Utrecht weert auto's uit het centrum

Het stadsbestuur voert de maatregel in om de kwaliteit van de lucht te verbeteren. ''Het Utrechtse wagenpark is vervuilender dan het landelijk gemiddelde'', concludeert het gemeentebestuur. In een rapport heeft de gemeente Utrecht het over Euro 3-diesels of ouder (auto's tot bouwjaar 2000) en benzineauto's van Euro 0 of ouder (tot bouwjaar 1992) die vanaf 1 januari 2015 uit het centrum geweerd worden. In 2007 stelde Utrecht al een zogenoemde milieuzone in voor vrachtwagens in het centrum. Vanaf 2013 geldt die zone ook voor bestelbussen die op diesel rijden.

Milieubelasting

Met de maatregel wil Frits Lintmeijer van GroenLinks zorgen dat Utrecht aan Europese normen voor luchtkwaliteit voldoet. Vanaf 2015 kan de Europese Commissie fikse boetes opleggen aan overheden die de grenzen overschrijden. Plannen voor het verbod worden donderdag gepresenteerd. De hoogte van een eventuele boete op een overtreding is nog niet bekend. De 'milieuzone' (zie foto 2) is gelijk aan die nu voor vrachtauto's geldt en wordt gefaseerd ingevoerd voor personenauto's, vanaf volgend jaar. Er komt een overgangsregeling voor bewoners van de binnenstad met een oude auto. Waarom het gemotoriseerde verkeer in Utrecht meer vervuiling veroorzaakt dan elders, moet uit onderzoek blijken.

Studenten

Binnen de grenzen van de milieuzone in de binnenstad wonen ongeveer 750 mensen, grotendeels studenten. Een scanauto controleert kentekens; wie zonder toestemming in het centrum rijdt, krijgt een boete. Of er ook een regeling komt voor mensen die binnen de milieuzone werken, of voor winkeliers, is nog niet bekend, zei wethouder Lintmeijer. Ondernemers in de Utrechtse binnenstad zijn boos over de plannen. Dat verklaarde Thom Broekman, voorzitter van de ondernemersvereniging Centrum Utrecht, donderdagmorgen. ''Het gaat al niet zo best met de economie en dan komt het bestuur met dit plan om Utrecht negatief op de kaart te zetten. Het probleem is vooral de vieze stadsbussen.''

Auto-organisaties

Auto-organisaties de Bovag en de RAI-Vereniging vinden de leeftijd van een auto een ongepast criterium. Ze constateren dat het gaat om een derde van het wagenpark dat je uitsluit. Beide organisaties hebben begrip voor het probleem, omdat grote steden moeite hebben om aan de nieuwe normen voor fijn stof te voldoen. Bovag en Rai zijn niet voor lokale systemen, maar pleiten voor een landelijke aanpak: anders ontstaan een lappendeken aan regels.

De ANWB noemt de plannen vergaand. ''Natuurlijk is schone lucht belangrijk, maar auto's en vrachtwagens zijn de afgelopen jaren al flink schoner geworden." De organisatie zegt dat gemeenten flink moeten investeren in fietspaden, P&R-plekken en goed openbaar vervoer naar binnensteden.

Amsterdam

In 2008 sneuvelde een soortgelijk plan in Amsterdam. Daar ging het om auto's van een bouwjaar voor 1992. De plannen stuitten op forse kritiek, onder anderen van toenmalig minister Camiel Eurlings (Verkeer). Ook in Amsterdam worden nu alleen vervuilende vrachtwagens geweerd. Lintmeijer verwacht niet dat Utrecht hetzelfde als Amsterdam staat te wachten. Bezwaren van ondernemers die vrezen voor minder omzet zijn volgens hem ongegrond. Volgens hem is goed gekeken naar hoe het gaat in Duitsland, waar vervuilende auto's al langer uit binnensteden worden geweerd. "Daar is de maatregel juist goed voor de omzet in de binnensteden."

De gemeente Utrecht streeft ernaar om de besluitvorming in het najaar af te ronden. De milieuzone voor personenauto's gaat in per 1 januari 2015, in 2017 wordt er geëvalueerd. Afhankelijk daarvan wordt bekeken of verdere geografische uitbreiding en/of verbreding naar andere vervoerscategorieën, al dan niet gefaseerd, nodig is.

Bovag en ANWB overwegen in beroep te gaan tegen de maatregelen. Daarover later meer.