Kloppend Hart: Citroën SM V6i-24V (1971)

Een ravissante Frans/Italiaanse schone in een nauwsluitend goudmetallic kleedje ‘Frankenstein’ noemen? Is dat niet vragen om spanky? Niet als het aan Nard van der Meer ligt. Zijn privé-SM is voorzien van onderdelen uit allerlei andere voertuigen, vandaar dat hij deze weinig verheffende bijnaam terecht acht. Over het hoe en waarom doceert Nard vol vuur. “Nadat ik het onderwijs vaarwel had gezegd, heb ik van mijn hobby mijn werk gemaakt en ben in 1996 hier in Beneden-Leeuwen een garagebedrijf begonnen, de eerste jaren met een compagnon. Van alledaagse PSA-producten ging het langzamerhand richting klassiekers om te eindigen bij vooral de Citroën SM. Omdat enkel daarvan de schoorsteen niet kan roken, houden mijn medewerkers zich weer bezig met het modernere spul. Niet alleen PSA, maar ook Volkswagen. De SM is míjn specialiteit. Ik ben er al lang door gefascineerd, vooral omdat het zo’n rare auto is. Groot, maar onpraktisch: de ruimte achterin houdt niet over en die van de kofferbak evenmin.

Wat de constructeurs bezielde, weet ik niet, maar ze hebben wél een fantastisch rijdende auto gecreëerd. Comfort en rijeigenschappen zijn nog immer bijdetijds, ik snap niet dat ze dat bijna vijftig jaar geleden al konden bouwen.” Dit is zijn tweede SM. De eerste kocht Nard tien jaar geleden. “Die auto heb ik gerestaureerd en toen een Engelsman een mooie prijs bood, heb ik er afscheid van genomen. In 2015 zag ik deze. Een ex-Italiaanse uit 1971 die al sinds eind jaren 90 in een schuur in Schijndel stond. Feuille doré (bladgoudmetallic) met grijze stof, carburateurversie … Ook nu was het mijn idee om de originele Maserati-motor te gaan gebruiken.

Afijn, na een paar zaterdagen werk zegt mijn vrouw bij mijn thuiskomst: ‘Zo Nard, weer lekker gehobbyd vandaag?’ Toen dacht ik: Ik doe iets niet goed, ben eigenlijk gewoon met mijn werk bezig. Daarop opperde zij om dit project eens anders aan te pakken. Zo kwam het idee om op dat prachtige onderstel een moderne zescilinder te plaatsen.”

UIT DE HAND GELOPEN GRAP

Na wat zoeken, passen en meten kwam Nard toevallig uit op de Citroën C6-V6. “Ik had als eis dat de SM origineel moest blijven. Ik wilde bijvoorbeeld geen gaten in de carrosserie boren om een ander blok passend te krijgen. En mocht ik ooit besluiten de Maserati-V6 weer in te bouwen, dan zou ook die weer gewoon moeten kunnen passen.” Normaal vragen revisie en opbouw van het Maseratiblok behoorlijk wat tijd en geld, maar het motorische gedeelte bleek door deze we citeren Nard ‘uit de hand gelopen grap’ juist het simpelste klusje. Bij het plaatselijke demontagebedrijf tikte hij eind 2016 de drieliter met nog maar 47.000 kilometer ervaring op de kop en plaatste die zonder moeite ‘in het gat’, zoals Nard de motorruimte omschrijft.

Maar een motorblok is één, de complete aandrijving is een ander verhaal. “De SM-motor ligt in lengterichting en heeft de handgeschakelde vijfbak ervóór liggen, terwijl de C6-V6 dwarsgeplaatst is met daaraan gekoppeld een automatische zesbak van het Japanse Aisin. Die tegenstelling heb ik opgelost door een versnellingsbak van de Maserati Merak te nemen. Ik heb daar het binnenwerk van de SM-bak in gezet plus nog wat onderdelen van andere auto’s om een en ander passend te krijgen. Ter verduidelijking: de SM en de Merak hebben dezelfde motor, maar in laatstgenoemde ligt-ie andersom: achter de voorstoelen. Zou Maserati de SM-bak gebruiken, dan had je vijf versnellingen achteruit en één vooruit! Daarom heeft Maserati voor de Merak de SM-bak in spiegelbeeld nagemaakt. Mijn 3,0-liter motor draait andersom ten opzichte van het SM-blok.

