Geen rijbewijs op punten, maar...

Het gevreesde rijbewijs op punten komt er niet, maar wel een systeem dat in die richting gaat. De Vlaamse partijen waren er nochtans voor te vinden (met gemiddeld 48 verkeersdoden per miljoen inwoners), maar de Waalse niet (met nochtans 86 verkeersdoden per miljoen inwoners). In de plaats komt er een centraal dataregister dat veelplegers sneller moet identificeren en voor de politierechter moet brengen. Denk daarbij aan snelheidsovertredingen boven de 20 km/h, onverzekerd rondrijden, rijden onder invloed, rijden zonder rijbewijs, gebruik van elektronische apparatuur achter het stuur en andere verkeersmisdrijven van de derde en vierde graad. Wie binnen een periode van drie jaar acht keer te snel rijdt, drie keer met de mobiele telefoon aan het stuur wordt betrapt of twee keer met een te hoge alcoholwaarde, kijkt tegen serieuze straffen aan.

Op die manier hoopt de regering-De Wever I paal en perk te stellen aan het recidivisme dat in het Belgische verkeer is geslopen. Tot nu toe gold immers: wie nooit stevig tegen de lamp liep, kwam niet op de radar van het gerecht. Boetes betalen volstond om kleinere overtredingen, ook al waren er dat veel, zonder spoor te laten verdwijnen. De nieuwe regering wil bovendien nog een stap verder gaan door ANPR-camera’s breder in te zetten. Kwam er in het verleden nog kritiek op het feit dat elke gemeente naar eigen goeddunken trajectcontroles kan opzetten – vaak met externe partners die een deel van de winst opstrijken – en dat de beelden soms een inbreuk op de privacy van de weggebruikers vormen, dan lijken die bezwaren nu ondergeschikt aan de verkeersveiligheid. De nieuwe regering onderzoekt zelfs of de camera’s ook kunnen dienen om telefoongebruik achter het stuur op te sporen, ook al is daar nog geen wettelijk kader voor.

Altijd blazen, sneller een rijbewijs- en alcoholslot

Ook nieuw is dat bestuurders in België voortaan bij elke politiecontrole moeten blazen. Nu gebeurt dat in principe alleen bij alcoholcontroles en verkeersongevallen, maar dat wordt binnenkort uitgebreid naar elk contact met de arm der wet. Belgen die voor de tweede keer in drie jaar tijd met meer dan 0,8 promille worden betrapt, krijgen automatisch een alcoholslot opgelegd als ze voor de rechter verschijnen (tenzij de rechter daar gemotiveerd van afwijkt). De bijhorende kosten – die in de duizenden euro’s kunnen lopen – zijn natuurlijk ook voor de overtreder. Daarnaast formuleert de nieuwe regering ook het voornemen om een rijbewijsslot in te voeren. Personen die al vaker hun rijbewijs kwijtgespeeld zijn, moeten dan eerst hun roze kaartje scannen alvorens de auto start, om te bewijzen dat ze het nog steeds op zak hebben.

Tot slot wil de nieuwe regering het begrip ‘verkeersdoodslag’ introduceren in de strafwet. Wie gevaarlijk of zelfs roekeloos rijgedrag vertoont, zal daar strenger voor worden gestraft. Overlijdt er iemand aan de gevolgen van die wandaden, dan wordt dat verkeersdoodslag. De precieze inhoud van dat delict is nog niet gedefinieerd, maar ernstige verkeersagressie en joyriden zullen er waarschijnlijk onder vallen. Met een onderbemande politiemacht en dito justitieapparaat is evenwel niet duidelijk wie die nieuwe bepalingen gaat controleren en bestraffen. Feit is evenwel dat België voor nul verkeersdoden tegen 2050 heeft getekend en dat de nieuwe regering er alles aan gaat doen om de spectaculaire daling van begin 2024 (twaalf procent tijdens het eerste semester) door te zetten. De verklaring daarvoor ligt volgens VIAS, het Vlaamse Instituut voor Verkeersveiligheid, overigens niet alleen bij strengere wetten en frequentere controles, maar ook bij … elektrische auto’s. EV-rijders zouden zich vaak zorgen maken om de autonomie en daardoor trager rijden, wat de verkeersveiligheid ten goede komt. Over het feit dat de meeste EV’s onnodig krachtig zijn en dat veel eigenaars geen ervaring hebben met zoveel vermogen en daardoor meer brokken maken, laat de organisatie zich niet uit.