Skoda 120 LS (1983)

autoreview

Gebruikersreview

14 december 2008 om 12:09

Uitvoering	120 LS
Versnellingen	4, Handgeschakeld
Bouwjaar	1983
Jaar van aanschaf	1998
KM-stand bij aanschaf	160.000 km
KM-stand laatst	210.000 km

10 jaar lang met de motor achterin

210.000 km
14 december 2008

Zo'n 10 jaar geleden was mijn autokeuze moeilijk te verdedigen. Ik heb namelijk altijd een heel groot zwak gehad voor auto's met de motor achterin, en dan speciaal voor Skoda. Inderdaad, die auto uit het voormalige Tsjechoslowakije. Motor achterin, achteraan nog pendelassen, kofferruimte voorin met opzij scharnierende klep, gaat u al een lichtje branden?

Inmiddels had ik al heel wat jaren vrijwel probleemloos kilometers afgelegd in zo'n auto, wat handig is voor iemand is met twee linker handen zoals ik. In 1998 liep ik tegen een Skoda 120 LS aan uit 1978, en was op slag verliefd. De auto reed wel, maar er mankeerde best veel aan. Voor 1000 Gulden was hij van mij, en u raadt het al, ik heb de auto gekocht.

Nu tien jaar later heb ik de auto nog steeds, en ben er nog net zo verliefd op. En tien jaar een auto in je bezit betekent dat je er veel over kan vertellen.

Hoe rijdt het?
Dat is nogal wennen, als je een moderne auto gewend bent. Een familielid die Citroenist is, vond het een 'stootbak'. Nogal stug in de vering dus. Achter het stuur zit je heel goed, maar valt wel op dat de pedalen ietwat naar rechts zitten, omdat de wielkast nogal wat ruimte inneemt. Dat went overigens snel. Wat voor veel mensen misschien minder kan bekoren is dat de pedalen hoog zitten. Je moet je voet best hoog optillen om het koppel en rempedaal te bedienen. De versnellingspook is een lang dun staafje op de vloer, die opvallend licht te bedienen is. Het interieur is best netjes afgewerkt en gestoffeerd. De stoelen zitten erg lekker, vooral ook achterin. Dit is in veel moderne auto's beslist minder. De kussens zijn lekker zacht, maar niet te zacht. Voor zo'n kleine auto is er behoorlijk veel ruimte achterin.

Sturen is prettig licht, omdat de motor niet op de vooras drukt. De latere typen (vanaf 1984) hebben ook nog eens tandheugelbesturing, wat een heel lichte en prettige besturing oplevert. Remmen doet de auto door de bekrachtiging uitstekend, en ondanks de achterin geplaatste motor, remt de auto keurig rechtuit. En dat is prettig in het moderne verkeer. Bochten nemen vraagt gewenning. De auto wil in een scherpe bocht graag rechtdoor, om opeens zonder enige waarschuwing de kont naar buiten te gooien. Ook hier doen de latere typen het op dit punt behoorlijk wat beter, maar deze Skoda 120 vraagt gewoon je volledige aandacht. Geen afritten met volle snelheid nemen dus, tenzij je een zeer volleerd chauffeur bent.

Deze eerste typen hebben dit weggedrag, omdat de Skoda's gebouwd tussen 1976 en 1979 geleverd werden met grote 14 inch wielen, in combinatie met achterveren die (niet gelogen) langer zijn dan die van een Land Rover. Krik de auto maar eens op van achteren, en verbaas u. Een hoog zwaartepunt dus. Vanaf 1980 werd het zwaartepunt drastisch verlaagd, en in 1984 werd ook de spoorbreedte vergroot. Deze typen rijden veel beter, en zeker de in 1985 uitgebrachte Skoda 130, met een andere achteras, is een prettig rijdende auto, die in rally's zelfs erg hoge ogen gooide in de 1300 klasse.

Maar terug naar 1978. De pendelas ophanging geeft wel enorm veel grip op slechte ondergrond. En omdat de bodemvrijheid nogal groot is voor een personenauto, is deze Skoda zeer goed op slechte ondergrond. Maar daar komt deze auto dus nooit. Rijdens op de snelweg geeft weer een heel ander beeld. De auto rijdt dan heel ontspannend, al is zijwind altijd een aanwezige factor. De motor is opvallend sterk voor een 1200, en kan opvallend hoge snelheden halen voor een dergelijk klein blokje. Boven de 100 wordt je wel getrakteerd op een meer dan hevige motorbrom, die boven de 120 overigens weer wegsterft tot een prettige grom, die qua geluid best lekker is. Heeft alles te maken met de slechts driemaal gelagerde krukas, die wat meer resonaties oplevert dan een vijfmaal gelagerd exemplaar.

Schakelen gaat bovengemiddeld soepel, als de bak goed warm is schakelt hij lekkerder dan menig moderne auto. Het verbruik is gemiddeld, 1:12 tot 1:14 is haalbaar. Mijn vorige 105 (met 1046 cc blok) was in staat om 1:17 te halen, maar daar zat dan veel minder snelheid in. De motor heeft het liefst gelode benzine van octaan 98, maar ik rijdt al drie jaar probleemloos op 98 loodvrij met een scheutje Loodvervanger van Wynns. De klepzittingen zijn van het zachte type, dus ik raadt zeker aan niet alleen maar loodvrij te rijden.