Daarom zou ik met een standaard-SM-bak eveneens vijf versnellingen achteruit hebben en één vooruit, vandaar dat ik de Merak-bak heb gebruikt. De overbrengingen zijn gelijk aan die van de SM, alleen is het H-schakelpatroon gespiegeld. Dat heb ik in de middenconsole aangepast. De prise-as is van een Citroën-bestelwagen; een C25 Diesel. Deze as is dezelfde als die van de SM, alleen drie centimeter langer. Daarmee kon ik een 3 centimeter dikke schijf tussen motor en bak plaatsen, zodat ze op elkaar passend te maken zijn.” De eerste echte barrière was geslecht, op naar de volgende! “Een andere eigenaardigheid van de Maserati V6 is dat aan de voorzijde van het blok een aandrijfasje zit dat dynamo, hogedrukpomp en aircopomp aanstuurt. Omdat dit bij geen enkele andere moderne auto zo is, moest ik zelf een complete aandrijflijn bedenken met riemen en spanners en zo. Ik heb wel tien verschillende versies uitgeprobeerd voordat het goed werkte. En na vijfduizend praktijkkilometers heb ik de motor nog een keer helemaal uit elkaar gehaald om bepaalde zaken te finetunen.” De volgende uitdaging bleek de koppeling. “Er zit een drukgroep in van een vroege Citroën XM V6, want de originele SM-drukgroep kon het hogere vermogen helemaal niet aan. Al met al heeft het gepuzzel, het ontwikkelen en het diverse malen inen uitbouwen in totaal zo’n 350 uur gekost. Achteraf denk je: je bent niet wijs geweest, maar … het is gelukt!”

VERWACHTINGEN OVERTROFFEN

“Wat begon als een geintje, pakte uiteindelijk fantastisch uit, want dit project had net zo goed compleet kunnen mislukken. Het voelde meteen super, al direct bij het uitrijden van de straat. Het onderstel is zó goed, dat het geen enkel probleem had met het hogere vermogen. Hoeveel dat is? Volgens de rollenbank zo’n 220 pk bij 5.000 tpm, daar waar de Maserati V6 tot ca. 175 pk bij 5.500 tpm komt.

Het koppel is echter imposanter: het oorspronkelijke blok levert ongeveer 275 Nm bij 3.700 tpm, dat aantal wordt nu al bij 2.000 toeren gehaald, de piek ligt om en nabij de 310 Nm bij 3.750 tpm. Dat resulteert in een soepele, vriendelijke auto die in alle versnellingen lekker trekt. De overbrengingen van de SM-bak passen prima bij deze motor. Zuinig is deze combinatie eveneens: 1 op 12, ook als je hard rijdt. En hard kan-ie: in Duitsland heb ik al eens 240 km/h op de gsm-GPS gehad.

De auto was toen nog niet klaar, maar ik wel! Op de snelweg heb ik meegemaakt dat een X5 toch een rijdend flatgebouw mij bij 150 km/h wat liep te duwen. Ik gaf extra gas, de achterkant zakte diep weg en reed bij de verbouwereerde BMW-rijder vandaan. Ongelooflijk, dit alles had ik niet verwacht, de ombouw heeft mijn verwachtingen echt overtroffen.”

Dat Nard een fijne reismetgezel heeft aan zijn SM blijkt wel uit het feit dat hij er in acht maanden 12.000 kilometer mee heeft afgelegd, waaronder drie reizen naar Frankrijk. Hij begint te lachen. “Ha, Frankrijk! Kom je in een dorp en zet je je SM midden op het marktplein, dan lopen alle cafés leeg. Verboden te parkeren? De gendarmes komen gezellig meekijken! Niemand die dat gek vindt.”

Smaakt zo’n ombouwavontuur naar meer? “Nou, nee. Ik heb moeite met herhalen, dus ik denk van niet. Het was mooi om te doen, ook het gepuzzel. Maar als je eenmaal die puzzel hebt opgelost, dan zakt de aandacht om het nog een keer te doen, in. Voor een klant zou ik het zéker niet doen, want dat was niet mijn insteek. Bovendien hoort in de SM een Maserati-motor. Weliswaar is dat geen modern blok, maar wel heel fraai. En bouw je hem goed, dan is hij eveneens verregaand probleemloos. Ik wil het daarom iedereen afraden om het zelf te proberen!” Goed, andere wensen dan? “Tja, ik heb een zwak voor de Citroën GS met zijn luchtgekoelde viercilinder boxermotor. Met een goed motormanagementsysteem en wat aanpassingen is daar een heel fijn autootje van te maken.

Daarnaast bezit ik al een 2CV met injectiemotor, terwijl onze zoon een DS met daarin een CX-motor met elektronische turbo rijdt. Veertig procent meer koppel, dat merk je!”

Tot slot: heeft Frankenstein ook een nadeel? “Ja, het geluid. Een originele Maserati-motor die goed zijn toeren maakt, produceert een verrukkelijk roffelend geluid, terwijl Frankensteins zespitter juist zijdezacht draait. Eigenlijk is ze te stil!”