ESP, Bluetooth en andere Nederlandse vondsten in de auto

Vierwielaandrijving, de continu variabele transmissie, elektrisch verstelbare buitenspiegels en xenonkoplampen, zomaar een greep uit het aantal Nederlandse vindingen die tot op de dag van vandaag op auto's over de hele wereld te vinden zijn.

Daarnaast zijn er nog talloze vondsten waarvoor een Nederlander bij een buitenlands bedrijf verantwoordelijk was. De bekendste voorbeelden zijn het Electronic Stability Program (ESP) van Bosch, waar Anton van Zanten in de vroege jaren negentig aan werkte, en Bluetooth. Deze verbinding werd in 1994 bedacht door Jaap Haartsen bij Ericsson.

Oud-premier Balkenende reikt awards uit

Dergelijke initiatieven worden om de twee jaar in de schijnwerpers gezet tijdens de Automotive Innovation Award-uitreiking, een initiatief van de ANWB, Bovag, LeasePlan, RAI Vereniging, AutomotiveNL en consultancy Roland Berger. Juryvoorzitter Jan Peter Balkenende maakte op maandag in het Louwman Museum in Den Haag de winnaars bekend.

De prijs voor beste technologische vondst ging naar het hybride DT2-transmissiesysteem van Punch Powertrain, waar een elektromotor in te integreren valt. PSA, het moederbedrijf van Citroën, DS, Opel en Peugeot, zal vanaf 2022 gebruik gaan maken van de transmissie.

In de categorie services ging de onderscheiding naar het Traffic Live Exchange-platform van Monotch, waarmee slimme verkeerslichten in Nederland kunnen worden verbonden met weggebruikers en wegbeheerders, zodat de doorstroming kan worden geoptimaliseerd.

De LightyearOne, een zonne-elektrische familieauto, werd verkozen tot het beste uitdagende concept. De auto moet op zelfopgewekte zonne-energie tot wel 800 kilometer ver kunnen komen. Het project won tevens de publieksprijs.

'Concurrentiekracht moet van vertrouwen in eigen sector komen'

Juryvoorzitter Balkenende roemde in een toespraak de kwaliteit van het aantal inzendingen, die volgens oud-premier het land op de kaart zetten.

"Wat we zien is hoge kwaliteit en dat maakt ons als land ook sterker. Als je praat over de automotive-sector in Nederland, dan gaat er 20 miljard om in de automotive maakindustrie en nog eens 45 miljard in de automotive service-industrie. Van die 20 miljard gaat 90 procent naar het buitenland, wat Nederland op de kaart zet."

Volgens de oud-premier moet de concurrentiekracht in Nederland van het vertrouwen in de eigen sector komen.

"We hebben een kleine auto-industrie, maar je ziet dat Nederlandse componenten in het buitenland het verschil maken. Daar kun je verder aan bijdragen door samen te werken met andere landen en dat gebeurt ook. Als je iets toe kunt voegen wat baat heeft, dan ben je sterk. Dan zou moeten kunnen zonder hulp van de overheid, mits de sector kan opereren onder gelijke omstandigheden als in het buitenland. Als er geen gelijk speelveld is, moet je ingrijpen."

De innovatie waar Balkenende, een zelfverklaard autoliefhebber, het meest op zit te wachten, is de zelfrijdende auto. "Ik rijd graag, maar het idee dat je op een bepaald moment onderweg van Limburg naar Utrecht gewoon je werk kunt doen, heerlijk."

'Pientere pookje' nog altijd in gebruik

Dergelijke vondsten passen zoals gezegd in een lange traditie van uitvindingen en innovaties. Zo was de Spijker 60 hp in 1902 de eerste auto met vierwielaandrijving, iets wat inmiddels overal ter wereld ingeburgerd is.

Bekender is de Variomatic-transmissie van Hub van Doorne, die in 1958 zijn weg vond naar de Daf 600. Het was voor het eerst dat een kleine auto met een automaat was uitgerust. Bovendien was de werking ervan bijzonder.

Het zogeheten pientere pookje werkte namelijk zonder vaste versnellingen. In plaats daarvan zorgde een aandrijfriem de bij ieder toerental voor de beste overbrengingsverhouding. De continu variabele transmissie is een doorontwikkeling van de Variomatic en is te vinden bij merken als Audi, Honda, Nissan en Subaru.

In de jaren negentig werden xenonkoplampen steeds populairder. Waar de kenmerkende witte lichtbundel met blauwe gloed allereerst nog van dure limousines afkomstig was, kregen vanaf het jaar 2000 steeds meer modellen de beschikking over de techniek. De zogeheten gasontladingslampen waren een vondst van Philips en hadden een hogere lichtopbrengst dan gewone halogeenexemplaren.

Chip cruciaal voor veiligheidssystemen

Rond die tijd deden ook de navigatiesystemen van TomTom hun intrede. Deze navigatiesystemen werden zo populair dat TomTom een soort verzamelnaam voor de technologie werd, net zoals elke terreinwagen door velen nog altijd een Jeep wordt genoemd.

Misschien wel de belangrijkste Nederlandse vondst is er één die we niet kunnen zien. Het is namelijk de radarchip van NXP Semiconductors. Alle voertuigen ter wereld met veiligheidssystemen als adaptieve cruisecontrol of rijbaanassistentie zijn voorzien van deze chip. Het belang ervan zal bovendien alleen maar toenemen met de opkomst van autonoom rijden.

Zo gezien is het dan ook niet verrassend dat de omzet van de automotive service- en maakindustrie in Nederland volgens de organisatoren goed is voor 65 miljard euro op jaarbasis. Daarnaast zijn de sectoren goed voor ongeveer 120.000 arbeidsplaatsen.