De koeling is een verhaal apart. Als je na een hele tijd op de snelweg gereden te hebben achter en stilstaande file terecht komt, zal de motor het ineens erg benauwd krijgen. De achterin geplaatste motor krijgt namelijk geen rijwindkoeling, en vertrouwt dus voor 100 procent op de koeling via de radiateur voorin. De automatische vin zal wel aanslaan, maar het koelende effect zal eerst helemaal naar achteren gepompt moeten worden voordat de motor er van kan profiteren. Veel Skoda rijders van het eerste uur weten dan dat je even de kachel voluit kan zetten om zo de motor te koelen, of je bouwt een schakelaar in waarmee je de koelvin kan aanzetten als je de file ziet opdoemen.

Wat is er allemaal aan gebeurd?
De motor is in zijn geheel vervangen. Niet omdat deze stuk was, maar omdat ik de kans kreeg om een volledig nieuw blok in te bouwen. Het originele blok verbruikte best veel olie, wat te wijten was aan versleten klepzittingen. Wat aangeeft dat de cylinderkop een zwak punt is. Het blok is van aluminium, terwijl de kop van gietijzer is. Deze combinatie zorgde bij veel Skoda's nogal eens voor kapotte koppakkingen, al heb ik het met deze auto nog niet meegemaakt. Tevens is er een nieuwe koppeling in gekomen, aangezien het blok er toch uit was.

Daarnaast zijn bijna alle rubberen slangen voor koeling en benzinetoevoer vervangen door moderne rubber exemplaren. De originele met stoffen omhulsel zijn erg slecht, en lekken vaak. De spanningsregelaar is tweemaal stuk gegaan in tien jaar tijd, en de remmen zijn een regelmatig terugkerend punt van aandacht. Relatief vaak vastzittende zuigertjes in de voorremmen, en lekke remcylinders achter in de trommels. Die trommels zijn trouwens moeilijk te verwijderen, alleen met een speciale trekker willen ze los. De hoofdrempomp is tweemaal vervangen. Oplossing is vaak om alles in een keer te vernieuwen, wat vele jaren probleemvrij rijden zal opleveren.

Ook is de volledige vooras vervangen. De wagens gebouwd van 1976 tot en met 1983 hebben een worm en rol stuurhuis, in combinatie met fuseepennen die nog ouderwets gesmeerd dienen te worden. Die slijten dan ook, en na 29 jaar moesten ze vervangen worden. Latere typen hebben dit probleem niet. Daarnaast heb ik de vloerbedekking vervangen (was lelijk geworden), en zijn er wat lekkende koelslangen vervangen.

Inmiddels blijkt er een keerring in een pendel/steekas stuk te zijn. Daardoor komt er differentieelolie in de remtrommel terecht. In tegenstelling tot de Kever heeft een Skoda-steekas twee keerringen, en de binnenste ervan levert een drama op om die te vervangen. Hiervoor moet namelijk de gehele as van de bak verwijderd worden. Dit zal dus nog moeten gebeuren.

De motor is altijd probleemloos geweest, maar heeft wel onderhoud nodig. Als je de contactpunten, smeerpunt aan waterpomp, en verder onderhoud goed bijhoudt, zal de motor je niet teleurstellen. Versnellingsbak is erg sterk, maar verdient ook periodieke aandacht om een lang leven te garanderen. Roest is bij een oude auto altijd een probleem, maar deze carrosserie schiet niet negatief uit bij leeftijdsgenoten van andere merken. Er is goed staal gebruikt, en er is goed gegrond. Afwerking van de lak is vaak wisselend, in de traditie van de werkwijze in de communistische periode. Roest is dus een punt van aandacht, maar dan vooral preventief.

Eindconclusie:
De Skoda 105/120 is een interessante auto, die zijn plek heeft in de auto-historie. Het rijden in deze auto levert een berijder op die of van zijn auto houdt, of een berijder die hem haat. Het aantal liefhebbers stijgt gestaag, omdat het negatieve imago (waar toch veel mensen gevoelig voor zijn) aan het veranderen is.

Het is echter geen allemansvriend. Eerder een vat vol tegenstrijdigheden. Bij de supermarkt zal de auto met geopende kofferbak gegarandeerd minimaal vijf kinderen met nieuwschierige ouders aantrekken. De auto is netjes gebouwd, en zit lekker. De motor maakt een mooi donker geluid, wat een veel grotere motor suggereert, en is bovendien best betrouwbaar. Aan de andere kant is er een aantal steeds terugkerende aandachtspunten, en heb je gewoon een goede buurtgarage nodig om je autootje in topconditie te houden. Maar wat mij betreft, is dat nou juist niet de lol van het klassieker rijden? Wat mij betreft wel.

De prijzen voor een goed exemplaar zijn nog steeds gunstig, en de typen van na 1984 zijn behoorlijk wat onderhoudsvriendelijker, en hebben een betere wegligging. Voor diegenen die van bovenstaand verhaal geschrokken zijn, maar de 105/120 wel leuk vinden, zal ik vooral aanraden om een later type te zoeken.

Aanvulling:
Zoals al terecht opgemerkt in de reacties, voor het rijden in een dergelijke auto is het handig om te weten dat er een landelijke vereniging bestaat, wiens doelstelling het is om deze auto's rijdende te houden. Veel kennis van en ervaring met deze Skoda's, en natuurlijk gezelligheid. Dat is de Skoda Club Nederland. (www.skodaclub.nl)