De onveranderlijkheid van de ruitenwisser - De Vluchtstrook

Een metalen of kunststof arm die aan de ene kant draait en aan de andere kant een rubber blad heeft om regen of vuil van de ruit te verwijderen: het principe van de ruitenwisser stamt al uit de 19e eeuw. Op dat moment waren verschillende uitvinders bezig met het idee en vroegen zij ook patent erop aan. De meest bekende van die uitvinders is Mary Anderson, een Amerikaanse die niet alleen de ruitenwissers zelf bedacht, maar ook een hendel in het voertuig toevoegde waarmee je de ruitenwissers kon bedienen. De uitvinding van Anderson was slechts een eerste stap: in 1917 werden elektrisch bediende ruitenwissers voor het eerst gepatenteerd.

De eerste automatische ruitenwissers waren echter niet elektrisch, maar werkten met vacuüm. De luchtdruk die ontstond in het inlaatspruitstuk door de aanvoer van lucht bij het gas geven werd daarbij gebruikt om de ruitenwissers te bedienen. Het nadeel daarbij was vooral dat de ruitenwissers niet onafhankelijk van de motor konden functioneren en dat ze stopten met werken op momenten dat er geen luchtdruk opgebouwd kon worden. Uiteindelijk kwamen in de jaren 60 de eerste elektrisch bediende ruitenwissers op de markt. Een volgende stap was de regensensor: Citroën paste dat principe in 1970 toe op zijn topmodel, de SM.

Tot zover de beknopte geschiedenis van de ruitenwisser. Hoewel de manier waarop de ruitenwissers functioneerden dus veranderde, bleef het principe door de jaren heen eigenlijk altijd hetzelfde. In de meeste gevallen hebben auto's één of twee ruitenwissers. Op een kleine auto als de eerste generatie Fiat Panda was één ruitenwisser voldoende, maar voor auto's met grotere raampartijen was het meestal noodzakelijk om twee wissers toe te passen. Die bewegen in veel gevallen synchroon met elkaar, maar een tegenovergestelde beweging wordt ook regelmatig toegepast. Soms brachten fabrikanten ruitenwissers op ongebruikelijke plekken aan: bijvoorbeeld in de auto of op de zijruiten en -spiegels.

Monoblade

Mercedes-Benz dacht dat het ook anders kon en introduceerde de 'monoblade' op de 190. Het nadeel van het hebben van één enkele ruitenwisser was met name bij grotere auto's namelijk dat deze nooit het gehele raamoppervlak kon bestrijken. De in 1974 onthulde Citroën CX had bijvoorbeeld ook één ruitenwisser, maar die was gefixeerd. Mercedes-Benz gaf er een eigen draai aan. In de video onder het artikel is te zien hoe deze bijzondere wisser werkt. Het draaipunt van de monoblade zit centraal onder de voorruit en het wisserblad schuift snel uit als het bij de bovenste hoeken van de voorruit is, om zich vervolgens weer in te trekken aan de bovenkant van de ruit. Daardoor kon deze ruitenwisser 86 procent van de voorruit beslaan.

Uiteindelijk vond de 'monoblade' zijn weg naar de 190E, maar ook naar de E-klasse (W124 en W210), de C-klasse (W202) en de SL (R129). Mercedes-Benz nam rond 2000 echter afscheid van het systeem. De reden? Hoewel het systeem behoorlijk vernieuwend was, had het ook de nodige nadelen. Met name de complexiteit bleek uiteindelijk een probleem. De wisser was berucht om het feit dat hij redelijk vaak de geest gaf en dat het een dure aangelegenheid was om hem te repareren. Daarnaast was het systeem voor Mercedes-Benz een stuk duurder om te maken dan de gebruikelijke opstelling van twee ruitenwissers, waardoor het merk uiteindelijk dus weer teruggreep op dat principe.

Vernieuwing?

De basiswerking van de ruitenwisser is al een eeuw oud. Hoewel autofabrikanten het principe door de jaren heen hebben verbeterd, bijvoorbeeld met verwarmde ruitenwisserbladen en geïntegreerde ruitensproeiers, is de oplossing in de basis niet veranderd: een blad van rubber dat de regen van de ruit verwijdert. Het principe werkt, maar in een tijd waarin het tempo van technologische vernieuwing haast niet bij te benen is, zou je wellicht een meer hightech-oplossing verwachten. Een paar studenten experimenteerden met luchtdruk om regen van de ruit te houden, maar dat systeem hebben autofabrikanten tot dusver niet overgenomen.

Tesla werkt momenteel aan een oplossing die rechtstreeks uit een sciencefiction-film lijkt te komen: laserstralen als 'ruitenwissers'. In de patentaanvraag staat dat gerichte laserpulsen het vuil als het ware weg moeten branden van de ruit. Dat klinkt nu nog tamelijk vergezocht, dus het is afwachten of en in hoeverre dat idee de komende jaren handen en voeten krijgt. Tot het zover is zal je als inzittende nog immer toe moeten kijken hoe de oude vertrouwde ruitenwisserbladen de regendruppels van je voor- of achterruit vegen.