5 jaar geleden stonden 12.000 mensen in de haven voor Tesla

Een manshoge nepkerstboom staat ingeklemd tussen een ijzeren hek en een tijdelijke tenthal en doet met zijn gouden ballen en warme lichtjes een laffe poging om wat sfeer in dit erg troosteloze tafereel te brengen. Het kletsnatte asfalt heft het eventuele effect van die boom weer naadloos op en behalve donker is het ook koud, zij het niet zo koud dat we van winterse charme kunnen gaan spreken. Nee, hier wil je eigenlijk niet zijn.

Of toch wel? Voor zo’n 12.000 mensen geldt in december 2019 het tegenovergestelde, want die tenthal is mooi wel de plek waar zij hun gloednieuwe Tesla nog net voor de jaarwisseling in ontvangst kunnen nemen. Tesla flikt aan het einde van 2019 een nooit eerder vertoond afleverkunstje en zet in deze ene maand om precies te zijn 12.053 Model 3’s op kenteken. Dat is meer dan veertig procent van het bijna even ongelofelijke totaal van 29.948 verkochte Model 3’s in 2019, waarmee die auto met grote afstand op de eerste plek eindigt en Tesla als merk dankzij dit ene populaire model slechts Opel en Volkswagen voor zich hoeft te dulden.

Zelf ben ik hier op 23 december om vriend David te brengen, want ook hij is als een blok gevallen voor de onweerstaanbare combinatie van een Tesla en serieus bijtellingsvoordeel. Want hoe goed ook, op eigen kracht was die Model 3 natuurlijk niet zó belachelijk populair geworden. Die eigen kracht draagt er overigens wel stevig aan bij. Het superlage tarief van 4 procent bijtelling (over de eerste €50.000) en allerhande fiscale aftrekposten voor ondernemers gelden weliswaar ook voor de Nissan Leaf, maar in tegenstelling tot de Japanner is de Tesla Model 3 voor velen ook gewoon een hebbeding. Helemaal hip, razendsnel en voorzien van allerlei onzinnige snufjes heeft deze EV in 2019 meer dan genoeg in huis om de zakelijke rijder uit Golfjes en Aurissen te lokken, maar dat enorme fiscale voordeel maakt het pakketje simpelweg onweerstaanbaar. Contracten worden vroegtijdig afgekocht, leasebudgetten tijdelijk opgehoogd en voor je het weet rijdt iedereen ‘en z’n moeder’ in een Model 3.

Niet echt, uiteraard, maar dat gevoel krijgen we hier wel. ‘Hier’ is trouwens de Koopman Car Terminal, tijdelijk omgevormd tot ‘Tesla Amsterdam Koopman Terminal’ en de plek waar al die auto’s op het allerlaatste moment moeten worden afgeleverd. Om dat voor elkaar te krijgen, hangt Tesla alles wat we van traditionele dealers gewend zijn resoluut aan de wilgen. Vergeet goede koffie, bosjes bloemen en persoonlijke aandacht dus maar. Zelfs het vervoeren van de auto’s naar Tesla’s eigen verkooplocaties zit er niet in: ze gaan linea recta vanaf de boot naar de klant. Afnemers krijgen per mail een afleverdatum en -tijdstip toegestuurd, melden zich op die tijd in de haven, krijgen via app en sleutelkaart toegang tot hun auto en worden zo snel mogelijk de deur uitgewerkt.

'AWD' op een achterwielaandrijver

Vanuit Tesla's oogpunt is het proces iets gecompliceerder, maar niet veel. Aan wassen doet men omwille van de tijd bijvoorbeeld niet, dus de auto’s zijn zo vies als ze van een bootreis – toen nog uit Amerika – kunnen worden. Wel worden er kentekenplaten bevestigd en is er nog een korte check voor beschadigde of foute onderdelen, die indien gevonden worden vervangen door de onderdelen van geslachtofferde Model 3’s die in steeds treuriger staat in weer een andere tenthal staan. Laadpoorten, achterlichten, koplampen en raamlijsten worden en zonder pardon vanaf geroofd, om op de auto van een betalende klant de rest van hun dagen te slijten.

Geheel in lijn met kerst geven deze Model 3's hun leven voor de anderen.

Rijden over het terrein geschiedt met ingeschakelde alarmlichten en omdat niemand hier tijd heeft, staat een groot deel van de auto’s ook na dat ritje urenlang te knipperen op het enorme parkeerterrein. Ook veelzeggend zijn de plaathouders. Houders met de tekst ‘Tesla.com’ zijn formeel voor achterwielaangedreven Standard Range-versies, terwijl die met de tekst ‘All-Wheel Drive’ op de vierwielaangedreven Dual Motor worden geschroefd. Niet in december 2024: de veelal tijdelijke medewerkers doen een blinde graai in de houder-bak, zodat beide teksten willekeurig op alle varianten van de Model 3 eindigen. Er zijn dus achterwielaandrijvers met ‘All-Wheel Drive’ op de plaathouder, grappig doch slordig. De kentekens zelf gaan trouwens ook vrijwel ‘random’: Tesla bestelt ze kennelijk in grote aantallen, waardoor G- en H-kentekens lange tijd door elkaar worden gebruikt.

Hier worden de auto's klaargemaakt voor aflevering, maar veel stelt dat niet voor.

