Opmerkelijke stuurwielen - De Vluchtstrook
Tesla is zeker niet de eerste
Stuurwielen zijn doorgaans rond, hebben twee-, drie of vier spaken en tegenwoordig zitten er in vrijwel iedere auto extra bedieningsknoppen op. Tesla zorgde onlangs voor opschudding door een geheel ander soort stuurwiel in de gefacelifte Model S en -X te stoppen, maar Tesla is lang niet de enige fabrikant die in dat opzicht afwijkt van de norm.
Het nieuwe driespaaks stuurwiel van Tesla roept associaties op met dat van KITT, de auto uit de televisieserie Knight Rider: de bovenkant van het stuur is verdwenen en de onderkant van het stuur is vlak, waardoor de vorm meer weg heeft van een rechthoek. Of dat in de praktijk fijn rijdt en of het niet slechts gaat om een geintje van het merk, moet nog blijken. In ieder geval is het een gewaagde zet van Tesla. Het ontwerp blijkt overigens gewoon te voldoen aan de wettelijke vereisten die hier in Europa aan een stuurwiel gesteld worden.
In concept-cars zijn dergelijke afwijkende stuurwielen overigens niet ongebruikelijk, maar in productieauto’s grijpen merken vaak toch terug op de meer traditionele vorm. Toch zijn er ook genoeg voorbeelden te verzinnen van productiemodellen die op een bepaalde manier een afwijkend stuurwiel hebben of hadden.
De vaste kern van Citroën
Het stuurwiel van de Citroën C4 en C5 leek bij zijn introductie op het eerste gezicht helemaal niet zo speciaal, maar schijn bedriegt: de kern van het stuurwiel is namelijk gefixeerd en het wiel zelf draait daaromheen. De gedachte hierachter was dat de knoppen die op het stuurwiel zitten altijd in dezelfde positie blijven, ongeacht de stand van het stuur. Eigenlijk best logisch, maar het vergde wat gewenning. Tegenwoordig heeft Citroën het stuurwiel niet meer in het gamma. Overigens is Citroën geen onbekende met excentrieke stuurwielen: op de DS zat al een bijzonder stuurwiel met slechts één spaak, dat later op tal van andere modellen terugkeerde in modernere vormen.
Messerschmitt Kabinenroller
Messerschmitt is vooral bekend van de fabricage van Duitse militaire vliegtuigen, maar het bedrijf bracht aan het eind van de jaren 50 de ‘Kabinenroller’ op de markt. Deze markante driewieler met glazen kap had een al even opvallend stuurwiel, voor zover het nog als een ‘wiel’ kan worden beschouwd. Het heeft eerder wat weg van een stuur van een motorfiets. In eerste instantie kwam de KR175 op de markt, later volgde de KR200. Die had een stuur dat veel meer leek op een omgekeerde stuurknuppel van een vliegtuig, een verwijzing naar het verleden van Messerschmitt als vliegtuigbouwer. Leuk weetje: Elvis Presley had er ooit eentje.
Een brij aan knoppen (Pontiac)
Pontiac 6000 STE (foto: VWVortex)
Eind jaren 80 vulde Pontiac het stuurwiel op met een berg knoppen. Letterlijk, want de complete kern van het stuur was van 1986 tot 1991 gevuld met knoppen in de Bonneville. Niet alleen de Bonneville, ook de 6000 STE kreeg een dergelijk stuurwiel aangemeten. In tegenstelling tot de vaste kern van Citroën draaiden de knoppen in de Pontiac gewoon mee met het stuurwiel, waardoor het goed denkbaar is dat je af en toe de oriëntatie kwijtraakt bij de bediening van bepaalde voertuigfuncties. Ook loop je bij agressief claxonneren het risico dat je bijvoorbeeld op de volumeknop van de stereo ramt, waardoor de gemoedelijke deuntjes op de radio opeens niet meer zo gemoedelijk zijn. Praktisch is anders, daarom verdween dit type stuurwiel al snel uit de modellen van Pontiac.
Pistool (Subaru XT)
Vergeleken met de knoppenbrij van Pontiac is het stuurwiel van de Subaru XT juist heel overzichtelijk. De knoppen zitten links en rechts in een vaste opstelling achter het stuur, op het stuur zelf zijn alleen twee knoppen voor de cruisecontrol aanwezig. De indeling is des te opvallender en de vorm ervan heeft wel wat weg van een pistool. Onderin zit een grotere spaak en rechts een kleine spaak, terwijl de kern van het stuur rechthoekig is. Origineel is het zonder meer en het past goed bij de meer futuristische inborst van de XT. Tegenwoordig zijn de stuurwielen van Subaru lang niet zo bijzonder meer.
Vierkant (Austin Allegro)
De Austin Allegro staat niet als een al te beste auto te boek. Al bij zijn introductie in 1973 staken de nodige problemen de kop op, waaronder roestvorming en het feit dat de achterruit er spontaan uit kon vallen. Heel onderscheidend is hij ook niet, op één element na: het stuurwiel. Dat is namelijk niet rond, maar vierkant met afgeronde hoeken; een tamelijk bijzondere vorm. Producent British Leyland noemde het extravagante stuur ‘Quartic’. De kritiek was niet van de lucht: naar verluidt zou de vorm het lastig maken om de Allegro door krappe bochten te manoeuvreren. Een lang leven was het dan ook niet beschoren: in 1975 kreeg de Allegro 2 een conventioneel rond stuurwiel.
