Corona: de tussenbalans

Wat enkele weken geleden nog een scenario uit een matige, post-apocalyptische film zou zijn geweest, is nu de bittere werkelijkheid. De wereld staat weliswaar niet helemaal stil, maar draait in de noodloop. Ook op de weg en alles daar omheen zijn de gevolgen van de coronacrisis duidelijk merkbaar. Wie grijze haren krijgt van files, heeft wellicht de tijd van zijn leven. Maar wie aan autorijden zijn dagelijkse brood verdient, krijgt juist nu grijze haren.

Rijkswaterstaat merkte het effect van corona al heel snel in het dagelijkse verkeer, vertelt woordvoerder Diederik Fleuren: “Maandag 9 maart was nog een redelijk normale dag, daarna zagen we het snel rustiger worden op de weg. Maar sinds maandag 16 maart is het echt heel erg stil. Natuurlijk is er nog wel wat verkeer, maar niet dusdanig dat er noemenswaardige files ontstaan.” Fleuren heeft cijfers paraat en die spreken boekdelen: “Normaal deze tijd van het jaar is een maandagochtendspits zo’n 200 km, ’s avonds hetzelfde. Vorige week hadden we ’s ochtends 13 en ’s avonds 7 km. Op een dinsdag is ’s morgens 250 km normaal, ’s avonds 260 op de top van de spits. Nu hadden we ’s ochtends 6 en ’s avonds 15 km. Woensdag is altijd al een wat rustigere dag, met ’s morgens 100 en ’s middags 175 km, dat was nu 7 en 8."

Je zou je kunnen voorstellen dat Rijkswaterstaat deze rustige periode gebruikt om extra werkzaamheden uit te voeren, maar dat is volgens Fleuren te eenvoudig gedacht: “Dat soort projecten is heel lang van tevoren gepland. Wat gepland stond, gaat door. Maar naar voren halen lukt eenvoudig niet. Wat we wel kunnen, is dat we bepaalde werkzaamheden die normaal gesproken ’s nachts moeten worden uitgevoerd omdat ze overdag te veel hinder geven, nu overdag doen.”

De stap terug naar 100 km/h maximum snelheid is door corona nogal ondergesneeuwd, maar niettemin heeft Fleuren het gevoel dat daar gehoor aan wordt gegeven. “De mensen houden zich over het algemeen best netjes aan de nieuwe snelheidslimieten.”

Bij brancheorganisatie Bovag is het sinds de uitbraak van corona een gekkenhuis, vertelt woordvoerder Tom Huyskens: “Wij zijn het crisiscentrum voor de hele branche. We hebben continu overleg met ministeries, RDW, CBR, andere brancheorganisaties, vakbonden.”

De verkoop van nieuwe en gebruikte auto’s is flink aan het opdrogen, weet Huyskens: “Er zijn nog wel afleveringen, maar dat zijn auto’s die al besteld waren. De verkoopstatistieken van maart zullen nog wel meevallen, maar de vraag is wat er op de langere termijn gaat gebeuren. Niemand gaat nu op zijn dooie akkertje een nieuwe auto uitzoeken.” De meeste showrooms zijn nog wel open, vertelt Huyskens. “Maar het is er erg stil. Dan moet je afvragen of je het licht nog wel aan moet doen, dat zijn ook alleen maar kosten.” Daar staat tegenover dat de werkplaatsen nog goed gevuld zijn, vertelt Huyskens. “Ook daar worden voorzorgsmaatregelen genomen, zoals haal- en brengservice en loketten waar je de sleutel kunt ophalen en achterlaten.”

De verhuurbranche is zwaar getroffen. Huyskens: “Het lot van de grote partijen op de vliegvelden is evident. Die hebben vrijwel geen aanloop meer.” Ook wasbedrijven hebben het zwaar: “Auto’s die minder rijden, worden minder vies,” zegt Huyskens. “En datzelfde geldt voor tankstations.”

Maar tankstations hebben vaak een aardig aanbod aan voedingsmiddelen in de shop. In tijden waar supermarkten met lege schappen kampen, is daar toch een kans voor het tankstation? “Het meeste profijt hebben die van het woon-werkverkeer dat een kop koffie of een snackje meepakt, en dat is er nauwelijks meer. Veel tankstations hebben er ook een horecagelegenheid bij, die zijn nu dus ook gesloten.”

Dan zijn er ook nog de rijscholen; wat merken die van corona? Huyskens: “CBR is gestopt met theorie- en praktijkexamens. De rijscholen kunnen in principe gewoon doorgaan, maar ook daar geldt: anderhalve meter afstand houden. Dat is in hun praktijk onmogelijk, dus het is een duivels dilemma. Veel rijscholen zijn er zelf al mee gestopt en wij hebben in lijn met wat de overheid zegt de juiste adviezen gegeven. Normaal haal je met de ene leerling de andere op, waardoor je even met z’n drieën in de auto zit; doe dat even niet. Zorg dat je stuur, pook en handgrepen na elke les schoonmaakt. En neem geen verkouden leerlingen mee.”

Opmerkelijk is dat rijschoolhouders die op eigen initiatief zijn gestopt, hun mening klaar hebben over degenen die doorgaan, vertelt Huyskens: “En die eisen dan van ons dat we daar een stokje voor steken. We zijn geen overheid, maar een branchevereniging. Wij kunnen niemand dwingen te stoppen met zijn broodwinning.”