Rare jongens, die Amerikanen (1)

De Koude Oorlog is een zwarte bladzijde uit de geschiedenis, daar zullen we het gauw over eens zijn. Maar zoals elk lelijk meisje wel iets moois heeft, zo heeft het oude oostblok ook leuke dingen nagelaten. Een speciale plek in mijn hart heeft de DDR, omdat ik daar in een ver verleden nogal eens kwam. En wie dat nooit heeft gezien, kijkt dit weekend eens 'Das Leben der Anderen', wat mij betreft wellicht de beste film ooit en in elk geval het dichtst dat je in 2008 nog bij het sinistere Oost-Duitsland kunt komen. Zo hadden de Ossis hun Trabant. Menig voormalig DDR-bewoner is er nog steeds lyrisch over, want in tegenstelling tot moderne auto's kon je een Trabant met een hamer en steeksleutel rijdend houden. En dat is ideaal voor mensen die bijna niks hebben. En dat schiet weer door me heen als ik in Dayton, Ohio, plotseling oog in oog sta met een wel heel deerniswekkende Trabi. Volkomen onverwacht, want ik loop door het indrukwekkende Wright-Patterson Air Force Base Museum, om vliegtuigjes te kijken. Maar wie Air Force zegt, zegt cold war. En zo belandt een Trabant in een museum midden in de VS. Het autootje is zo afzichtelijk mogelijk gemaakt, net als de 'vrouw' die op het dak over De Muur staat te reiken. En de begeleidende tekst doet de rest. Dit vehikel, verhalen de Amerikanen, symboliseert alles waar de DDR voor stond. Smerig, krachteloos en gemaakt van geperst karton. En dan nog moesten burgers vaak acht jaar op een wachtlijst staan voordat ze er een mochten kopen. En toen de muur viel, aldus het bord, heeft Trabant nog geprobeerd te overleven, maar natuurlijk was het niet opgewassen tegen de vrije, westerse economie. Allemaal waar. Maar toch, dat neemt niet weg dat de Trabant een stuk historie is, dat meer verdient dan half vergaan te worden tentoongesteld, als postuum stuk propaganda tegen een lang geleden omgevallen systeem. Tien minuten later sta ik bij de originele B29 Bockscar. Dé bommenwerper die op 9 augustus 1945 met één dropping boven Nagasaki met de eerste klap alleen al 65.000 mensen doodde. Trots tonen de Amerikanen dat toestel aan de wereld. Kijk, dat verklaart een hoop.