Tesla's problemen, hoe lang nog?

Vorig jaar haalde Tesla het nieuws met berichten dat het General Motors en Ford had overvleugeld als meest waardevolle Amerikaanse automerk. Inmiddels is zelfs de aandacht voor de volledig elektrische vrachtwagen en de nieuwe Tesla Roadster naar de achtergrond verdrongen door berichtgeving over verliezen, productieproblemen, matige bouwkwaliteit en ongevallen door foutief gebruik van de Tesla Autopilot. Dat gezegd hebbende, is de grootste bedreiging voor Tesla misschien niet het eigen kasboekje, maar de concurrenten die in aantocht zijn.

Uitgaven

Tesla leed over het eerste kwartaal van dit jaar een verlies van 709,6 miljoen euro, de slechtste periodecijfers uit het vijftienjarige bestaan van het bedrijf. Begin mei berichtte Bloomberg daarnaast dat Tesla omgerekend € 5.400 per minuut uitgeeft, waardoor het mogelijk nog dit jaar geld tekortkomt. Eerder had The Economist al gemeld dat het bedrijf genoodzaakt zal zijn extra geld op te halen, iets wat Musk direct ontkende.

De hoge kosten vloeien voort uit de toename van het personeelsbestand enerzijds en de aanhoudende productieproblemen van de Model 3 anderzijds. Waar in 2010 nog een kleine negenhonderd werknemers op de loonlijst stonden, zijn dat er nu bijna 40.000, aldus Bloomberg.

Model 3

Met een basisprijs van $ 35.000 in de Verenigde Staten was de verwachting dat de Model 3 de definitieve doorbraak van elektrische auto's mede zou bewerkstelligen. Op basis van Amerikaanse tests komt de auto, afhankelijk van de grootte van het accupakket, tussen de 350 en 500 kilometer ver. Halverwege 2017 had Tesla naar eigen zeggen al 430.000 aanbetalingen voor de Model 3 ontvangen, een record voor de auto-industrie. De kennismaking van de massa met Tesla lag binnen handbereik.

Het bedrijf beloofde bij de start van de productie in juli 2017 dat het nog voor het einde van het jaar zo'n vijfduizend exemplaren per week zou produceren. In november werd die doelstelling doorgeschoven naar het einde van het eerste kwartaal van 2018, om vervolgens in januari opnieuw bijgesteld te worden naar juli 2018. Tesla bouwt per week nog altijd minder dan 2.500 exemplaren van de Model 3.

In april gaf Musk toe dat het streven naar automatisering bij zijn merk doorgeschoten was. Eerder verklaarde hij dat Tesla in een "productiehel" beland was. Bovendien moet de productiestraat voor de batterijen van de auto nog vanuit Duitsland naar de 'Gigafactory' in de Amerikaanse staat Nevada verplaatst worden. Volgens Tesla zijn in het eerste kwartaal van dit jaar 8.180 exemplaren van de Model 3 afgeleverd. Daarnaast heeft Bloomberg berekend dat er in totaal een kleine 23.000 stuks zijn gebouwd.

Inkomsten

Tesla had aan het einde van vorig jaar een schuldenlast van ongeveer 9,4 miljard dollar, omgerekend 7,8 miljard euro. Zo'n 1 miljard euro moet volgend jaar worden afgelost. Daarbovenop komen stijgende rentebetalingen. Daar staat tegenover dat Tesla met name in Californië geld binnenhaalt met de verkoop van zogenaamd emissiekrediet. Volgens lokale wetgeving, die inmiddels is overgenomen door negen andere staten, dienen autofabrikanten een bepaald aantal milieuvriendelijke voertuigen te verkopen.

Merken die deze niet in het aanbod hebben, kunnen bij fabrikanten als Tesla aankloppen voor een ruil; een betaling voor emissiekrediet. Bij een elektrische auto wordt uitgegaan van nul uitstoot. Op die manier heeft het bedrijf de afgelopen tien jaar meer dan 360 miljoen dollar binnengekregen, wat volgens Bloomberg neerkomt op ongeveer € 2.900 per auto.

Daarnaast blijven mensen en bedrijven aanbetalingen doen voor de Tesla Model 3, de elektrische vrachtwagen en de nieuwe Roadster. Door het ontbreken van een dealernetwerk zijn deze aanbetalingen in feite rentevrije leningen van particulieren aan het bedrijf. De keerzijde daarvan is dat als Tesla failliet gaat, deze mensen daarmee hun geld kwijt zijn.

Concurrentie

Zoals gezegd zijn de financiële vooruitzichten bij Tesla niet eens het grootste probleem. De dreiging komt met name uit de hoek van de concurrentie. Na met de Model S sinds 2012 en de Model X in 2015 het rijk zo goed als alleen te hebben gehad, komen Jaguar, Audi, Porsche, BMW en Mercedes-Benz allemaal met volledig elektrische concurrenten voor beide modellen.

