Weblog Bas - Waarom de juiste naam verzinnen kunst is

Gotta werd een hit omdat hij iets begreep. Een naam is geen formaliteit. Het is een uithangbord, een handelsmerk. Hij moet klankmatig en psychologisch passen. Een te gewichtige is een vlag op de modderschuit als het product niet het bijbehorende prestige heeft (denk Ssangyong Chairman), een verkeerd gecaste slaat als tang op Dirk. De grote, niet ongevaarlijke Kodiak-beer lijkt me niet de meest gepaste associatie voor de grootste Skoda-SUV. Daar is dat merk te vreedzaam voor. Met de Kodiaq trek je er in de weekends niet op uit om beren neer te schieten. Je gaat vrienden maken, feestjes bouwen, barbecueën, voetballen en zwemmen. De lopende Skoda-commercial laat het zo goed zien dat je meteen zin krijgt in een overzichtelijk, burgerlijk leven. De volgende Kodiaq moet Dvorák heten, naar de grote Tsjechische componist van een oeuvre dat de grootste chagrijn uit de stront trekt. Zelfde soundbyte, betere sfeerbepaling.

De eisen variëren van merk tot merk. Een Smart kan niet Senator heten en een Rolls niet Panda. In elke goeie autonaam zit een stuk marketing, een stuk psychoanalyse en een stuk brand dna. Je karakteriseert het object. Gotta, die auto’s ter voorbereiding op zijn zoektocht naar het juiste woord van onder tot boven besnuffelde, zocht de ziel van een auto. Voor Opel bedacht hij de moderne, beweeglijke namen van de Vectra, Calibra en Agila, voor VW de voltreffer Corrado, voor Smart ForTwo en ForFour, hoe simpel kan het zijn - precies wat het is, twee of vier deuren. Twingo is geniaal omdat geen tweede stadsauto zo heet en omdat het zo vriendelijk klinkt als het modelletje zich presenteert. Panamera, ook een Gotta-klassieker, klinkt zo lang en gestrekt als de auto en linkt slim naar de historische Carrera Panamericana-race waarin Porsche ooit overwinningen behaalde. Het is in alle opzichten in de roos.

Gezien het aantal foute namen in het huidige modellenaanbod is de autowereld aan een nieuwe Gotta toe, hoewel ook Manfred Gotta heus weleens verkeerd zal hebben gegokt. Ongelukkige namen waren er altijd. Over Croma hoeven we het niet weer te hebben, maar Avenger voor zo’n lullig stekkernepjeepje op Stellantis-basis kan echt niet; dat is als een chihuaha Hector noemen. De naam Tonale is zo karakterloos als de Alfa Romeo die er nooit had mogen komen. Dat E-Tron van Audi klinkt naar magnetron of een vergeten conceptalbum van een synthesizergroepje anno 1975. Bentley-namen zijn treurig. Continental en Brooklands kunnen in hun degelijke Britishness door de beugel, maar Arnage hangt als een druiper aan een versgeschilderd raamkozijn en Bentayga is afgezien van alle foute associaties met verkeerde rappers een ontzettend lelijk woord. Bij Ford is Kuga als een scheldwoord in een onbekende taal. Hoe vriendelijk je het ook uitspreekt, het doet altijd aan kokhalzen en walging denken.

Gelukkig kiezen veel merken voor neutrale cijfer-lettercombinaties, al zijn die niet per definitie de verlossende uitweg. Bij Mazda, Honda en Toyota anonimiseren ze het gamma. Het wordt één grote brei van betekenisloze codes. In het niemandsland van CX-3 of MX-30 ben je snel de draad kwijt, en na bZ4X en e:Ny1 is zelfs het schaapachtige Solterra een verademing. E-HS9 is een prima modelcode voor een Noord-Koreaanse kruisraket, maar een aanfluiting voor een Chinees merk dat met Rolls-styling het volk een ton afhandig hoopt te maken. EQE klinkt naar niks omdat het een afkorting van niks is. Wel precies de auto, kop noch staart. Andersom kunnen cijfers met betekenis echte, magische woorden worden. Zo werd 911 Elfer of Neun-Elfer en werden echte BMW’s Dreier en Fünfer. Dan ben je als fabrikant waar je zijn moet. Dan heeft een stom getal zijn eigen mythe gecreëerd.

Maar dan heb je het over een merk van stand. De meeste fabrikanten, vooral de startups en de kleintjes, rommelen met vallen en opstaan maar wat aan. Bij BYD is Tang een drama door de nare associaties, Dolphin meer iets voor een boot dan voor een auto. Bij Subaru is Levorg een rochelende uitglijder en bekt Impreza net zo lekker als de auto, helemaal wanneer er 555 of WRX op volgt. Wie het goed doen? De mensen van Lamborghini. Murciélago en Aventador zijn scherpe, uitgesproken, wreed klinkende namen waarin de Gotta-spirit doorklinkt, hoewel ze voor zover ik weet niet uit zijn koker komen. Hoe zou Gotta zichzelf noemen? Ik gok op Gotcha!