Audi S3 - Blits Bezit

Als Volkswagen Group één goede marketingzet heeft gedaan, dan is het wel met de Audi A3 in 1996 geweest. De Belg Dirk van Braeckel tekent voor het sobere doch doeltreffende ontwerp ervan. De intern 8L genoemde telg gaat de rechtstreekse confrontatie aan met de onaantastbare Volkswagen Golf en hij creëert bovendien een nieuwe niche: het compact-premiumsegment. Daarmee wordt hij zowel trendsetter als een instant hit. Hij staat zelfs te boek als de eerste Audi met levertijden, die oplopen tot wel driekwart jaar, waaruit blijkt dat de markt eraan toe is. Dit succes geeft Audi het nodige zelfvertrouwen om een machovariant à la Golf GTI te ontwikkelen. Die verschijnt in 1999, onder de passende naam S3 Quattro.

Trotse Blits-Bezitter Jonathan: hij is van 1999, zijn S3 van 2001. De S staat voor Audi Sport, verantwoordelijk voor de sportieve aspiraties van het merk uit Ingolstadt. Met de S6 en de S4 maakt de ‘vennootschap met status aparte’ al furore. De S3 wordt het nieuwe wapenfeit. Tot het einde van het millennium dicteren Volkswagen, met de Golf GTI en VR6, Ford, met de snelle Escorts, Opel, met gespierde Astra’s, en outsider Subaru, met de Impreza GT Turbo, het hothatchdomein. Aan het begin van het nieuwe millennium voegen de Seat Leon Cupra en de Alfa 147 GTA zich in dit illustere rijtje. De S3 krijgt de schone taak het begrip GTI opnieuw te definiëren.

ALLE REGISTERS OPEN

Audi trekt voor deze uitsluitend als driedeurs leverbare hot hatch alle registers open, zowel optisch als technisch. Vrijwel de hele body krijgt een make-over. Zelfs dure items als de zijpanelen krijgen bredere spatbordranden. De voorspatborden ondergaan dezelfde behandeling, om vloeiend over te lopen in de dikke bumperspoiler. Dit alles omdat ook de S3 een sportonderstel met bijpassende remmen en een grotere spoorbreedte krijgt voor meer stabiliteit. En het smoelt natuurlijk lekker. Passende 17-inch wielen en een decente dakspoiler completeren het discrete uiterlijk. Toch knap hoe de Audi-designers de wat feminiene A3 weten te transformeren in de macho S3.

Het interieur heeft elektrisch verstelbare Recaro-sportstoelen, met naar keuze leren of alcantara bekleding, een zwarte hemel en, ook op bestelling, privacy glass voor de achterste zijruiten. Het met leer beklede driespaaks stuur, een eigen instrumentarium met S3-logo’s en speciale dorpellijsten dragen bij aan het exclusieve karakter.

Zijn technische lekkernijen hoeft de S3 niet onder stoelen of banken te steken. Audi kiest niet de voor de hand liggende VR6 van Volkswagen, maar de twintigkleps 1.8 viercilinder met variabele kleptiming. Die wordt voorzien van een forse KKK-turbo met twee intercoolers. Om de TT niet in de wielen te rijden, besluit de marketingafdeling het vermogen te knijpen tot 210 pk. Dat wordt via de handgeschakelde zesbak onder normale omstandigheden voor 97,5 procent naar de voorwielen geleid. Bij verminderde grip verdeelt de van Volkswagens 4Motion geleende Haldex-koppeling de aandrijfkrachten over alle vier de wielen. Daarmee heeft Audi geen primeur, maar wel een extra troef in handen. Het merk heeft bovendien zijn Quattro-reputatie te verdedigen. De voorwielaandrijvers onder de eerdergenoemde concurrenten moeten het doen met veel vermogen op louter de voorwielen en worden vaak geplaagd door torque steer. Onder druk van de toenemende concurrentie (zoals de Golf R32) krijgt de S3 na de facelift in 2001 eindelijk dezelfde 225 pk als de TT.

Al deze noeste en kostbare arbeid wil Audi beloond zien met een prijskaartje dat een decadente 93.000 gulden vermeldt. Met een paar opties aangekruist loopt dat vlot op tot boven de ton. In die dagen ongekend veel voor een vlotte driedeurs. Het garandeert evenwel exclusiviteit.

STABIEL

De S3 was dan wel een van de duurste hot hatches, hij is zeker niet de bruutste in zijn soort. De 1.8-turbomotor voelt zich uitstekend thuis in de S3 maar het hoge gewicht eist zijn tol. Let wel: in 1999 is 1.500 kilo inclusief één inzittende nog niet bepaald normaal. De huidige S3 heeft ongeveer hetzelfde gewicht maar heeft 75 pk meer tot zijn beschikking. Maar toch: als de grote KKK-turbo eenmaal op toeren is gekomen, is het dikke pret met de superstabiele S3. Dankzij de soepel schakelende zesbak ben je binnen 6,6 seconden op de 100, waarna de S3 ferm dooracceleert naar zijn top van 243 km/h. Dat doet hij zonder drama, in alle rust. Als er al drama is, is dat afkomstig van inen uitlaatgeluiden en van de turbo, die zich met een bescheiden fluit manifesteert. De S3 geeft inzittenden vertrouwen door de grote spoorbreedte en de fijne, ouderwetse, hydraulisch ondersteunde besturing. En laten we ook niet de ferme vering en demping vergeten.