Vrijwilligers

Davids tijdslot is ergens rond het middaguur, maar vanwege de voorspelde drukte zijn we eigenwijs al ’s ochtends vroeg gekomen. Dat betaalt zich uit, want zoals verwacht wil Tesla iedereen zo snel mogelijk weg hebben en worden we dus min of meer op volgorde van binnenkomst geholpen. Dat ‘helpen’ bestaat uit het noteren van het gecommuniceerde bestelnummer, het op naam zetten van de auto, een definitieve bevestiging van de betaling en vervolgens het overhandigen van de sleutelpasjes. Het ophalen van de auto mag je vervolgens lekker zelf doen, aan de hand van een kenteken dat je zojuist hebt vernomen. Voor nieuwe rijders heeft een Tesla als geen andere auto uitleg nodig, maar dat wordt hier slechts gegeven als erom wordt gevraagd. Dat gebeurt – echt waar – door vrijwilligers, bestaande Tesla-rijders die het merk hier staan te helpen alsof het een erkende ANBI is. De Tesla-'profeten' kijken ook mee naar eventuele beschadigingen of andere foutjes, want die dien je hier als klant zelf aan te geven. Het ietwat scheefhangende achterportier van Davids blauwe Performance wordt zowaar ter plekke recht getrokken, maar de meeste klanten krijgen het verzoek om zich later bij een servicepunt te melden. Accu’s zijn zelden vol, maar ook daar heeft Tesla wat op bedacht: ‘superchargen’ is op de dag van aflevering standaard gratis, zodat klanten ook dat lekker zelf kunnen oplossen.

De kritiek op deze manier van afleveren is niet van de lucht. Begrijpelijk, want bij het afnemen van een auto van minimaal een halve ton mag je best wat meer service en aandacht verlangen. Toch, zo moet ik toegeven, heeft dit ook wel iets. Klanten en personeel staan vrolijk te keuvelen rond die partytent, de kerststemming zit er nog goed in en het is in 2019 al duidelijk dat hier geschiedenis wordt geschreven, want een ‘afleverfeest’ zoals dit maken we vast nooit meer mee. Bovendien is het voordeel zó groot, dat klanten eigenlijk gewoon niet moeten zeuren. Wie het voordeel nu nog wil, moet gewoon genoegen nemen met deze (toegegeven: bizarre) situatie.

Vrijwilligers (!) kijken even met je mee, maar iedereen moet vooral zo snel mogelijk dat hek door.

Bestellen op 27 december

Dat alles overpeins ik op die 23 december met een groot persoonlijk belang, want zelf twijfel ik als kleine ondernemer ook al maanden over de Model 3. Het tochtige haventerrein schrikt gek genoeg niet af, maar maakt de zin om hier ook aan mee te doen juist groter. Is het in de laatste week van december dan niet veel te laat om dit nog te overwegen? Dat zou je denken, maar nee. Tesla knalt nog niet bestelde binnenkomers in razend tempo op z’n voorraadpagina en belooft aldaar, ook in eigen belang, dat de auto’s nog in december 2019 worden afgeleverd. Die voorraadpagina toont zo aan het einde van het jaar wel vooral de dure en minder gewilde Performance-versies, wat ik weet omdat ik die pagina al weken vrijwel continu zit te vernieuwen.

Tijdens de kerstdagen neem ik me voor om de knoop door te hakken als er een witte (gratis en mooi) non-Performance zonder het dure ‘Full-Self-Driving’ opduikt. Dat gebeurt op 27 december, vandaag op de kop af 5 jaar geleden dus. Met trillende handen klik ik op ‘Bestellen’, om daarna met een van spanning overslaande stem aan mevrouw Lemkes te gaan melden dat het zover is. Zó belachelijk veel geld heb ik los van huizen nog nooit uitgegeven, en dat zal hoogstwaarschijnlijk ook nooit meer gebeuren. Het gaat allemaal zo snel, dat ik pas na het bestellen ontdek dat ónze Model 3 een trekhaak heeft. Verder is het een Dual Motor Long Range met de standaardwielen en de standaard ex- en interieurkleur, helemaal goed voor mij. Wat rest is de spanning: gaat het Tesla écht lukken om deze auto nog in de komende vier dagen af te leveren? Op 28 december om 13.21 uur rolt het verlossende mailtje binnen. De auto kan worden afgeleverd op 31 december, om 13.00 uur. Op oudejaarsdag sta ik dus wederom naar die droevige kerstboom te kijken, maar deze keer voor mezelf. Vreselijk? Ik houd het liever op ‘heel bijzonder’…

Deze bevestiging rolt op 28 december binnen

Het kan nog steeds

Met besteldatum 27 december is mijn Model 3, die inmiddels overigens weer is verkocht, ongetwijfeld één van de laatst bestelde Model 3’s die in 2019 zijn afgeleverd. Het roept de vraag op of Tesla dat nog steeds kan, en volgens de site van het merk is dat zo. Wie nu een Model 3 of Model Y bestelt, krijgt voor vrijwel alle uitvoeringen nog steeds een voorspelde aflevering in 2024. Gezien mijn eigen ervaringen ben ik geneigd dat te geloven, al is het bijtellingsvoordeel deze keer gering en zullen kopers dus niet al te rouwig zijn als het toch 2025 wordt.

Dat de Model 3 en de later geïntroduceerde Model Y ook grotendeels op eigen kracht genoeg in huis hebben om klanten te trekken, bewijzen de auto’s overigens met de plekken 1 (Y) en 4 (3) op de Nederlandse verkoopranglijsten van dit jaar. Samen zijn de sterk gerelateerde modellen tot en met november goed voor 23.943 exemplaren. Een kleine afleverpiek in december valt niet uit te sluiten, maar met een stijging zoals in 2019 hoeven we deze keer geen rekening te houden.