Rondreizend circus

In de plaats waar ik opgroeide is een paar keer een stuntshow langsgeweest. Dat was wat. Een soort rondreizende freakshow met felbeschilderde auto's, motoren en een heleboel vuurwerk. Een paar uit de polder afkomstige Evel Knievel-klonen sprongen met hun motorfietsen over sloopauto's, gooiden een Golfje in een 360 graden-slip en zwaaiden naar het publiek vanuit een Citroen DS die op twee wielen reed. Dit alles in American-style, met veel vlaggenvertoon en mannen in pakken die Elvis in zijn nadagen niet hadden misstaan. Wat een bestaan.

Amerika zelf zal ongetwijfeld ook dit soort simpel entertainment hebben gekend, maar het kon ook anders. Van 1953 tot en met 1961 had General Motors een eigen rondreizend circus – Motorama genaamd. En Motorama moet briljant zijn geweest. Deze door Amerika's grootste autofabrikant bedachte supershow was eigenlijk een soort AutoRAI die elke keer ergens anders werd opgebouwd. Ruim 100 vrachtwagens waren nodig om het complete circus te kunnen verplaatsen; miljoenen Amerikanen bezochten Motorama. Er was een revue met zangers, zangeressen, dansers en danseressen en zelfs een eigen orkest dat meereisde. Maar de sterren van de show waren vanzelfsprekend de auto's: extravagante prototypes zoals de Pontiac La Parisienne, CadillacLaSalle II Roadster, Oldsmobile Golden Rocket en Firebird XP-21.

Joe Bortz uit Chicago zag de show als het hoogtepunt uit zijn jeugd. Inmiddels een gevierd projectontwikkelaar, vroeg Bortz zich al jaren geleden af wat er met de auto's kon zijn gebeurd. Ze waren gesloopt, kreeg hij keer op keer te horen. Maar Bortz kon het niet geloven en bleef graven. Uiteindelijk vond hij de overblijfselen van een viertal van de droomauto's in de jaren '80 terug op een sloop even buiten Detroit: De LaSalle II Roadster en -Sedan, de Cadillac Eldorado Brougham en de Chevrolet Biscayne uit '55. Bortz: "Een hotemetoot van GM kreeg in de winter van 1956 opdracht om de auto's te laten vernietigen. Hij bracht ze naar de sloperij en gaf de jongens daar opdracht om ze te vermorzelen. Hij verwachtte dat dit ook gebeurde en toen hij had gezien dat ze het dak en de deuren eruit hadden gehaald, geloofde hij het wel en vertrok om kerstinkopen te doen. Maar de slopers schroefden de auto's weliswaar uit elkaar, maar knepen ze niet fijn." Bortz redde de wrakken en werkte twee decennia aan de restauratie ervan.

Dit weekend zijn de Motorama-auto's voor het eerst sinds ruim vijftig jaar weer bij elkaar te zien op een show: Bortz neemt ze mee naar het concours d'elegance op Pebble Beach, waar GM het Motorama-circus opnieuw heeft opgebouwd. Er zullen 20 (!) oorspronkelijke Motorama-auto's te zien zijn. De meeste daarvan zijn van Bortz, want in tegenstelling tot GM zelf heeft hij de afgelopen dertig jaar alles op alles gezet om de auto's te redden. Ik vermoed haast dat Bortz en zijn Motorama-collectie daarna opnieuw een toer gaat maken langs de verschillende concoursen. Wie weet ook nog eens in Europa. Dan koop ik in ieder geval een kaartje.