'Kilometerheffing leidt tot minder autorijden, maar meer autobezit'

Er zijn al decennia discussies, maar zo concreet was het nooit eerder: in 2030 moet de kilometerheffing echt gaan komen. Dat is althans het streven van het huidige kabinet, het kan onder meer nog van tafel geveegd worden door een volgende regering. Mocht het er dan toch echt van komen, dan zal dat duidelijke gevolgen hebben voor autorijdend Nederland. Niet alleen merken autorijders het in de portemonnee, maar op de wegen ontstaat mogelijk een ander beeld. Het KiM schetst nu een verwacht toekomstbeeld. Daarin wordt volgens het instituut minder gereden: "Een heffing op autogebruik leidt naar verwachting tot minder autoritten, een lagere afgelegde afstand van alle auto's tezamen en minder files. Met als gevolg minder verkeersongevallen en een betere luchtkwaliteit."

Concrete cijfers hangt het KiM er nog niet aan, omdat nog verre van zeker is hoe het betalen naar gebruik precies vorm krijgt. Toch is deze globale verwachting van het KiM niet bepaald uit de lucht gegrepen, want logischerwijs zijn er straks minder veelrijders dan nu. Voor hen is de kilometerheffing immers ongunstig, omdat hoogstwaarschijnlijk de kosten voor autorijden in dat geval hoger uitvallen dan nu met de vaste mrb. Aan de andere kant kan autorijden juist voor mensen die weinig rijden goedkoper worden dan nu.

Meer autobezit

Dat laatste zal volgens het KiM echter niet zo snel terug te zien zijn in meer drukte op de weg, maar eerder in meer autobezit: "Een BnG-heffing (betalen naar gebruik, red.) die voor alle voertuigen gelijk is, leidt waarschijnlijk tot een groeiend wagenpark, omdat autobezit goedkoper wordt." Daarmee ontstaat volgens het instituut wel een nieuw probleem: "Die extra auto's moeten ook ergens worden geparkeerd, wat de druk op de schaarse openbare ruimte vergroot." Een andere mogelijke verandering is dat zwaardere auto's meer in trek komen bij autokopers. "Naar verwachting neemt het gemiddelde gewicht van een auto toe, omdat er bij een gelijk tarief in vergelijking met de huidige motorrijtuigenbelasting een geringere prikkel is om een kleinere auto aan te schaffen."

Wie bijvoorbeeld af en toe, al dan niet hobbymatig, met een auto als een Mercedes-Benz S-klasse op pad wil, zal in dat licht mogelijk uitkijken naar het moment dat de vaste mrb plaats maakt voor de kilometerheffing. Toch moet diegene niet te vroeg juichen, want de kans is aanzienlijk dat de factor 'uitstoot' een rol speelt in het bedrag dat je per kilometer betaalt. Afhankelijk van hoe zwaar dat uitpakt, valt de kilometerheffing mogelijk minder gunstig uit dan mrb. De kans is groot dat het Nederlands wagenpark door de kilometerheffing vooral groeit met auto's met een lage of helemaal geen directe uitstoot.