Achtergrond: Baustellen, Stau, warum nur warum?

De Duitse automobielclub ADAC, tegenhanger van de ANWB, telde in september een nieuw hoogtepunt van 538 zogeheten Baustellen (wegwerkzaamheden) in het land. Een jaar eerder lag dat aantal nog op 469 plaatsen waar aan de weg wordt gewerkt. De deelstaat Noordrijn-Westfalen gaat met 130 Baustellen aan kop, gevolgd door Hessen met 80 en Nedersaksen met 65 locaties voor wegwerkzaamheden. Mede hierdoor staat er in heel Duitsland dagelijks tot wel 4.000 kilometer file.

De route naar de Oostenrijkse en Zwitserse wintersportgebieden loopt voor veel Nederlanders via Düsseldorf, Frankfurt en Würzburg, waarna de reis, afhankelijk van de eindbestemming, via Stuttgart, Ulm of Nürnberg en München verloopt. Op het traject van de A3 tussen Frankfurt en Würzburg word je daardoor getrakteerd op Baustellen. Als de rit via Dortmund naar Frankfurt loopt, krijg je eerder op de A45 al te maken met wegwerkzaamheden. ADAC rekent beide trajecten tot de meest problematische wegen wat files betreft. Een mogelijke alternatieve route naar Stuttgart en München via Heidelberg wordt verstoord door wegwerkzaamheden op de A6 tussen Heidelberg en Heilbronn.

Op de A7 tussen Würzburg en Ulm richting het zuiden krijg je volgens de automobielclub te maken met de langste stukken waar aan de weg wordt gewerkt. De snelweg tussen Ingolstadt en München is tijdens de grote trek naar de Alpen sowieso al druk, maar door de Baustellen al helemaal. Ook voor dit traject waarschuwt ADAC in het bijzonder. Kort gezegd verlopen de verschillende routes tot aan Stuttgart en München niet zonder aan wegwerkzaamheden gerelateerde vertragingen. Een rit via een zogeheten gele autobahn, een verwijzing naar de gele verkeersborden boven de route, kan uitkomst bieden. Doordat deze wegen echter veelal langs een groot aantal steden en dorpen lopen, is ook een dergelijke route niet vrij van oponthoud.

Deze vertragingen zijn zoals gezegd niet van gisteren, maar spelen al jaren. Eén van de redenen is dat er simpelweg niet heel veel vooruitgang wordt geboekt. Zo wordt er in Duitsland niet 's nachts gewerkt. Dat is alleen in 'uitzonderlijke gevallen' toegestaan, aangezien er bij de Duitsers aan nachtwerk te veel arbeidsrechtelijke haken en ogen zitten.

Er zijn echter geen duidelijke criteria om vast te stellen wat er onder uitzonderlijke gevallen wordt verstaan, zo blijkt uit een eerder dit jaar verschenen document van de Duitse Bondsdag over dit onderwerp. Hoogstens is het toegestaan om gedurende de zomermaanden langer door te werken, om zo te profiteren van het feit dat het langer licht is.

Een ander probleem is het gebrek aan personeel. Volgens Sven Johanning, werkzaam bij de wegenbouwdienst van de deelstaat Nordrhein-Westfalen, hebben bouwbedrijven klussen aangenomen die ze er op basis van hun personeelsbestand eigenlijk niet bij kunnen hebben. In gesprek met Radio 1 eerder deze week zei Johanning dat er hierdoor zogeheten spook-Baustellen zijn ontstaan. Daar ligt het werk stil, omdat de wegenbouwers ergens anders aan de slag zijn.

Er zijn weinig andere opties anders dan de vertragingen voor lief te nemen. De ANWB kan niet meer doen dan automobilisten te adviseren zichzelf zo goed mogelijk te informeren over de stand van zaken op de weg. ADAC raadt bestuurders aan rekening te houden met de smalle rijstroken langs Baustellen. De rijstrookbreedte op snelwegen varieert normaal gesproken van 3,25 tot 3,50 meter. Bij Duitse wegwerkzaamheden is de beschikbare rijstrookbreedte veelal 2 meter.

Dat is doorgaans genoeg, ware het niet dat de gemiddelde personenauto de afgelopen jaren veel breder is geworden. Waar een compacte auto als de Volkswagen Golf veertig jaar geleden ongeveer 1,60 meter breed was, is dat nu bijna 1,80 meter. Volgens de ADAC is inmiddels 70 procent van alle nieuwe personenwagens met de buitenspiegels meegerekend zelfs breder dan 2 meter. Een gangbare auto als de Nissan Qashqai komt tot 2,07 meter met zijspiegels. Hierdoor wordt de doorstroom volgens de organisatie nog verder beperkt, aangezien veel automobilisten genoodzaakt zijn zo veel mogelijk rechts te houden. Hoewel inhalen niet verboden is, heeft het volgens de ADAC weinig zin. Over een traject van 5 kilometer behaal je bij een 10 kilometer per uur hogere snelheid een tijdwinst van 25 seconden.

Op de ANWB-verkeersdruktekalender voor Duitsland worden vrijdag 21 december, zaterdag 22 december, zaterdag 29 december en zaterdag 5 januari aangemerkt als druk tot zeer druk.