Natuur & Milieu: de belangrijkste partner van de autolobby

Zo groot als het monsterverbond van afgelopen jaar is de samenwerking dit keer niet. Toen kwamen VNA (Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen), Bovag, RAI Vereniging, VNO-NCW, MKB Nederland, ANWB, Natuur en Milieu, Milieudefensie en het Formule E-Team samen met een alternatief voor de bijtellingsplannen van staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes. Hij nam de plannen direct over omdat politieke steun voor een maatschappelijk breed gedragen én financieel onderbouwd plan zo goed als verzekerd is. De kans dat de Tweede Kamer de kont tegen de krib gooit, is daardoor relatief klein. Wiebes was redelijk tevreden. Dus heeft hij de autobranche laten weten dat hij een voorstander was van weer zo'n monsterverbond dat hem van 'advies' kon dienen voor Autobrief II. Er werd wat terughoudend gereageerd. De enorme coalitie in de herfst was een noodzaak omdat er snel móést worden ingegrepen om slecht bijtellingsbeleid te voorkomen. Nu gaat het om hard belastingbeleid tot 2020 en verder.

Achter de schermen was er ondertussen veel informeel overleg tussen autosector en overheid. Over één ding waren ze het al snel eens: de bpm mag best verdwijnen. De vraag is hoe je dat politiek verkocht krijgt. En dus werd er in het geheim weer een verbond gesmeed. Kleiner dan de vorige keer. ANWB, VNA, RAI Vereniging en Bovag wisten dat ze het als autoclubs niet zouden redden zonder steun van een partij aan de andere kant van het spectrum. Ze kwamen uit bij Natuur en Milieu, waarmee ze vaker hadden samengewerkt, bijvoorbeeld rond de subsidie voor (retrofit) roetfilters. Deze stichting staat wat steviger in de samenleving dan Milieudefensie, dat er vrij extreme standpunten op na houdt. Door in te zetten op steun voor elektrisch rijden – voor Natuur en Milieu een absolute must – heeft het verbond die groene jongens aan boord gehaald. Ziedaar de maatschappelijke coalitie. Wiebes zal zich uitstekend in de voorstellen kunnen vinden. Ten eerste omdat ze behelzen dat de bpm op termijn verdwijnt (ik legde al eerder uit waarom Wiebes dat ook wil) en ten tweede omdat ze de overheid helpen de ambitie van 200.000 auto's met stekker in 2020 te realiseren. Als Wiebes deze voorstellen kan verwerken in zijn Autobrief en zo de steun van deze coalitie houdt, presenteert hij een plan aan de Tweede Kamer dat brede maatschappelijke steun heeft, ook uit groene hoek. Daarmee snoert hij bij voorbaat criticasters in de Kamer de mond, wat het voor hem politiek eenvoudiger maakt om zijn plannen door te voeren. Een win-winsituatie. Laten we eens kijken wat de belangrijkste punten zijn die de gelegenheids-coalitie heeft voorgesteld:

- De fiscale bijtelling moet voor alle auto's naar 20-21 procent, behalve voor volledig elektrische (of waterstof)auto's, die naar 7 procent moeten (let wel, met een maximum van € 50.000, een pure anti-Tesla-maatregel).
- Er moet (forse) subsidie komen op de aankoop van elektrische auto's en plug-ins, om ze ook voor particulieren aantrekkelijk te maken.
- Om dezelfde reden moeten EV's mrb-vrijstelling houden en plug-ins mrb-korting krijgen.
- Er moet een (kleine) mrb-toeslag komen voor dieselauto's zonder een roetfilter.
- En o ja: de bpm moet worden afgebouwd, en dat mag niet worden gecompenseerd binnen de autobelastingen.

Die laatste eis is natuurlijk een illusie. De staatssecretaris heeft altijd aangeven dat dit soort ingrepen budgetneutraal moeten gebeuren. Hij gaat de automobilist echt geen 1,1 miljard euro cadeau doen. Maar dat weet de autosector ook wel, die zet gewoon hoog in. Als Wiebes uiteindelijk de accijnzen en de mrb iets verhoogt om zo afschaffing van de bpm mogelijk te maken, vindt de branche dat prima. Maar vergis je niet. De meeste media schenken vooral aandacht aan wat deze voorstellen betekenen voor de stekkerauto's. Maar het verdwijnen van de bpm is eigenlijk veel belangrijker. Dáárop ligt de focus van dit voorstel. De stekkers zijn erin gekomen om Natuur & Milieu en de overheid te paaien. Maar als de bpm verdwijnt, wordt daarmee alle ellende die deze belasting de autobranche decennialang heeft bezorgd opgelost; met import en export, met taxatie, en met oneerlijke concurrentie in Europa (auto's die in België de helft goedkoper zijn dan in Nederland). Als het lukt, dan is het aantrekken van Natuur en Milieu een politieke meesterzet geweest. Komende weken worden extreem spannend! En dan: op naar prinsjesdag.

Deze column stond eerder in AutoWeek nummer 24