Stilte voor de stroomstorm

Valt jou ook op, vraagt een collega, hoe weinig spannend nieuws er dit jaar is in autoland? Nu je het zegt; dat viel mij inderdaad een beetje op. Om precies te zijn: Het nieuws is elektrisch, hoewel nog mondjesmaat; de rest op een enkele onbereikbare supercar na een herhaling van zetten, variatie op een thema.

Letterlijk. Van elke nieuwe BMW, Audi, Citroën en Volvo ken je de motoren, bakken en de navigatieschermen al. Diesels verdwijnen, vijf-, zes-, acht- en twaalfcilinders worden langzaam afgebouwd, de benzineblokken worden steeds meer one-size-fits-all. De techniek is uitontwikkeld, de gamma's zijn compleet, de laatste nichegaten gedicht. Er kan niks nieuws meer bij, en straks moet toch het hele aanbod op de schop voor de EV. Achter die schitterende schijn zien we het voorspel tot de grote uitverkoop. Ik hoorde de aanstaande Mercedes-CEO al zinspelen op de onvermijdelijke sanering van het modellenaanbod.

De fabrikanten hebben allemaal hun suvs in klein, midden en groot plus de crossovervarianten in alle denkbare smaken van cabrio tot suv-coupé; sedans en stationcars die meestal zinloos met de suvs doubleren. Allemaal hun drie- en viercilinder downsizeblokken die elk jaar weer een beetje meer presteren en meer motorruimtes vullen. Innovatie? Hun actieve veiligheidssystemen die ze allemaal als eigen vindingen opdissen, autonome functies die hun naam niet in de verste verte kunnen waarmaken, acht- tot tientraps automaten; de multimediaschermen waar je iPhone tien keer in past, al presteren ze geen haar beter. Concurrentie? De Koreanen hebben hun kwalitatieve en esthetische achterstanden op Europa weggewerkt en blazen op voet van gelijkwaardigheid indrukwekkend hun partijtje mee. Premium? Haast iedereen.

Toch tekent zich boven het maaiveld een gigantische verstarring af. Het niveau is nooit zo hoog geweest, maar grosso modo doet haast iedereen hetzelfde; auto's bouwen die anderen ook al hadden, en waarvan een deel al hard op weg is naar de overbodigheid.

Innovatie is een modewoord, bijna een loos begrip geworden. Men vult de niches, pompt de displays op, draait bouten en moeren aan, hybridiseert wat modellen, praalt met topconnectiviteit en bewaakt de winkel, dat is het.

Ik zeg er meteen bij: autojournalisten kijken daar natuurlijk anders tegenaan dan iemand die zijn tien jaar oude auto inruilt voor een nieuwe. Die ziet wél vooruitgang. Maar wij, die het aanbod kennen, zien in het laatste stadium van de verbrandingsmotor op dat, toegegeven, indrukwekkend hoge peil brede stagnatie. Zat nieuwkomers waar we nog steeds met volle teugen van genieten, maar de enige auto's die recentelijk écht iets toevoegden reden op stroom. Die hebben nieuwswaarde, komen steeds verder voor steeds minder geld. De enige auto van 2018 die wat mij betreft de titel Auto van het Jaar verdient is dan ook de elektrische Hyundai Kona. Het is een doorbraakauto voor het brede publiek dat de energietransitie echt op gang moet brengen. En zodra de puntjes op de i staan worden dat er nog veel meer. Het voortbestaan van een merk als VW zal er mede van afhangen.

Daar ligt de oorzaak van het evolutionaire vacuüm waarin de industrie zich nu lijkt te bevinden. Europese fabrikanten hebben de handen vol aan het slijpen van de messen tegen Tesla en Hyundai. Als ze in 2019 en 2020 hun Tesla-concurrenten én betaalbare EV's gereed hebben, en áls die Tesla Model 3 ten langen leste naar Europa komt, zal dat circus in alle destructieve hevigheid losbarsten. Dan komt er reuring in de revolutie die het autolandschap onherkenbaar zal veranderen. We zitten in de stilte voor de storm en we wachten in spanning, want eerlijk gezegd zijn we wel aan een beetje oorlog toe.