Gereden: Toyota Proace 4x4

De regen heeft het zanderige offroad-parcours veranderd in een spekgladde modderpoel. Zelfs op een vlak terrein kwispelstaart de Hilux, die ter verkenning van het terrein is aangerukt, erop los. In de komvormige bochten is het zaak de bovenste randen op te zoeken, omdat daar volgens de instructeur “tenminste nog een beetje grip is”. De Hilux kantelt zijwaarts tot schijnbaar 45 graden en kan het allemaal best aan, net als de Land Cruiser voor ons. Het profiel van de M+S-banden lopen vol met kleverige modder en graaien soms vergeefs naar grip, maar de auto’s komen worstelend toch telkens weer boven. “En nu gaan we de busjes halen”, klinkt de chef van onze missie vastberaden. Prima, benieuwd waar we daarmee gaan rijden.

Last mile

De Nederlandse importeur stak meteen de vinger op toen Toyota Europe duidelijk maakte dat de in samenwerking Automobiels Dangel ontwikkelde 4x4-versies van de Expert en Jumpy ook als Proace beschikbaar kwamen. Elk land is vrij om te beslissen of het de 4x4 eveneens wil gaan voeren. De auto’s worden gewoon via de dealer geleverd en de garantie van drie jaar geldt onverminderd. De Nederlandse klant kan uit vrijwel alle mogelijke varianten van de Proace kiezen, zolang de motor maar een 2.0 D-4D met 122 of 150 pk is. Dat betekent standaard een zesbak en geen beschikbaarheid van een automaat - jammer, maar Dangel heeft hem gewoon niet ontwikkeld. De importeur beaamt dat de markt klein is; het denkt de auto te kunnen verkopen aan bedrijven voor wie de beruchte ‘last mile’ niet in de stad moet worden afgelegd, maar ergens waar 4x4 een vereiste is.

Visco

De meerprijs voor de vierwielaandrijving is € 8.995, zodat de Proace 4x4 leverbaar is vanaf € 30.195 (excl. BTW/BPM). De auto wordt na de fabricage direct aangeleverd bij Dangel, dat de auto op een speciale productielijn verder afbouwt. In de ontwerpfase van de bestelauto is al rekening gehouden met de ombouw naar 4x4; er was bijvoorbeeld al een andere brandstoftank ontworpen met dezelfde capaciteit als bij de 4x2-versies. De aandrijving vindt plaats op de voorwielen met naar keuze wel of geen automatische bijschakeling van de achterwielen - dat laatste via een visco-koppeling. De elektronica regelt zelf de verdeling van de trekkracht tussen voor- en achteras. Optioneel is er een sperdifferentieel dat een vaste verbinding tussen beide achterwielen creëert, terwijl ook een met 40 mm vergrote bodemvrijheid mogelijk is.

Onopvallend

Inmiddels hebben we de Proace 4x4 testauto’s opgehaald en het blijkt dat we gewoon letterlijk in de wielsporen van de Hilux en Land Cruiser gaan treden. De Proace 4x4 weert zich daarbij kranig en kan feitelijk alles wat zijn grote, ervaren broers ook kunnen. Dankzij zijn veel kortere neus is het zicht op de ondergrond vanuit de Proace zelfs veel beter dan vanuit de Hilux. Bij de verlengde Proace met dubbele cabine klapt zijn lange staartstuk af en toe hard tegen de grond. Maakt niet uit, de onderzijde is van voor tot achter beschermd. Het automatische 4x4-systeem doet zijn werk onopvallend (geen schokken of bijgeluiden) en weet telkens genoeg grip te mobiliseren om de grote en zware Proace (door de 4x4 met 80 kg zwaarder), die ook op M+S-banden staat, uit ogenschijnlijk zeer benarde situaties te halen. Verbazingwekkend wat hij kan. De 2.0-motor hoeft er niet eens hard voor te werken; iets meer dan stationair toerental volstaat. Het sperdifferentieel hoeft er evenmin in actie te komen - de gelijkgeschakelde achterwielen zouden de auto onder deze gladde omstandigheden ook rechtstandig naar voren ‘drukken’ en dat was niet de bedoeling. Voor een lange asfaltrit - op weg naar die drassige ‘last mile’ dus - was nog geen gelegenheid, maar die maken we later vast nog wel.