Van de Quattro-aandrijving merk je onder deze omstandigheden niets, doordat de S3 feitelijk een voorwielaandrijver is, die pas profiteert van de 4WD zodra een of meer wielen tractie verliezen. De elektronisch geregelde Haldex-koppeling die voor de verdeling tussen vooren achterwielen verzorgt, verraadt zijn leeftijd doordat hij minder prompt reageert als je in een bocht vol op het gas gaat: dat merk je aan de onderstuurreactie, die voorspelbaar overgaat in een toefje overstuur. Hij ligt veel stabieler dan de TT, die in zijn tijd werd bekritiseerd om zijn venijnige karakter, waardoor er zelfs een beruchte terugroepactie kwam om een kleine achterspoiler te plaatsen. De S3 had van meet af aan ESP. Voor de zekerheid …

GEEN BELEMMERING

Terecht dat de S3 vanaf zijn geboorte al tot future classic werd bestempeld. Zijn korte productieperiode, kleine productieaantallen en momenteel hoge prijzen voor goed bewaarde en onderhouden ‘overlevers’ zijn hiervoor de ingrediënten. Opvallend is het aantal verramsjte exemplaren, dat eveneens voor hoofdprijzen wordt aangeboden. Goede exemplaren met minder dan een ton op de klok gaan met gemak voor € 15.000 en meer, maar die zijn sterk in de minderheid. Het bewijs voor Audi’s bouwkwaliteit in deze periode wordt geleverd door het over grote deel van het aanbod: 200.000 tot 250.000 kilometer is eerder regel dan uitzondering. Voor een goed onderhouden S3 zoals die van Jonathan hoeft dat geen belemmering te zijn.

BLITSE BEZITTER

Jonathan van Donkelaar is precies even jong dan wel oud als de eerste Audi S3. Is het toeval dat hij deze youngtimer aanwees als zijn droomauto? Ook al is de automonteur van beroep pas een paar maanden de twintig gepasseerd, hij weet heel goed wat hij wil. Nog voor hij van het hopeloos achterlopende CBR zijn felbegeerde plastic kaartje ontving, stond er al een Audi A3 uit 1996 op het erf van het ouderlijk huis in Woudenberg. Ook was hij er al vroeg uit dat de Audi S3 zijn droomauto was. Doordat de financiële middelen op zijn zeventiende ontbraken, ging hij vast oefenen met een standaard A3. In deze voorwielaangedreven Audi leerde hij autorijden en kon hij kennismaken met het bescheiden motorvermogen.

Eenmaal aan de bak als monteur bij nota bene een Mercedes-specialist in het nabijgelegen Renswoude vergaarde hij snel de nodige euro’s om zijn eerste droomauto realiteit te laten worden. “Doordat ik in eerste instantie weinig had te verteren, liet ik de zoekmachines ’s avonds na mijn werk oneindig doorscrollen op zoek naar de perfecte S3. Die moest hoe dan ook Imola Yellow in combinatie met stoelbekleding van zwart leer en blauw alcantara hebben. Op het verlanglijstje stonden ook een schuifdak en airco. In Nederland vind je zo’n auto gewoon niet. Over de grens kom je ze daarentegen wel tegen. Het probleem is dat de meeste Duitsers de hoofdprijs vragen voor afgetrapte auto’s. Ze weten wat ze in handen hebben. Het duurde en het duurde, maar vorig jaar doemde hij ineens op: precies de auto die ik voor ogen had, weliswaar met 238.000 kilometer, maar hij kwam wel uit Zwitserland. Daar zijn ze in de meeste gevallen nog zuiniger op hun auto’s dan Duitsers. Hij was mede de moeite van het bekijken waard dankzij de goede beschrijving. Mijn baas ging mee als extra set ogen. Hoewel de auto zeker gebruikssporen had, moest deze het worden. Ik had immers de zegen van mijn kritische baas. De koop was zo gesloten.

Door de hoge leeftijd van de auto hoefde ik amper nog bpm af te dragen. En de vorige eigenaar was zo goed om hem voor de verkoop een grote beurt te geven.” Jonathans vakmanschap komt van pas bij het verbeteren van de S3. Zo heeft hij de techniek nog wat verfijnd en werkt hij eraan om de auto volledig origineel te maken. De 17-inch Avusvelgen worden binnenkort gerestaureerd. En op internet vond hij een originele fabriekstrekhaak om de speedboot die hij met vrienden deelt naar het Eiland van Maurik te brengen. “Momenteel ben ik op zoek naar een fabrieksradio, die de kers op de taart vormt voor alle werkzaamheden.”

Jonathan werkt inmiddels fulltime en heeft daardoor minder tijd om veel te rijden. “Toch heb ik er in een jaar tijd 16.000 kilometer mee gereden. Veel te veel naar mijn smaak, want ik vind het eigenlijk zonde dat de teller zo snel oploopt. Het positieve is dat vrijwel alle ritjes plezierritjes zijn. En ja, hij rijdt zo verrekte goed voor een auto die bijna twintig jaar oud is en een kwart miljoen op de teller heeft, hè. Geen moment had ik spijt van deze auto. De Quattro-aandrijving maakt de auto relatief zwaar – dik boven de 1.500 kg – maar ook superstabiel.”

Hoelang de Audi onder Jonathans vleugels blijft, is nog de vraag. “Door het werken met en aan Mercedessen van uiteenlopende types heb ik wel een zwak gekregen voor dat merk. Toch is er tot op heden geen type dat me meer aanspreekt dan mijn S3. Quattro-aandrijving is nu eenmaal zeer verslavend. Bovendien houden de achterwielaangedreven Mercedessen me in bochtige omgevingen niet bij. Da’s ook kicken.”