider had hij een groot aandeel in de successen van het Beierse merk in het turbotijdperk van de Formule 1. Van een viercilinder met een inhoud van slechts 1,5 liter maakte Rosche samen met zijn team een potentiële wereldkampioen. Door de toepassing van 16 kleppen, een turbo en digitale motorelektronica (voor het eerst in de Formule 1) schopte de motor het in eerste instantie tot een vermogen van circa 800 pk.

Bij de eerste race van het seizoen 1982 verscheen de Brabham-BMW voor het eerst aan de start, nog geen twee jaar later werd Nelson Piquet al wereldkampioen met het resultaat van deze Anglo-Duitse samenwerking. In totaal wist de turbomotor negen Grand Prix-overwinningen te behalen, zijn potentieel leek nagenoeg grenzeloos. Toen hem werd gevraagd wat het maximale vermogen was van de Formule 1-motor, gaf Rosche ooit het antwoord: “Dat moet ongeveer 1.400 pk zijn geweest. Exact weten doen we het niet, want de rollenbank hield het bij 1.280 pk voor gezien.”

Paul Rosche hielp Nelson Piquet aan de wereldtitel F1, de turbomotor van BMW haalde 1.400 pk in de kwalificatie.

Eerste M3-motor, 6,1 liter V12 van McLaren F1

De overwinningen in de Formule 1 waren de meest spectaculaire, maar beslist niet de enige successen die waren te danken aan de ingevingen van deze geniale techneut. Onder leiding van Rosche werd ook de twee liter grote viercilinder een vierklepsmotor waarmee in het Europese kampioenschap Formule 2 meer dan 150 raceoverwinningen en zes kampioenschapstitels werden behaald. Ook was hij verantwoordelijk voor de 6,1-liter V12-motor van de McLaren F1, die in 1995 en 1999 in Le Mans als winnaar uit de bus kwam. En dat is nog niet alles, want ook de eerste M3-motor werd ontwikkeld aan de hand van zijn ideeën. Nadat BMW zich eind 1987 terugtrok uit de Formule 1, bleef Rosche tot 1996 technisch opperhoofd van M GmbH en als technisch directeur en bedrijfsleider van BMW Motorsport Limited legde hij de basis voor de terugkeer van BMW als motorfabrikant in de Formule 1. Vlak voordat hij in 1999 met pensioen ging, werkte hij nog aan de ontwikkeling van de fameuze tiencilinder voor de M5 van de E60-generatie. Paul Rosche werd 82 jaar oud.