Eerste rijtest: Mazda CX-5

Rare naam eigenlijk, SkyActiv. Je zou het eerder linken aan een nieuwe budget-vliegmaatschappij dan aan het programma waar bij Mazda een waslijst aan nieuwe technologische ontwikkelingen onder vallen. Het SkyActiv-concept heeft betrekking op vier onderdelen: motor, versnellingsbak, chassis en carrosserie. Op het verhaal achter de motoren zijn we in AutoWeek 28 uitgebreid ingegaan, in het kort komt het hier op neer: Mazda heeft een compleet nieuwe tweeliter benzinemotor en een 2.2-liter dieselaggregaat ontwikkeld die beide opereren met een compressieverhouding van 14:1. Da's extreem laag voor een diesel en extreem hoog voor een benzinemotor. Daardoor, en door de motoren lichter te maken en met minder wrijving en energieverliezen te laten draaien, werden ze sterker, efficiënter en zuiniger (en dus schoner) dan hun voorgangers. Mazda spreekt over 15% meer koppel en evenzoveel procent brandstofbesparing ten opzichte van het huidige blok. Concrete verbruiks- en prestatiecijfers kunnen de Japanners tijdens ons bezoek aan IJsland nog niet overleggen, die worden waarschijnlijk tijdens de officiële presentatie van de CX-5 op de beurs van Frankfurt bekendgemaakt. Waarmee het bruggetje is geslagen: de CX-5 is het eerste productiemodel dat alle onderdelen van het SkyActiv-concept aan boord heeft, het is de bedoeling dat vanaf 2012 alle andere modellen ook meedoen.

Degelijk en overzichtelijk

Op een zonnig IJsland staan vier zwart-wit gecamoufleerde CX-5's voor ons klaar voor korte testritten. Het zijn pre-productiemodellen, of we niet te veel op het materiaalgebruik en de afwerking willen letten want dat wordt namelijk nog verbeterd. Dat neemt niet weg dat het design en de layout wel nagenoeg definitief zijn. Het ziet er allemaal netjes uit maar opzienbarend is het niet, Mazda houdt het degelijk en overzichtelijk. Voor de Japanners is een midi-SUV (of crossover) van het formaat CX-5 nieuw. Het kleine broertje van de CX-7 en CX-9 moet je zien als directe concurrent van de Volkswagen Tiguan en soortgenoten als de Ford Kuga en Hyundai ix35. Een Audi Q3 of BMW X3 is qua 'premiumheid' iets te hoog gegrepen.

Mazda zet in op vloeiend design - de nieuwe 'Kodo' ontwerptaal - en aansprekende rijeigenschappen. Dat laatste was altijd al een sterke troef van Mazda en de nieuwe SkyActiv-technologieën moeten daar nog een extra steentje aan bijdragen. Het is moeilijk om in een krap halfuur een hele auto te doorgronden maar de eerste kennismaking is positief. De tweeliter benzinemotor van 165 pk presteert prima, ook ruim onder de 2.000 tpm pakt het blok dankzij het extra koppel nog soepel op. De geluidsisolatie kan - zeker bij de diesel - nog wel wat beter maar op constant tempo houdt het blok zich mooi koest. Mazda heeft de handgeschakelde zesbak het MX-5-gevoel willen meegeven en dat is uitstekend gelukt; korte, soepele en trefzekere slagen. Of het helemaal past bij een auto als de CX-5 is een tweede maar leuk is het zeker. De onderstelafstemming is goed op smaak; comfortabel maar met het broodnodige stukje Mazda-sportiviteit. Over de afstemming van de nieuwe elektrische stuurbekrachtiging zijn we iets minder enthousiast, de besturing werkt erg licht en je mist wat weerstand en feedback bij het insturen van een bocht. Bij de diesel is dit trouwens beter voor elkaar.

Fijn stuk techniek

De handbak mag dan een fijn stuk techniek zijn, dat is de nieuw ontwikkelde SkyActiv Drive-automaat ook. In de basis is het een conventionele automaat met koppelomvormer maar het is Mazda gelukt om de schakelmomenten bijna DSG-achtig (met dubbele koppeling) aan te laten voelen. Qua karakteristiek doet-ie ook weer een beetje denken aan een CVT met z'n kenmerkende 'geloei' en vloeiende 'gangwissels'. Kortom: het beste van drie automaatwerelden verenigd in een bak. Gewoon een prima ding. De 2.2 dieselmotor was alleen beschikbaar in de 175 pk/420 Nm-variant in combinatie met 4WD. Een beresterke motor maar wel wat aan de rauwe en rumoerige kant. In Nederland zal deze versie naar verwachting slechts 1% van de verkopen uitmaken, de importeur gaat er vanuit dat driekwart van de CX-5-kopers voor de configuratie benzinemotor-voorwielaandrijving-handbak gaat. Neem je de automaat, krijg je er automatisch 4WD bij, bij de 150 pk dieselmotor heb je als 2WD-klant wel de keuze tussen zelf poken of automaat. Onze eerste kennismaking met de CX-5 draaide met name om de kennismaking met de SkyActiv-techniek. Daarmee weet Mazda te overtuigen en de CX-5 zelf schalen we ook behoorlijk hoog in. Hoe het definitieve productiemodel eruit ziet, gaan we in Frankfurt ervaren, in het voorjaar van 2012 gaan we er uitgebreid mee rijden.

SkyActiv in een notendop

SkyActiv is Mazda's overkoepelende benaming voor technische en technologische ontwikkelingen op het gebied van motor, versnellingsbak, chassis en carrosserie.

• Motor: een compressieverhouding van 14:1 voor zowel de 2.0 benzine- als de 2.2 dieselmotor (14: 1 is extreem hoog voor benzine, extreem laag voor diesel) gecombineerd met variabele timing en lifthoogte van de kleppen, betere efficiency, minder wrijving en energieverliezen, lichtere componenten en een aangepast uitlaatsysteem resulteert in 15% meer koppel en 15% (20% voor de diesel) minder verbruik en uitstoot.

• Versnellingsbak: nieuwe koppelomvormer met vervroegde lockup voor de 6-trapsautomaat en een compactere, lichtere en korter gespatieerde handbak (6 versnellingen). Beide zijn 'zuiniger' dan hun voorgangers.

• Chassis: nieuwe productieprocessen en materialen maken het chassis sterker en tegelijkertijd lichter. Alle nieuwe modellen moeten zo'n 100 kg lichter zijn dan hun voorganger.

• Carrosserie: andere configuratie van componenten, puntlassen met lijm en toepassing van lichter, sterker staal zorgen voor 30% meer stijfheid en 8% gewichtsbesparing ten opzichte van het huidige/voorgaande model.