Brandweer worstelt vaker met blussen van elektrische auto's

Het gebeurt regelmatig: een elektrische auto die in brand vliegt en chaos veroorzaakt. Zo moest in april een supermarkt in Enschede worden ontruimd omdat een elektrisch voertuig (EV) in de parkeergarage uitbrandde. In juni had het vrachtschip Morning Midas pech op de Stille Oceaan. Er ontstond brand in de opslagplaats voor bijna achthonderd elektrische en hybride auto's. De bemanning kreeg de brand niet uit en moest het schip verlaten. Het deed denken aan het brandende schip met elektrische auto's boven de Waddeneilanden, twee jaar geleden.

Hoe blus je in vredesnaam een elektrische auto? De brandweer heeft nog niet de perfecte oplossing daarvoor. Die is wel nodig, want ruim een miljoen Nederlanders rijden al in een elektrisch voertuig. En die worden ook steeds betaalbaarder.

Doordat er meer EV's rondrijden in Nederland, stijgt ook het aantal incidenten met een elektrische auto. In 2024 was dat 10 procent groter dan een jaar eerder, blijkt uit cijfers van het Nederlandse Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). In 221 van de 356 gevallen vatte het voertuig vlam en bij een kwart de accu. Een accupakket dat spontaan in brand vliegt is zeldzaam, benadrukt het NIPV. Vaker ontstaat een autobrand door defecte bedrading of door brandstichting. De brandweer heeft dan alsnog meer moeite met blussen.

EV's blussen is lastig doordat het batterijpakket diep in de autobodem ligt. Zo'n pakket bestaat uit heel veel kleine, dicht op elkaar gepakte batterijcellen. Vat er een vlam, dan kan er een kettingreactie ontstaan waarbij andere cellen ontvlammen. De auto blijft branden of kan zelfs uren later steeds weer opnieuw in brand vliegen. De dampen van de accucellen zijn bovendien giftig en licht ontvlambaar, waardoor explosiegevaar bestaat.

De dompelcontainer is een manier om EV grondig te blussen. Bergers takelen de auto dan in een container en zetten die op een veilige locatie onder water. "Een bergingsbedrijf bedacht deze methode ooit door een nasmeulende stekkerauto in de sloot te takelen", vertelt Esther Lieben van Brandweer Nederland en de landelijke taskforce Veilige Energietransitie. "De dompelcontainer is nog steeds de meest gebruikte blusmethode bij een accubrand in ons land."

De Nederlandse overheid wil vanaf 2050 al het wegverkeer emissievrij hebben. Ook vrachtvervoer moet aan de stekker, wat betekent dat alle nieuwe vrachtwagens vanaf 2040 elektrisch zijn. Die passen absoluut niet in een dompelcontainer. Het NIPV onderzoekt momenteel oplossingen voor e-trucks. Het heeft al een nieuwe blusmethode voor elektrische auto's geïntroduceerd, die sinds dit jaar door onder meer korpsen in Den Haag, Rotterdam en Utrecht wordt gebruikt.

Het systeem heet UHD (ultrahoge druk), vertelt Tom Hessels, NIPV-adviseur voor energie- en transportveiligheid. "De straal bevat metaaldeeltjes en is zo geconcentreerd dat hij door een muur kan spuiten." Het UHD-systeem boort een gat in het accupakket en dompelt dan de batterijcellen met bluswater onder. Klinkt goed, maar Lieben is kritisch. "Houd je hand voor de straal en je hebt er een gat in zitten. We zijn dus voorzichtig met de inzet van het systeem."

Elk UHD-team bestaat uit zes tot acht mensen, om de spuit te besturen en de omgeving rondom de brandende stekkerauto veilig te maken. De brandweerlieden ondergaan een speciale training voor het systeem. "Het kost veel tijd en geld", zegt Lieben. "Persoonlijk zou ik daarom alleen de goed getrainde specialisten laten omgaan met UHD. Voor brandweervrijwilligers is het minder geschikt, zij hebben te weinig tijd voor training en onderhouding van dit specialisme."

Elektrische auto's laten uitbranden is geen optie in bijvoorbeeld een woonwijk of een parkeergarage. Lieben ziet het liefst een landelijk verbod op stekkerauto's in ondergrondse garages, zodat branden zoals die in Enschede niet uit de hand lopen. "Ik heb een gebouw in vlammen zien opgaan doordat een brandende elektrische auto vijf verdiepingen onder de grond onbereikbaar was."

Lieben denkt dat de veiligheid al wordt verbeterd als EV's en laadpalen uitsluitend bij de ingang van een parkeergarage mogen komen. "Helaas wordt ons veiligheidsteam vaak te laat uitgenodigd bij een bouwproject om over de ontwerpplannen te adviseren. Soms worden we zelfs een beetje uitgelachen."

In Nederland en de rest van de EU mogen vanaf 2035 geen nieuwe brandstofauto's meer verkocht worden. Het aantal stekkerauto's zal de komende jaren naar verwachting steeds sneller toenemen.