Dieselgate: precies 10 jaar geleden werd Volkswagen betrapt op sjoemelen

‘Milieuklacht tegen Volkswagen in VS’, was de titel van een kort nieuwsartikel dat op 19 september 2015 om 8.41u - exact tien jaar voor het verschijnen van dit nieuwe artikel dus - op AutoWeek.nl verscheen. Volkswagen zou in de VS honderdduizenden auto’s moeten terugroepen wegens het omzeilen van klimaatbeschermingsmaatregelen, wat door milieudienst EPA werd aangemerkt als ‘illegaal en een bedreiging voor de openbare gezondheid’. Ernstig zat natuurlijk, maar voor Europeanen toen ook nog wel een ver-van-ons-bed-show. 

'Auw'

De eerste reactie onder het bericht luidde simpelweg ‘Auw…’. Dat had lezer ‘Roskampies’ goed gezien, want buitengewoon pijnlijk werd het inderdaad voor Volkswagen. Dit eerste artikeltje is nu de laatste in een dossier dat uit 46 pagina’s aan nieuwsartikelen bestaat, in totaal goed voor 413 stuks. Het woord ‘gesjoemel’ viel al in het tweede artikel (van 20 september) en al op 22 september schopte ‘Dieselgate’ het tot de kop van een nieuwsbericht, waarna de ellende zich als een olievlek uitbreidde en we (dat is zeldzaam) een speciaal dossier aanlegden om alle nieuwsberichten over dit thema te bundelen. 

Tien jaar later wordt dat dossier overigens nog steeds aangevuld, want vorige week bleek pas dat ook Nederlandse ‘sjoemeldieselrijders’ in aanmerking komen voor compensatie. Hoewel er een decennium is verstreken sinds de eerste ellende boven water kwam, ligt ‘Dieselgate’ daarmee bij velen van ons nog wel vers in het geheugen. Het is dan ook ongekend hoe groot de impact van dit dossier is op de Volkswagen Groep en zelfs andere fabrikanten. Volkswagen was tientallen miljarden kwijt aan compensatiemaatregelen wereldwijd, zag verschillende topmanagers zelfs celstraffen krijgen, kreeg hier en daar een tijdelijk verkoopverbod om de oren en liep een bak imagoschade op waarbij zelfs Fords Pinto-debacle uit de jaren zeventig nog verbleekt. 

Volkswagen-topman Winterkorn kondigde al op 23 september 2015 zijn vertrek aan

Ontkenning

Pijnlijk om te lezen is dat Volkswagen op 22 september 2015 nog gewoon ontkende dat er in Europa diesels zijn verkocht waarmee geknoeid is. Een paar dagen later bleek al dat dat niet klopte. Hoewel er met ‘dieselgate’ en ‘sjoemelsoftware’ ook wel wordt verwezen naar vergelijkbaar gesjoemel bij andere autobouwers, ligt de kern van het probleem toch nog altijd bij wat er in 2015 werd ontdekt. Volkswagen ontwikkelde en gebruikte doelbewust software die was bedoeld om uitstoottests om de tuin te leiden, zodat die (met name) dieselmotoren tijdens zo’n test aanzienlijk minder NOx uitstootten dan in de praktijk. 

In de VS werden TDI's gepromoot als 'Clean Diesel', achteraf extra pijnlijk

Gevolgen

Wat heeft tien jaar Dieselgate ons nagelaten? Dat is misschien meer een vraag voor een latere, wat uitgebreidere analyse, al valt er wel iets over te zeggen. Zo heeft het gesjoemel zonder twijfel het imago van diesel veel schade toegebracht en de neergang van diesel als personenautobrandstof bespoedigd. Hoewel er tot op de dag van vandaag diesels leverbaar zijn in met name Europese landen, is het aanbod nog maar een fractie van wat het ooit was. Dat diesels bij allerlei overheden onder een vergrootglas liggen en als ‘vies’ te boek staan, helpt daarbij natuurlijk ook (niet). 

Ook kunnen we rustig stellen dat dieselgate aan de andere kant heeft bijgedragen aan de elektrificatie van het wagenpark in zowel de VS als Europa, al was het maar omdat Volkswagen verplicht flink moest investeren in bijvoorbeeld snellaadnetwerken aan beide zijden van de oceaan. Een gebeurtenis met blijvende impact dus, zelfs nu de start van de ellende al tien jaar achter ons ligt.