De Jaguar I-Pace, dankzij een 90 kWh groot accupakket goed voor een actieradius van ongeveer 480 kilometer, is al te koop. De auto komt in de praktijk verder dan de vergelijkbare Tesla Model S 75D, die bovendien zo'n € 5.000 duurder is. Later dit jaar lanceert Audi de E-tron. De richtprijs voor de auto, rond de € 82.500, zou ook in dit geval voordeel ten opzichte van de Tesla Model S betekenen. Daarnaast kan het model overweg met snelladers van 150 kW. Tesla's eigen Superchargers hebben een vermogen van 120 kW, mits je alleen aan de paal staat met een auto.

In 2019 is het de beurt aan de Porsche Mission E. Het merk rept over een vermogen van meer dan 600 pk en een bereik van 500 kilometer. Bovendien is de Mission E in een kwartier tot 80 procent bij te laden. Het jaar erop komt BMW met de iX3, de elektrische variant van de X3 SUV. Het model krijgt een accupakket van 70 kWh, dat net als de Audi overweg kan met een snellader van 150 kW. BMW belooft een actieradius van 400 kilometer, Audi nog iets meer. Mercedes-Benz zet met de EQ C, die omstreeks 2020 op de markt komt, in op een bereik van ongeveer 500 kilometer.

Volkswagen

Ook een segment lager wordt aan de stoelpoten van Tesla gezaagd. Tegen de tijd dat klanten hun Model 3 overhandigd krijgen, zal de Hyundai Kona Electric beschikbaar zijn. Afhankelijk van de uitvoering - de auto wordt leverbaar met een 39,2 of 64 kWh groot accupakket - komt de Kona 300 tot 470 kilometer ver. Prijzen zullen volgens het merk onder de € 50.000 blijven. Hyundais zustermerk Kia zal volgen met de elektrische Niro.

Eind 2019 mengt Volkswagen zich in de strijd met de Neo, een volledig elektrische auto met het formaat van een Golf. Het platform van de auto biedt plaats aan accupakketten tot 110 kWh. Volkswagen belooft een actieradius van minimaal 400 kilometer en een gunstige basisprijs. In sommige landen zal de auto voor minder dan € 30.000 in de prijslijst staan.

Hardware

Het is gezien het bovenstaande misschien gemakkelijk Tesla af te schrijven als fabrikant van matige hobbyauto's die zijn bestaansrecht enkel en alleen ontleent aan het overtuigingsvermogen van een excentrieke miljardair. Dat heeft het merk ook wel een beetje over zichzelf afgeroepen. Zo was het Amerikaanse ontwikkelings- en adviesbureau Munro & Associate niet bepaald te spreken over de bouwkwaliteit van de Model 3. De carrosserie is te zwaar en de koets onzorgvuldig in elkaar gezet, luidde de conclusie na zesduizend manuren aan onderzoek. Volgens CEO Sandy Munro kwamen gedurende het onderzoek honderden e-mails van Model 3-bezitters met klachten over de afwerking van hun voertuig binnen. Munro benadrukt tegelijkertijd dat het juist de oude technieken en processen zijn waar Tesla moeite mee heeft, want de accupakketten van het merk kennen hun gelijke niet.

De pakketten, voorzien van cellen van het Japanse Panasonic, worden met "bizarre" precisie in elkaar gezet. Wat Munro betreft loopt Tesla hier mijlenver voor op de concurrentie.

Ook waren er lovende woorden voor de printplaten van het merk. Volgens Munro is de kwaliteit en complexiteit vergelijkbaar met die van professionele overheidscomputers of militaire vliegtuigen. "Als je hier als concurrent geen kennis van neemt, ben je te laat", aldus de CEO. "Dit is geen Micky Mouse-bedrijfje dat je zomaar kunt negeren."

Alsof de knappe koppen in Silicon Valley het nog niet druk genoeg hebben, verschijnt in 2020 ook nog eens de Model Y op de markt. Uit een gesprek dat The Verge vorig jaar met Elon Musk had, komt onder andere naar voren dat de Model Y, een compactere elektrische cross-over dan de Model X, op een geheel eigen platform komt te staan. Daarmee deelt de hoogpotige zijn basis dus niet met de Model 3. De Model Y, die samen met de Model S, Model 3 en Model X het woord 'S3XY/SEXY' moet uitschrijven, moet Tesla aan zijn doelstelling helpen om in 2020 een miljoen auto's te verkopen. De plannen en doelstellingen zijn er. Of het geld en de tijd er zijn, moet de toekomst ons gaan leren.