Test: Alfa Romeo Mito Multiair (2009)

Hoewel elektrische voertuigen er op termijn zeker zullen komen, is de overgrote meerderheid van de automobilisten de komende tien jaar en waarschijnlijk nog veel langer nog altijd aangewezen op verbrandingsmotoren. Op dieselgebied zijn er de laatste jaren enorme stappen gemaakt. Fiat kondigt echter al langer aan dat het op benzinegebied nog forse stappen denkt te maken. De introductie van Multiair-techniek in de Alfa Mito brengt deze claim in praktijk.

De techniek

Eerst maar eens uitleggen wat Multiair precies inhoudt. Fiat Powertrain Technologies (FPT) heeft een motortechniek ontwikkeld waarbij geen gasklep meer nodig is. In plaats daarvan is iedere inlaatklep afzonderlijk bestuurbaar. Hierdoor is zowel het tijdstip waarop de gasklep open gaat als de tijd dat hij open blijft als hoe ver hij open gaat per verbrandingsslag afzonderlijk te regelen. Dit heeft Fiat gedaan door de nokken van de conventionele nokkenas niet meteen de kleppen te laten bedienen, maar een elektrohydraulische veer die afhankelijk van oliedruk de inlaatklep opent of niet. De oliedruk wordt geregeld door elektrisch een klep te openen of te sluiten in de veer. Op deze manier is het zelfs mogelijk om de inlaatklep twee keer binnen een inlaatslag van de zuiger te openen. Afhankelijk van de gevraagde prestaties opent te klep bijvoorbeeld vroeg en lang, (veel vermogen) of laat en kort (zuinig). Sowieso kan de verbranding altijd worden geoptimaliseerd wat zowel de prestaties als terugdringen van de uitstoot van vervuilende stoffen ten goede komt. Het feit dat de gasklep verdwenen is, zorgt ook weer voor een afname van het verbruik aangezien dit een weerstand minder is in het inlaatkanaal.

Debuut

Fiat laat deze techniek debuteren in een nieuwe 1.4 motor, zowel met als zonder turbo. Vooral de verhouding tussen verbruik en prestaties is bij al deze blokken indrukwekkend, Alfa stijgt hierdoor met superstip naar de hoogste regionen op dit terrein, iets waar tot voor kort vooral BMW en Volkswagen de dienst uit maakten.
De Multiair-techniek is universeel. Dat wil zeggen dat het principe op iedere motor kan worden toegepast. Zo zal ook de nieuwe kleine tweecilinder turbomotor waar Fiat mee bezig is Multiair aan boord hebben, maar de Italianen geven ook aan binnen drie jaar met dieselmotoren op de markt te komen die ook van deze kleptechniek gebruik gaan maken. Op dieselgebied zal de verbruikswinst iets lager liggen omdat ook nu geen gasklep wordt gebruikt, maar doordat je ook hier de verbranding kan optimaliseren helpt het Fiat wel bij het schoner maken van zijn diesels. Hierdoor wordt het voor de fabrikant veel makkelijker om de Euro VI norm van 2014 te halen zonder uitgebreid aan de slag te moeten met nabehandeling van de uitlaatgassen. Of men helemaal zonder NOx-katalysator kan durft de vice-president van FPT niet te zeggen. "Waarschijnlijk ontkomen we niet aan een vorm van nabehandeling, maar het maakt ons werk in ieder geval veel gemakkelijker."
De commonrail-technologie heeft Fiat destijds overgedaan aan Bosch Automotive, dat de techniek op zijn beurt aan veel fabrikanten verstrekte. De Italianen zijn nu van plan hun vinding zoveel mogelijk zelf te benutten. "Destijds hadden we daar niet echt de capaciteiten voor, nu wel."

