Dit weten we tot nu over kilometerheffing vanaf 2030

Er was al het een en ander uitgelekt, dus we konden het ‘betalen naar ­gebruik’ geen verrassing meer ­noemen. Maar de plannen in het nieuwe ­regeerakkoord voor een kilometerheffing zijn zonder meer concreet. Wel zorgt de voorbereidingstijd van acht jaar her en der voor een hoop scepsis, maar die is niet ­helemaal terecht. Die tijd is ­nodig om het een en ander goed te kunnen regelen. Hoe organiseer je de technische kant, dus hoe registreer je de verreden kilometers van alle weggebruikers? Met kastjes, of op een andere manier? En dan is er de fiscale kant. De motorrijtuigenbelasting en de bpm ­verdwijnen namelijk en dat zal heel ­geleidelijk moeten gebeuren om geen al te groot restwaardedrama te veroorzaken.

Geen antwoord

Op de meeste vragen kunnen we nog geen antwoord geven. Details zijn er namelijk nog niet, we kennen enkel het voornemen in het regeerakkoord van Rutte IV. De tekst luidt letterlijk: “We introduceren in 2030 een systeem van betalen naar gebruik voor alle automobiliteit en stellen in deze kabinetsperiode wetgeving vast. Basis voor het systeem is de motorrijtuigenbelasting, waarvan het tarief afhankelijk wordt ­gemaakt van het jaarlijks verreden aantal kilometers. De heffing is niet tijd- en plaatsgebonden en vervangt de dan nog bestaande tol-tracés, zoals de Westerscheldetunnel, de Kiltunnel en de voorgenomen doorgetrokken A15. Dit betekent dat gebruikers van elektrische en fossiele auto’s beiden gaan meebetalen aan het weggebruik.” Over het verloop in de jaren tot 2030 weten we dus nog weinig. We moeten ook afwachten of verschillende auto’s ­(benzine, diesel, lpg, hybride, elektrisch) onder uiteenlopende tarieven gaan vallen. Krijgen volledig elektrische auto’s korting? We weten het nog niet, simpelweg omdat de regering daarover zelf nog geen knopen heeft doorgehakt. Een andere belangrijke vraag die wél wordt beantwoord is dat er geen spitsheffing komt. De kilometerheffing is straks niet plaats- of tijdgebonden, dus een maandochtend op de A10 is in 2030 net zo duur als bijvoorbeeld zondagochtend op de A37 bij Emmen.

Niet geheel toevallig komt dit tijdpad van acht jaar overeen met dat in het plan van de 'belastingcoalitie', dat vorig jaar zomer werd gepresenteerd. Dat is de groep van Bovag, RAI Vereniging, VNA, ANWB en Natuur & Milieu. Het voorstel schetst een tijdpad naar een kilometerheffing of, zoals die organisaties het noemen, ‘betalen naar gebruik’, inclusief belastingafbouw en ­technische voorbereiding.

Handvat

Bovag-woordvoerder Paul de Waal ziet in het regeerakkoord dan ook veel terug van het voorstel van de coalitie die deze zomer met een eigen voorstel kwam. Dat is in zijn ogen als handvat gebruikt. “Het taboe is duidelijk af van anders betalen voor mobiliteit, dat is mooi. Daarmee ­zullen bpm en mrb eindelijk verdwijnen. Het lijkt ver weg, maar gezien de complexiteit van de invoer is dit tijdpad realistisch.” Wel waarschuwt hij voor de kleine lettertjes: “We hebben altijd hard ingezet op ­lastenneutraal werken. De automobilist mag er onder de streep niet op achteruit gaan. Het akkoord spreekt nu van lastenneutraal voor de overheid en dat is wat ­anders. Dan zou je ook de kosten van invoeren doorberekenen in de kilometerprijs en daar zijn wij tegen. Het moet een algemene investering zijn, geen kosten die je op de automobilisten afwentelt. Dus daar houden we de vinger aan de pols.”

Ook Han ten Broeke, algemeen voorzitter van de Bovag, is in brede zin te spreken over de plannen. “Het taboe eraf! Dat is goed en dat is noodzakelijk. Het huidige autobelastingsysteem is onhoudbaar en ­oneerlijk en remt de vergroening.”

Ook de autoleasesector is tevreden. Renate Hemerik is directeur van de VNA, die in Nederland die sector vertegenwoordigt. Zij is vooral blij met de lange termijn. “Het is noodzakelijk dat er een voorspelbaar, ­helder langetermijnbeleid komt dat de mobiliteitsmarkt, de zakelijke én particuliere automobilist, voor de komende jaren duidelijkheid geeft. De plannen zoals die nu zijn gepresenteerd hebben in ieder geval de ­juiste ambities. We kijken uit naar de ­uitwerking en concretisering.” Net als de VNA kijken wij als AutoWeek uit naar de eerste concrete uitwerking van de plannen, zodat de automobilist weet waar hij aan toe is. Wordt vervolgd!