De Jeep Cherokee SJ was wat de BMW X5 was voor Europa
Terugblik op topjaar 1974
Hoewel de SUV een relatief modern fenomeen is, bestaat het idee van een comfortabele auto waarmee je offroad kunt al heel lang. Zeker in de Verenigde Staten, waar onder meer Jeep al in de jaren 60 met dergelijke auto’s bezig was. Dat leidde in 1974 tot een afgeleide van de Wagoneer, die zijn stamvader uiteindelijk zou overleven: de Jeep Cherokee SJ.
Hoe zag het aanlooptraject van de Cherokee SJ eruit?
Lang en vol onzekerheden. Om het ontstaan van de Jeep Cherokee te begrijpen moeten we terug tot vlak na de Tweede Wereldoorlog. Willys-Overland, de maker van het oorspronkelijke legervoertuig dat later Jeep zou gaan heten, bouwde weliswaar met redelijk succes de Jeep Station Wagon, maar dat was een vrij utilitair apparaat dat duidelijk niet als een soort stationwagon was bedacht. Dat moest met zijn spirituele opvolger veranderen. Jeep investeerde 20 miljoen dollar in de ontwikkeling van een auto die uiteindelijk in 1963 als Jeep Wagoneer op de markt verscheen. Gebouwd op het full-size SJ-platform was de Wagoneer voor Amerika wat de BMW X5 decennia later voor Europa zou zijn: het model dat eruit zag als een terreinauto, maar reed als een stationwagon. Een Amerikaanse stationwagon weliswaar, maar toch. Om de marktkansen te vergroten, introduceerde Jeep vervolgens een groot aantal varianten op het Wagoneer-thema, waaronder een sportieve tweedeurs. Dat sportief moet je wel tussen reusachtige aanhalingstekens zetten. Aan het eind van het decennium nam American Motors het merk Jeep over en in 1974 kwam de tweedeurs Wagoneer als op zichzelf staand model op hetzelfde SJ-platform terug op de markt. De Jeep Cherokee was geboren.
Jeep Wagoneer.
Hoe werd hij onthaald door pers en publiek?
In principe goed. De bijzondere styling, waarbij de C-stijl eigenlijk werd overgeslagen en de auto enorme achterste zijruiten kreeg, viel in de smaak en Jeep had met de Wagoneer de markt voor grote SUV-achtigen stevig in zijn greep. De technisch sterk daarop leunende Cherokee had de wind in eerste instantie in de zeilen, zeker omdat het AMC in staat stelde de Wagoneer hoger in de markt te zetten. De Cherokee bediende voortaan de klanten die niet meer wilden uitgeven, maar wel een Wagoneer zochten. Hij viel bovendien meteen in de prijzen bij de eerste Four Wheeler of the Year-verkiezing in 1974.
Hoe revolutionair was de Jeep Cherokee eigenlijk?
Niet. Onderhuids was het bij zijn introductie al een tien jaar oud platform met bladveren en een ladderchassis. In eerste instantie waren schijfremmen voor een optie en had de Cherokee standaard trommelremmen rondom. Op de deuren na was het een kloon van de tien jaar oude Wagoneer, die als eerste nieuwe technologie kreeg. De Cherokee volgde dan op gepaste afstand. Maar: het was wel een van de eerste auto’s met de aanduiding Sport Utility Vehicle; het stond al in 1974 in de folder.
Wat waren de keuzes bij de marktintroductie?
Een dikke of een heel dikke, in ieder geval wat betreft de motor. De basisversie had al een 4,2-liter zes-in-lijn, goed voor een monsterlijke 110 Amerikaanse horsepower, maar er waren eveneens varianten met 5,9-liter V8. Goed voor 175 HP met een two barrel carburateur of 195 pk met four barrel carburateur. Maar als je echt het neusje van de zalm wilde, dan ging je voor de 6,6-liter V8. Goed voor ongeveer 215 pk en 434 Nm, al was dat een beetje afhankelijk van welke emissie-eis er op het moment van levering gold. Het maakt de Jeep Cherokee naar verluidt tot de snelste SUV die je kon kopen. Het is nog altijd de grootste krachtbron die Jeep ooit in een model heeft geleverd, zelfs de Trackhawk kwam ‘maar’ tot 6,4 liter. Al had die dan wel weer een dikke compressor.
Wat waren zijn concurrenten?
Jeep was er vroeg bij met de Wagoneer, maar toen de Cherokee op de markt verscheen was de Range Rover er inmiddels, evenals de Ford Bronco en Chevrolet K5 Blazer uit eigen land. Maar misschien had de Cherokee nog wel het meeste last van de auto waaraan hij ook zijn bestaan dankte: de Wagoneer. Helemaal toen AMC in 1977 de merkwaardige beslissing nam om de Cherokee als vierdeurs te gaan leveren, waarmee het helemaal een Wagoneer-met-andere-naam werd.
Ford Bronco.
Nog bijzonderheden tijdens zijn levensloop?
Verrassend weinig, behalve dan de introductie van de eerdergenoemde vierdeurs in 1977. Verder volgde de Cherokee op gepaste afstand de Wagoneer. Die kreeg al eerder schijfremmen en was eveneens eerder met het introduceren van het gebruiksvriendelijker Selec-Trac vierwielaandrijvingssysteem, terwijl de Cherokee het nog even moest doen met het bestaande Quadra-Trac.
Welke uitvoering spreekt het meest tot de verbeelding?
Natuurlijk de moddervette 6,6-liter V8, zodat je kunt zeggen dat je de grootste hebt. Of de speciale Golden Eagle-uitvoering uit 1979 met allerlei gouden details en een interieur van spijkerstof. Maar aan onze kant van de plas zijn SJ Cherokees al dermate zeldzaam dat ze in feite allemaal tot de verbeelding spreken.
Wat is de impact van de Cherokee geweest?
Van de oorspronkelijke Cherokee SJ is de impact niet zo heel erg groot geweest, vooral omdat het niet heel veel meer was dan een Wagoneer met minder deuren. Maar de naam Cherokee zou in 1983 teurgkeren op de tweede generatie, de XJ. Dat was voor Jeep de eerste volledig nieuwe auto sinds, daar is-ie weer: de Wagoneer. Die tweede generatie was aanzienlijk moderner, met onder meer een zelfdragende carrosserie. Hoewel de Wagoneer het langer uithield dan de Cherokee, verdween die uiteindelijk begin jaren 90 uit het gamma. De aanduiding Cherokee hield het tot vorig jaar vol, terwijl de modelnaam Wagoneer juist in 2022 terugkeerde.
Jeep Cherokee XJ
Hoeveel zijn er nog over?
Volgens onze dataleverancier Vinacles staan er in Nederland 103 Cherokees met geldig kenteken geregistreerd. Het betreft de bouwjaren 1974 tot en met 1982. Bouwjaar 1979 is het beste vertegenwoordigd met 29 exemplaren.
