Toyota RAV4 EV: de verre voorloper van de bZ4X

Twee generaties, alleen voor Californië

26 maart 2022 om 15:07

Elektrische SUV's: tegenwoordig zijn ze niet meer weg te denken uit het straatbeeld. In de jaren 90 van de vorige eeuw was dat wel anders. Toyota liep in de Amerikaanse staat Californië voor de troepen vooruit met de RAV4 EV, die uiteindelijk in een tijdspanne van zeventien jaar in twee verschillende generaties werd uitgebracht. Daarna viel het doek voor de elektrische SUV. In het licht van de huidige ontwikkelingen rondom EV's verdient de RAV4 EV het om als pionier in de spotlights te worden gezet.

Californië was er vroeg bij met milieu-eisen voor auto's. In de jaren 90 kwam de California Air Resources Board (CARB) met een behoorlijk strenge eis: autofabrikanten die in de staat nog auto's wilden verkopen, moesten ervoor zorgen dat twee procent van alle nieuwe in Californië geleverde auto's emissievrij zijn. Dat percentage zou dan gaandeweg opgeschroefd worden naar 5 procent in 2001 en 10 procent in 2003. Later werd deze harde eis mede door aandringen van General Motors afgezwakt, waardoor de elektrische auto's niet langer noodzakelijk waren voor de fabrikanten om auto's te kunnen verkopen in Californië.

Om aan de initiële eis van Californië te voldoen, kwam Toyota op de proppen met de RAV4 EV, gebaseerd op de eerste generatie van de RAV4. Die werd hier in Nederland overigens onder de naam Funcruiser verkocht. De RAV4 EV is ten opzichte van de reguliere RAV4 te herkennen aan het ontbreken van een uitlaat en de 'EV'-letters op de voorportieren. Verder verschilt hij niet van zijn familielid met verbrandingsmotor. Helaas gaat het getal '4' in de naam RAV4 niet helemaal meer op, want de RAV4 EV heeft voorwielaandrijving. Een 67 pk en 190 Nm sterke elektromotor, die hieronder te zien is, zorgt voor de voortstuwing.

De motor van de eerste Toyota RAV4 EV

Die elektromotor haalt zijn stroom uit een nikkel-metaalhydride (NiMH)-accu met een capaciteit van 27,4 kWh. Daarmee kwam de elektrische RAV4 volgens de Amerikaanse EPA-testcyclus maximaal 153 kilometer ver op één acculading. Heel vlot was de ruim 1.500 kilo wegende RAV4 EV niet. Voor de sprint naar 60 mijl per uur (97 km/h) moest je 18 seconden uittrekken. Na heel veel geduld was de auto in staat om een topsnelheid van 137 km/h te bereiken. Op dat tempo trek je de batterij natuurlijk in recordtijd leeg. Het laden geschiedde via een inductielader aan de voorkant van de auto, waarmee de accu in ongeveer vijf uur weer volgezogen was met verse stroom.

Een tweede poging

De RAV4 EV was in eerste instantie niet te koop voor de gewone consument. Toyota leverde hem alleen via leasecontracten aan bedrijven en andere instanties. Pas in 2002 konden particulieren een RAV4 met stekker aanschaffen voor de lieve som van 42.000 dollar, tegen de huidige wisselkoers omgerekend €38.158. Door allerlei subsidies ging dat bedrag omlaag naar 29.000 dollar, omgerekend €26.347. Belangstelling voor de elektrische RAV4 was er zeker, maar eind 2002 trok Toyota de stekker eruit. De reden? Het patent van de NiMH-batterij was in handen gekomen van de Amerikaanse oliemaatschappij Chevron. Drie keer raden wie toen zijn eigen afzetmarkt veilig wilde stellen en de verkoop van auto's met dergelijke batterijen de nek omdraaide. Het betekende het einde van de eerste RAV4 EV.

Toyota RAV4 EV

Toyota's eerste poging om een elektrische auto op de markt te brengen werd dus gedwarsboomd door de fossiele industrie. Acht jaar na het verdwijnen van de eerste elektrische RAV4, wilden de Japanners het opnieuw proberen. Daarvoor sloeg Toyota de handen ineen met Tesla, dat tegen betaling van 60 miljoen dollar een elektrische aandrijflijn ging ontwikkelen voor de SUV. De vrucht van die samenwerking kwam in de derde generatie RAV4 te liggen. In 2010 lieten Toyota en Tesla de vrucht van die samenwerking zien: de tweede RAV4 EV. In 2012 ging die elektrische SUV met Tesla-genen definitief in productie. Hij was wederom alleen te koop in Californië.

De tweede RAV4 EV onderscheidt zich van de reguliere RAV4 met zijn dichte grille en een andere achterbumper, zonder uitlaat. Toyota was duidelijk trots op de elektrische aandrijflijn, want de auto was opgesierd met 'EV' en 'Electric'-logo's. Binnenin had de elektrische RAV4 een keuzehendel voor de automaat die ook in de Prius te vinden was. Via een deels digitaal dashboard kon de bestuurder het resterende rijbereik in de gaten houden.

Toyota RAV4 EV

Met een vermogen van 156 pk was de tweede RAV4 EV een stuk vlotter dan de eerste. Voortaan was de sprint naar de 96 km/h geklaard in slechts 7 seconden. De stroomvoorziening kwam uit een lithium-ionaccu met een capaciteit van 41,8 kWh, goed voor een EPA-actieradius van 166 kilometer. Dat is overigens niet noemenswaardig veel verder dan de eerste RAV4 EV.

Het einde, maar toch niet

Al na twee jaar besloot Toyota in 2014 te stoppen met de samenwerking met Tesla. De Amerikaanse EV-bouwer wilde graag door met het Japanse merk, maar Toyota zag uiteindelijk meer heil in de brandstofceltechnologie. Dat betekende ook het einde van de RAV4 EV, waarvan in totaal 2.489 exemplaren zijn gebouwd.

Inmiddels weten we dat Toyota terug is gekomen op de beslissing om de batterij-elektrische auto te laten varen. Zeven jaar na het verdwijnen van de RAV4 EV kwam het merk namelijk met de elektrische SUV bZ4X op de proppen. Die bZ-reeks wordt in de toekomst verder aangevuld met een heel blik aan nieuwe elektrische modellen van Toyota. Achteraf bezien had Toyota gezien de huidige trend in de markt misschien beter door kunnen gaan met zijn samenwerking met Tesla. De RAV4 EV liep op de troepen vooruit en daarom verdient hij een plek in de spotlights.