Amsterdam ziet af van ‘slimme’ verkeerslichten

Zorgen om privacy

Redactie AD
Nieuws

6 januari 2025 om 15:55

De gemeente Amsterdam ziet af van de inzet van ‘slimme’ verkeerslichten die wachttijden in het verkeer zouden kunnen verminderen. Er zijn zorgen over het gebruik van persoonsgegevens en het risico op hacken.

Dat blijkt uit antwoorden van wethouder Melanie van der Horst (Verkeer) op schriftelijke vragen van de raadsleden Elisabeth IJmker (GroenLinks) en Judith Krom (Partij voor de Dieren). Volgens Van der Horst zijn er zorgen over cybersecurity en is het effect van de intelligente verkeerslichten op de doorstroming zeer beperkt. Daarnaast zijn de onderhoudskosten van deze verkeerslichtsystemen aanzienlijk hoger dan die van reguliere verkeerslichten.

Toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens (AP) had eerder al zorgen uitgesproken over het gebruik van slimme verkeerssystemen die veel persoonsgegevens verzamelen om verkeersdeelnemers te kunnen ‘herkennen’. In het advies van de toezichthouder staat onder meer dat de verkeerslichten contact maken met de smartphoneapps van weggebruikers, zonder dat die dat doorhebben.

Niet goed doordacht

Volgens de AP kunnen de slimme verkeerslichten op grote schaal persoonlijke informatie van mensen verzamelen. ‘Het is bijvoorbeeld mogelijk om volledige ritten in kaart te brengen, inclusief datum, tijd en snelheid. Omdat wegbeheerders (Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten) weten waar de verkeerslichten staan, kunnen zij weggebruikers volgen.’

De wegbeheerders lijken niet goed te hebben nagedacht over de privacyrisico’s van de verkeerslichten, schrijft de toezichthouder. Ook is niet altijd duidelijk met wie de gegevens worden gedeeld. De toezichthouder wees het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat al in 2021 op de risico’s van het gebruik van slimme verkeerslichten.

De gemeente Amsterdam heeft op twee plekken in de stad een proef uitgevoerd met slimme verkeerslichten. Die konden bijvoorbeeld fietsers in de regen voorrang geven op auto’s. De proef stopte in 2023. "Op basis van de resultaten is besloten voorlopig af te zien van de inzet ervan", schrijft de wethouder Van der Horst aan de gemeenteraad. Op welke locaties de proeven met de slimme verkeerslichten werden uitgevoerd, is niet bekendgemaakt.

Efficiëntere kruispunten

Dat Van der Horst nu afziet van het gebruik van slimme verkeerslichten is opvallend. Een jaar geleden had de gemeente nog plannen om elk stoplicht in de stad ‘intelligent’ te maken. Die verkeerslichten zouden door middel van data het verkeer beter ‘herkennen’ en bepaalde stromen, zoals fietsers, openbaar vervoer en (zwaar) vrachtverkeer, voorrang kunnen geven waardoor het verkeer op drukke kruispunten efficiënter zou kunnen worden afgehandeld.

Begin december besloot Van der Horst al dat scanauto’s niet langer mogen in te zetten bij de opsporing van gestolen auto’s. Ook in dat besluit speelden zorgen over privacyschendingen een belangrijke rol.

In andere delen van Nederland wordt, ondanks zorgen over de privacy van weggebruikers, het gebruik van slimme verkeerslichten wel voortgezet, bijvoorbeeld in de gemeente Haarlemmermeer, de provincie Flevoland en in Den Bosch. RTL Nieuws heeft eerder al aan het licht gebracht dat de tienduizenden slimme verkeerslichten die in Nederland kwetsbaar zijn voor hackers.