Hoe de hot hatch bij Jan Modaal wegsprint

Dit verhaal kunnen we mooi aan de hand van de GTI-index illustreren. Laten we kijken naar wat de Volkswagen Golf GTI in 2012 kostte. Hetzelfde doen we met de toen krachtigste normale Golf. De GTI stond voor €36.228 in de prijslijst, een Golf 1.4 TSI 160 pk die was gekoppeld aan de meest complete uitrusting, de Highline, kwam op €30.035. Een verschil van ruim  6.000, waarbij de GTI uiteraard 50 pk meer in de aanbieding had, een anders afgestemd onderstel, een aan­gepast uiterlijk en natuurlijk een veel sportiever karakter.

Modaal inkomen 2012 €33.000

GTI-rijders deinsden niet terug voor €6.000 meer. Zo’n uitvoering bood immers veel meer fun en had ook nog veel meer status. Een GTI was nooit een toeganke­lijke uitvoering, zeker niet als je bedenkt dat die van meet af aan voor minimaal een bruto modaal Nederlands inkomen in de prijslijst stond. Jan Modaal moest bij het invullen van de belastingformulieren tien jaar geleden €33.000 als jaaropgave op­geven aan de fiscus, want zo hoog lag het modale inkomen in 2012. De prijs van de op één na krachtigste Golf (de R was er immers ook al) lag er inmiddels al tien procent boven. Daarmee was een GTI relatief al duurder dan in de jaren 70.

Volkswagen Golf GTI kostte 11.685 euro, ongeveer gelijk aan het modale inkomen in Nederland in 1976.

In 1976 GTI gelijk aan modaal

De eerste Golf GTI kostte €11.685 en dat was ook ongeveer de hoogte van een modaal inkomen in 1976. Wie in 2022 voor een Volkswagen Golf GTI kiest, rijdt echter een veel duurdere auto. Het modale jaarinkomen bedraag­t in 2022 € 38.000, de snelle Golf begint bij €53.390. Veertig procent erboven dus! Tussen de GTI en de krachtigste normale Golf met benzinemotor (de GTE laten we erbuiten) is het prijsverschil inmiddels opgelopen tot €13.000. Wil je er een beetje warmpjes bij zitten en een krachtige motor hebben, dan tik je voor een Golf 1.5 TSI R-Line Business €40.390 af. Dan heb je 150 pk in plaats van de 245 pk die de 2.0 TSI van de GTI produceert.

Ford Focus ST: 57.150 euro

€22.000 tussen ST en krachtigste ST-Line

Uiteraard hebben alle merken hier last van. Een pretletter als de Focus ST, een uitvoering die bij Ford al twintig jaar staat voor een extra dosis adrenaline en plezier, wordt door de Nederlandse CO2-taks uit de markt geprijsd. De ST begint nu zelfs bij iets meer dan €57.000, wat neerkomt op anderhalf keer een modaal bruto jaarsalaris en het gat met de krachtigste normale Focus, de 1.0 EcoBoost 155 pk Mild Hybrid ST-Line X, is zelfs meer dan €22.000. Ook bij de Fords zetten we de kalender op 2012. Voor de Focus ST met 250 pk sterke 2.0 EcoBoost betaalde je minimaal €6.500 meer dan voor de 182 pk sterke Focus 1.6 EcoBoost.

Lol wordt duur betaald

Overigens moeten we hierbij wel vermelden dat de verschillen in benzine­verbruik en dus in CO2-uitstoot destijds minder groot waren. Voor de ST gold een NEDC-opgave van 169 gram per kilometer en voor de krachtigste 1.6 EcoBoost een opgave van 139 gram. De huidige ST heeft een veel gulziger 2.3-viercilinder met turbo dan zijn voorganger van tien jaar geleden, die een inhoud van 2,0 liter had. De 280-pk 2,3-liter is een grotere drinker en de WLTP-cyclus die nu wordt gehanteerd, staat dichter bij de realiteit, waardoor de CO2-uitstoot nu 183 gram per kilometer bedraagt. Terwijl de krachtigste Focus nu een bescheiden 1.0-driecilinder heeft, die geholpen door mild-hybride techniek best nette cijfers laat zien in de test­cyclus.

Maar goed, dat wordt ook beloond in de huidige bpm-bepaling die onze overheid hanteert. Het zorgt ervoor dat op de ST-Line X met 155 pk € 3.243 bpm wordt geheven en op de ST, die naar huidige maatstaven zeer onzuinig is, het gigan­tische bedrag van € 18.205.

Zo wordp bpm berekend

De bpm wordt berekend aan de hand van de CO2-uitstoot en daarvoor heeft de rijksoverheid een tabel, en die laat zien dat de Focus ST sowieso in de zwaarste bpm-categorie valt.

Zo bereken je de CO2-uitstoot:

• Trek van de CO2-uitstoot van de auto de waarde uit kolom 1 af
• Vermenigvuldig de uitkomst met getal uit kolom 4
• Tel hier het bedrag uit kolom 3 bij op

Bij een CO2-uitstoot van 183 gram per kilometer is de berekening dus als volgt: 183 - 168 = 15. 15 x €448 = 6.720. 6.720 + 11.485 = €18.205. De Focus S-Line X met 155 pk stoot 118 gram/km uit. Dus 118 - 109 = 9. 9 x 137 = 1.233. 1.233 + 2.010 = €3.243 aan bpm.

De tabel laat ook zien dat auto’s met een lage CO2-uitstoot enorm bevoordeeld worden. Het verklaart ook waarom plug-in hybrides, die volgens WLTP-opgave altijd onder de 84 gram zitten, relatief betaalbaar zijn in Nederland. PHEV-techniek inzetten voor gepeperde versies zou voor Nederland soelaas kunnen bieden.

Cupra Leon, een 'hot hatch' met plug-in hybride aandrijflijn.

Kijk naar de Volkswagen Golf GTE of de Cupra Leon, auto’s met een vermogen van 245 pk en mooie acceleratiecijfers, maar een lager prijskaartje dan de in dit verhaal genoemde Volkswagen Golf GTI en Ford Focus ST.

Is PHEV sportief genoeg?

Is een auto met een verbrandingsmotor, een elektromotor en een accupakket dat je met de stekker kunt opladen sportief genoeg om hem als hot hatch te bestempelen? Met onderstel­techniek kom je een eind en kun je heel wat kilo’s overgewicht wegpoetsen, maar de directe verbinding tussen bestuurder en techniek voelt door de gecombineerde aandrijflijn nooit zo direct en opzwe­pend als het type opgefokte motoren dat doorgaans voor de GTI-achtigen wordt ingezet. Maar goed, dat is weer een heel ande­re discussie.