Draaideurwegpiraat

Ik had net m'n rijbewijs en reed met mijn ouders in onze Saab 96 (kenteken DT-02-54, nooit vergeten) langs het Noordhollands Kanaal, waar een laverende zeilboot mijn aandacht trok. Een paar seconden maar keek ik om - in een flauwe bocht - en merkte te laat dat ik op de andere weghelft terechtgekomen was en recht op een Renault R4 afstormde. Die kon ik met een snelle stuurbeweging ontwijken. Ik hoorde de bestuurder schreeuwen (het was mooi weer, dus raampje open). Als ik daaraan terugdenk krijg ik nog steeds de rilbibbers. Ik had die man finaal doodgereden met onze 'veiligheidskampioen' met 1 mm Zweeds plaatstaal en – toen al – gordels. Mijn gedrag bewees: 'veilige' auto's bestaan niet, alleen veilige rijders. Ook al rijd ik intussen 45 jaar schadevrij, deze narrow escape was de ergste misser in mijn autocarriëre. Over verkeersveiligheid kan ik dus meepraten…

Met velen heb ik mij bijzonder kwaad gemaakt over de lage strafeis van het OM (200 dagen taakstraf) tegen de 21-jarige Bulgaarse Milen Y. die de 13-jarige Donnie Rog doodreed en daarna doorreed. Als het mijn kind was geweest had ik hem ook in de rechtszaal wat aangedaan. Terecht heeft de rechtbank een zwaardere straf opgelegd (7 maanden plus 2 voorwaardelijk) plus een langere ontzegging. Die had van mij veel langer mogen zijn, want deze jonge Bulgaar is een draaideurcrimineel – zo noem je iemand die voortdurend delicten pleegt en niet onder de indruk lijkt van de straffen. Voor én na het dodelijke ongeval heeft hij ettelijke snelheidsovertredingen begaan en zonder rijbewijs gereden. Dat levert een patroon op, waarmee het OM blijkbaar te weinig rekening wilde houden, zoals wél gebeurt bij 'gewone' draaideurcriminelen. Dan praat je niet meer over eenmalig 'sorry, foutje, bedankt' maar over een voorspelbaar en vrijwel zeker gevolg van een structureel gevaarlijk rijgedrag. Iedere automobilist kan door een waarnemingsfout of verkeerde inschatting een dodelijk ongeval veroorzaken. Daar krijg je dan een forse boete en een taakstraf en een voorwaardelijke ontzegging voor mits je verder geen aantoonbare brokkenpiloot of speedaholic bent. Deze verlate puber was m.i. met zijn rijgedrag al in de fase beland van 'doodslag' a.h.v. het juridische begrip 'voorwaardelijk opzet' (d.w.z. een handelen waarvan je moet inzien dat het met grote waarschijnlijkheid dit gevolg kan krijgen – ook al is er geen bewuste opzet iemand te doden). Dat valt onder een veel zwaardere delictsomschrijving met veel hogere strafmaat, en dat had Milen m.i. zeker verdiend. Hetzelfde geldt voor de zaak van een 30 jarige Nederlander, Alwin W. uit Zwartsluis. Die zat te Whatsappen achter het stuur van zijn pick-up, knalde daardoor op de A28 achterop een file en reed zo een vrouw dood. Voor zo'n ernstig en voorspelbaar gevolg is 200 uur taakstraf echt een veel te lage straf, hoe graag ik hem ook zwerfafval zie rapen. Voor nabestaanden is dat ook onverteerbaar, want voor hen staat deze daad/dader gelijk aan iemand die in het wilde weg een pistool leegschiet. Wat is het toch vreemd dat, in Nederland, het feit dat het 'wapen' twee of vier wielen heeft zoveel verschil uitmaakt in de strafmaat, terwijl de mentale instelling van de dader hetzelfde is en de gevolgen even ernstig. Sinds ik als 18-jarige zelf bijna dader was geworden en sinds ik in Polen regelmatig bijna de klos ben (zie daarvoor o.a. mijn weblog Heiligekoeienslachting) ben ik mij meer bewust van het minieme verschil (vaak een paar decimeter) tussen veilig autorijden en dood-door-schuld. Onze gordels, airbags, ABS/ASR (etc.) kreukelzones en elektronische rem/stuur/kijk-hulpjes (zie de prima Autoweek special nr.32 over veiligheid!) hebben helaas ons primaire gevoel van kwetsbaarheid en onze alertheid in het verkeer verkleind. Het is goed als fervente hardrijders en ook leaserijders – die nooit gebruikte onderdelen hoeven zoeken – regelmatig een moderne autosloperij opzoeken, want daar staan de verfrommelde autowrakken waarvan de collega-bestuurders gefaald hebben. Soms verraden de bloedspatten wat er met de inzittenden gebeurd is. Alleen zó leer je de noodzaak en de relativiteit van al die technische snufjes en veiligheidsscores inzien. Sloperijbezoek zou een verplicht onderdeel van de rijopleiding moeten worden; veilig, alert en beheerst autorijden begint op een autosloperij…