Klassiekers

Het is kerst, nog een paar lusteloze dagen later oud en nieuw. We vervelen ons dood. Troost vinden we in bejaarde films vol wonderschoon compact antiek. We zien Kevertjes en Eendjes voorbijschieten, aandoenlijke Peugeootjes en Renaults. Wat waren in de roaring sixties zelfs doodgewone auto's heerlijk, lief maar chique. Ik wil iets van je weten, zegt E. boven de oliebollen. Noem mij één moderne kleine auto met die uitstraling. Een waarvan we over veertig jaar nog zeggen: tijdloos. En hij moet nu te koop zijn. Ik denk diep na. De nieuwe Polo misschien? Ze schudt van nee. Te tijdgebonden, te 2009, geen charme. De vorige Twingo? Weg. Fiat 500? Mini? Afwijzend handgebaar: allemaal modepoppen. Ik peins me suf. Dan weet ik het: de Fiat Panda. Ja, zegt ze, die is perfect. Hij is precies wat hij moet zijn. Hij is pretentieloos, geeft veel voor weinig en is zo functioneel dat hij niet kan verouderen. Er is niets modieus aan. Zo'n auto die je makkelijk over het hoofd ziet, maar waarvan je bij nader inzien zegt: wat geniaal bedacht en getekend. Een klassieker van de toekomst. Ik vrees dat we het heel erg eens zijn. Het is gek. Toen ik in 2008 een boekje schreef over de iconen van de autogeschiedenis viel me al op hoe weinig auto's de eeuwigheid halen. Om te begrijpen waarom moet je eerst inzien dat de ware klassieker niet per se het mooiste meisje van de klas is. We kunnen grachten dempen met de prachtigste auto's, maar om de tand des tijds succesvol te weerstaan moet je echt nieuwe normen stellen op het front van esthetiek, prijs-kwaliteit, veiligheid of innovatie. Het futurisme van de DS, de oervorm van de 911, het simplisme van de Eend en de rotsvastheid van een Heckflosse zijn door hun radicale compromisloosheid historische ijkpunten gebleven. Ik denk dat de simpele Panda en zijn voorganger ook op die Olympus thuishoren, al kijken we nu nauwelijks naar ze om. En misschien is dat wel juist door de briljante vanzelfsprekendheid van hun concept. In een Duits autoblad las ik dat de Italiaanse topontwerper Walter de' Silva een vroege Panda in zijn wagenpark heeft opgenomen. Verbaast me niets. Die weet als weinig anderen dat de perfecte kleine auto grote kunst is. Wij komen er pas over veertig jaar achter, als we in Huize Avondrood de dode dagen tussen kerst en nieuwjaar stukslaan met het filmaanbod van 2009.