Talisman

De Alfa Mito mag als eerste model gebruikmaken van Multiair. De auto heeft vanaf oktober de beschikking over twee versies van de nieuwe 1.4 benzinemotor: een atmosferische variant met 105 pk en een turbomotor met 135 pk. Op de IAA presenteert het merk bovendien een voorlopige topversie van de Mito: de Quadrifoglio Verde (QV)…. Dit is uiteraard een bekende naam uit het sportieve verleden van Alfa Romeo. Deze topversie heeft niet minder 170 pk. Enkel Volkswagen haalt een vergelijkbaar vermogen uit zijn 1,4 TSI, maar alleen uit de twincharged versies. Naast het dikke vermogen beschikt de Quadrifoglio over een dynamisch onderstel, dat is gekoppeld aan het voor alle Mito's standaard DNA-systeem. Zet je de knop op Dynamic, dan wordt naast het stuur- en motorgedrag nu ook de demping aangepast. Nog een belangrijk verschil met de rest: de sterkste Mito beschikt over een nieuwe zestraps versnellingsbak. In tegenstelling tot de minder vermogende Multiair-versies komt de 170-pk pas rond april volgend jaar op de markt. Desondanks konden wij al met de auto op pad op Fiats eigen testcircuit in Boloco.
Al snel blijkt dat de sportiefste Mito zich zeker thuis voelt op het circuit. Het flexibele onderstel doet prima zijn ding en al eerder hadden we ondervonden dat de voortrein van de Alfa erg goed is. De auto is heeft een goede turn-in, geholpen door de aanwezige Pirelli P-zero's. Ga je vervolgens op het gas dan beweeg je onvermijdelijk meteen naar de buitenkant van de bocht, maar het aanwezige elektronische spersysteem Q2 zorgt dat de auto wel in het spoor blijft. De nieuwe motor maakt indruk. De sterkste variant heeft zijn maximum koppel merkbaar later dan de 135-pk versie, maar in ruil krijg je bakken vermogen terug over een groot toerenbereik. De turbolag die de huidige T-Jets (viercilinder benzinemotoren met turbo) zo kenmerkt is in ieder geval zo goed als verdwenen. Nog een grote vooruitgang: de versnellingsbak. De onderlinge vergelijking met de vijfbak in de andere aanwezige Mito's maakte heel duidelijk dat hier een minpunt verdwenen is. Dat geldt helaas niet voor een andere klacht: de besturing. Ook deze top-Mito stuurt te vaag, te licht en met te weinig communicatie. Het is vooral op dit vlak dat ook de Mito-QV nog niet gelijkwaardig is aan de top in deze klasse: de Mini Cooper S. Die laatste mist het sper van de Mito en door het nieuwe Multiairblok is ook de voorsprong op motorgebied verdwenen (op dat gebied is het nu bijna gelijkspel), maar qua besturing laat Alfa nog duidelijk de Mini voor.

Lastiger

Een winnaar aanwijzen wordt lastiger bij de 1.4 met 135 pk. Dit blok schurkt zeer dicht tegen de 1.4 TSI van Volkswagen aan qua respons en is eveneens een ontzettende verbetering ten opzichte van de oude T-Jet. De directe tegenstander in de vorm van de 'gewone' Mini Cooper moet het doen met een ongeblazen 1.6 en no way dat die motor opkan tegen deze nieuwe 1,4 turbo die veel kracht heeft: vanaf 1.750 tpm tot aan de toerenbegrenzer is het feest. We verheugen ons nu al op een onderling vergelijk. Op de testbaan leek de 135-pk 1.4 als geheel trouwens beter in balans dan de 170 pk versie. De auto is af, hij klopt. Dit is de Mito zoals hij vanaf de start had moeten zijn. Opvallend genoeg stoorden we ons hier ook minder aan de besturing dan in de meer hardcore 170 pk versie. Nog een groot pluspunt, alle nieuwe Mito's vallen door de nieuwe zuinige motortechniek in de 20-procent bijtellingcategorie. Zelfs de 170 pk versie! Dat kun je met een Cooper S vergeten.

Prijzen Alfa Mito MultiAir

Het programma begint met de 105 pk sterke turboloze 1,4-liter. Daarvoor vraagt Alfa voor de Progression-uitvoering 19.100 euro en de Distictive is 19.950 euro.
De 135 pk sterke MultiAir-motor heeft eveneens een inhoud van 1,4-liter maar is wél voorzien van een turbo. Hij is telkens tweeduizend euro duurder: de Progression is 21.100 euro en de Distictive is 21.950 euro. Beide versies staan in oktober bij de dealer. De 170 pk sterke Quadrifoglio Verde laat nog tot april van het volgende jaar op zich wachten. Een prijs is dan ook nog niet bekend.