Weblog - Een nieuwere auto is voor velen geen optie

Het afgelopen jaar werden er weer massaal tweedehands auto's verhandeld. Ruim twee miljoen maar liefst, slechts een fractie minder dan in recordjaar 2020. Het chiptekort en de door corona gegroeide wens naar een persoonlijk vervoersmiddel spelen uiteraard een belangrijke rol in de populariteit van occasions, maar vergeet de portemonnee ook niet. Een tweedehands auto is simpelweg goedkoper dan een nieuwe auto, je gaat niet voor de bpm-bijl en je hebt met minder afschrijving te maken. Al met al draagt het bij aan het feit dat de gemiddelde leeftijd van Nederlandse auto's nu op 11 jaar ligt.

Dat is natuurlijk 'niet wenselijk' op weg naar een schoner wagenpark, want oude auto's zijn doorgaans nou eenmaal vervuilender dan nieuwe. Al die oude brikken zijn een doorn in het oog voor beleidsmakers die klimaatdoelen moeten halen. Nieuwe (het liefst elektrische) auto's zijn de oplossing om de uitstoot omlaag te brengen en daarom worden er prikkels als de SEPP-subsidie uit de kast getrokken om Nederland sneller aan de EV te krijgen. Zelfs ondanks die tegemoetkoming moet je natuurlijk nog een behoorlijke sloot geld aanwenden om een nieuwe EV voor je deur neer te zetten. Vervolgens betaal je weliswaar geen mrb en 'tank' je goedkoper, maar dan heb je dus wel eerst die investering moeten kunnen doen.

Daar hebben we het grootste probleem te pakken: tover maar eens €30.000 of €40.000 tevoorschijn. Dat is voor heel veel mensen simpelweg niet mogelijk. Dat beetje subsidie verandert voor hen niets. Een nieuwe auto kopen, of het nou een EV is of niet, is nou eenmaal een 'dure hobby'. Private lease is dan wellicht nog een optie, maar dan zit je snel aan een behoorlijk stevig vast maandbedrag waar je aan het einde van de leaseperiode niets meer van terugziet en krijg je een BKR-registratie aan je broek. Succes met het kopen van een huis. Ook niet ideaal dus. En zelfs al weet je het financieel toch wel net te bolwerken om een nieuwe auto te kopen, dan heb je altijd nog de afschrijving. Over vijf jaar herhaal je het koopkunstje misschien niet zomaar weer en dan rijd je weer een in de ogen van sommigen 'oude auto'.

Als ik in mijn persoonlijke omgeving kijk, zie ik hoopjes auto's die tweedehands voor hooguit €7.000 gekocht zijn, of nog ver daaronder. Verdienen die mensen slecht? Zeker niet. Minstens modaal. Ze wonen goed en hebben voldoende geld om leuk te leven. De duurste privéauto in mijn kenniskring heeft grofweg €12.000 gekost. Er zit een enkeling bij met een zo goed als nieuwe auto, maar die is van de baas en wordt uitsluitend zakelijk gereden. De privéauto is minstens tien jaar oud. Hier in het dorp - ver buiten de Randstad - heb je wel straten waar de oudste auto die je ziet staan een jaar of drie oud is, maar dan hebben we het ook over een wijk waar een huis minstens 7 ton kost.

Voordat je me verkeerd begrijpt en denkt dat ik hier zuur zit te doen op 'rijke stinkerds': dat is absoluut mijn insteek niet. Ik leg gewoon de constatering neer dat het in mijn ogen in de huidige situatie niet reëel is om te verwachten dat we snel een stuk jonger gaan rijden. Simpelweg omdat een tweedehandsje op leeftijd voor de meeste mensen de enige gedegen optie is.

De 'oplossing' die een econoom van ING aandroeg om met een 'speciale vorm van rekeningrijden' mensen met een oude auto meer te laten betalen, is naar mijn idee de wereld op zijn kop. Wat nou als iemand het zich simpelweg niet kan veroorloven om nieuwer te rijden? Het stomste wat je dan kunt doen is de koopkracht nog verder onderuit trekken door iemand verder financieel uit te knijpen. Dan laat die nieuwere auto nog langer op zich wachten. 'Ja, maar dan wordt zo iemand geprikkeld om iets nieuwers te kopen'. Dat kan, maar dan moet je wel heel voorzichtig zijn met waar je die grens legt. Als je met een vijf jaar oude auto straks al bovengemiddeld de sjaak bent, dan word je binnen de kortste keren in een hoek gedrukt waarin je simpelweg niet kúnt winkelen omdat je portemonnee het niet toelaat. En bovendien: hoe 'duurzaam' ben je werkelijk bezig als je om de haverklap weer iets nieuws gaat rijden?

Ik ben er absoluut voorstander van dat het Nederlandse wagenpark jonger wordt, alleen vraagt dat wel om een aanpak die blijk geeft van een reëel beeld van de financiële middelen die Nederlanders hebben voor autorijden. Hogere belastingen zijn niet altijd het antwoord als de wortel van het probleem bij koopkracht ligt.