Achtergrond: 35 jaar Peugeot 205 (deel 1)

"De 205 is niet alleen de redder van Peugeot, maar ook van Citroën", zegt Hervé Charpentier, directeur product en collectie en tevens conservator van het museum l'Aventure Peugeot, terwijl hij de designschetsen met daarop al duidelijk zichtbaar de lijnen van de uiteindelijke productieversie één voor één behoedzaam op een tafel legt. Voorzichtig worden de tekeningen, die stammen uit het eind van de jaren 70, uit hun plastic omhulsel gehaald. Hier, in de archieven van Peugeot in de oude fabriek van Hérimoncourt, zijn we duidelijk in het heilige der heiligen van PSA. Van Peugeot vooral, dat al sinds eind negentiende eeuw als producent van uiteenlopende producten als pepermolens, koffiemolens, fietsen en zelfs huishoudelijke apparaten zo zijn stempel op deze omgeving drukt. Hier ademt alles vooral Peugeot. Dit is één van de vele productielocaties van het merk in Sochaux en de dorpen eromheen, in het land van Montbéliard, een stukje onder de Elzas en dicht tegen de Zwitserse grens.

De Peugeot 205 werd aanvankelijk aangeduid als een sterk nummer, maar groeide uit tot een heilig nummer. Sacre Numéro, zoals een speciale versie van de meest succesvolle Peugeot aller tijden voor de Franse markt ook is genoemd. Alsof alles op zijn plek valt, komen we later op de ochtend na het verlaten van de Terre Blanche-fabriek – sinds 1840 onafgebroken in gebruik en waar de meest waardevolle documenten uit het rijke erfgoed van het merk zijn opgeslagen – zo'n 205 Sacré Numéro tegen. Voor Hervé logisch. "In mijn jeugd reed in deze omgeving zo'n 80 tot 90 procent van de mensen Peugeot. Nu is dat aandeel nog altijd hoog, zeker wel 70 procent. 205's zie je hier nog op elke straathoek en daarbij kun je een gelijke verdeling maken. De ene helft is behoorlijk afgeleefd met al vele duizenden kilometers op de klok ingezet als veelgebruikt vervoermiddel, de andere helft rijdt blinkend rond, duidelijk gekoesterd door hun eigenaren."

Hervé bezit er als bewaker van het erfgoed – directeur van l'Aventure Peugeot, het schitterende Peugeot-museum in hartje Sochaux – uiteraard ook één. De oogjes van de 42-jarige zoon van een vader die uiteraard ook voor Peugeot werkte, gaan glimmen als hij vertelt over zijn 205 Cabriolet, die hij met het net ontluikende voorjaar weer vaker zal gebruiken. "Mijn vader werkte bij de fabriek en je had toen nog een regeling dat medewerkers elke zes maanden een nieuwe auto konden rijden, aangeschaft tegen aantrekkelijke voorwaarden. Bij ons stond elk halfjaar een nieuwe 205 voor de deur, maar ik kreeg mijn vader nooit zo ver een cabrio te kiezen. Die heb ik nu zelf."

Terug naar het begin van dit verhaal. Het is dit jaar 35 jaar geleden dat de Peugeot 205 op de markt kwam. Voor ons aanleiding op zoek te gaan naar de oorsprong van het model, waarvan er bijna 5,3 miljoen zijn verkocht. De schetsen van de dit jaar helaas op 75-jarige leeftijd overleden ontwerper Gérard Welter krijgen we te zien in een voormalige fabriekshal, waar in het verleden bijvoorbeeld veiligheidsgordels werden gemaakt. In de gebouwen eromheen bevindt zich acht kilometer aan archieven. Hervé somt het allemaal moeiteloos op. Zoals hij op weg hiernaartoe, rijdend langs de fabriek van Audincourt, vertelde: "Dit is de allereerste fabriek die is gebouwd voor de productie van auto's. In 1912 is de daarvoor opgerichte locatie in gebruik genomen. Nooit hebben de gebouwen leeggestaan, al worden er nu geen auto's meer gemaakt, maar wel gereedschap voor autogarages en werkplaatsen van het merk Faurecia, ook onderdeel van PSA."

Morgen deel 2 van dit verhaal.

Vijftien jaar in productie
Peugeot heeft het eind jaren zeventig moeilijk. De hatchback wordt populair en concurrenten presenteren de ene na de andere auto van dat carrosserietype. In de compacte middenklasse en het segment daaronder bijvoorbeeld, waar de Renault 5 en de Ford Fiesta furore maken. Natuurlijk hebben ze bij Peugeot de 104, die ook als Talbot Samba en Citroën LN wordt geleverd, maar een model tussen die 104 en de 305 (een sedan) wordt node gemist. De 205 was vooral als opvolger van de eerste bedoeld. In 1983 kwam hij dan eindelijk op de markt, eerst als vijfdeurs, een jaar later volgden de driedeurs en de GTI. Die laatste zou al snel uitgroeien tot de GTI van de jaren tachtig en daarmee feitelijk de troonopvolger van de eerste Volkswagen Golf GTI.

In het eerste jaar was er keus uit een 1.0, een 1.1 en een 1.4, stuk voor stuk nieuwe motoren, waarvan de meeste ook in tijd- en concerngenoot Citroën BX te vinden waren. Dieselspecialist Peugeot bracht natuurlijk ook meteen een 'D', een kloeke 1.8 met 60 pk, die voor in die tijd vlotte dieselprestaties zorgde. De 205 werd razendsnel een succes. De Peugeot-dealers hebben tot de huidige 3008 moeten wachten om weer zo'n vlot scorende verkoopvoltreffer mee te maken!

In 1990 kwam de eerste facelift, waarbij vooral het interieur onder handen werd genomen. Dat dashboard zou blijven tot de productiestop in 1998, toen de 205 dan eindelijk met pensioen mocht en werd opgevolgd door de 206. Drie jaar na de eerste aanpassingen nam Peugeot het uiterlijk onder handen. In 1990 ging de concurrentie flink tekeer. Dat jaar kwam de eerste Renault Clio, Ford bracht een geheel nieuwe Fiesta en de Fransen brachten dus uiterlijke wijzigingen in de vorm van witte knipperlichten en andere achterlichten. Onder de kap waren alleen nog injectiemotoren te vinden. Late exemplaren kom je nog veel tegen als Génération of Gentry, zeer luxe versies. Als je er één ziet rijden, valt op hoe tijdloos het oersterke ontwerp eigenlijk is. Bij Peugeot waren ze er zo mee in hun nopjes, dat de 205 nog jaren is geproduceerd naast de 106 en de 306, beide bedoeld als opvolger van het sterke nummer.

In Nederland reden er in 2017 nog 9.229 205's rond. Er zijn er nieuw 142.349 verkocht in ons land.

Dit artikel verscheen eerder in AutoWeek 22/2018