Don't mention the war

Jaren terug – ik werkte nog vast voor een uitgeverij – kreeg ik opdracht een stuk te schrijven over de historie van Volkswagen. Het was voor een boekje dat VW zelf op de RAI wilde uitdelen en het leek mij een leuke klus. Driftig ging ik aan de slag. Ik besloot te beginnen in 1934: het jaar dat Hitler opdracht gaf een 'Kraft durch Freude'-auto te ontwikkelen. Aaj, dat was fout. Volgens de importeur begon de VW-geschiedenis pas na 1945. Tegensputterend over deze omissie in de geschiedenis, werd mij niettemin meegedeeld me braaf aan die datum te houden. Het voelde als collaboratie. Zouden RAI-bezoekers van dat jaar mijn tekst werkelijk hebben geloofd?

Als nergens anders viert de 'Wir haben es nicht gewußt'-mentaliteit nog altijd hoogtij in de auto-industrie. Ruim zestig jaar na dato. Wie naar de site van het Mercedes Museum surft, merkt dat daar geen hoogtepunten zijn te vinden van tussen 1938 en 1944. Bizar, want de mooiste auto's van het merk stammen misschien wel uit die tijd. En op Audi's Wikipedia-pagina staat zelfs doodleuk dat het merk in de oorlog geen auto's produceerde. Ammehoela. De te pas en te onpas tevoorschijn gehaalde Auto Union V16 racewagens werden voor 100% gefinancieerd door Hitler, net als al die andere pantserwagens en 'Kraftfahrzeugen' die Audi voor de mannen van Het Derde Rijk maakte.

Ook Porsche, Opel en BMW doen allemaal even krampachtig over die periode. Het kost blijkbaar nog altijd klanten. Ik herinner me een Engelse journaaluitzending van 1998. Dat was het jaar dat Rolls-Royce werd overgenomen door BMW. Britse oorlogsveteranen kwamen huilend in beeld om te vertellen hoe ze in de oorlog Luftwaffen-vliegtuigen mét BMW-motoren uit de lucht haalden met hun R.A.F.-kisten mét Rolls-Royce-twaalfcilinders. Net na de oorlog was de stemming trouwens nog heel anders. Vliegtuigfabrikant Bristol jatte in oktober 1945 bouwtekeningen uit de gebombardeerde BMW-fabrieken om daarmee in Engeland een kopie te gaan bouwen van de BMW 327. Inclusief de kenmerkende grille met 'nieren'. Ook niet zo netjes.

Maar die struisvogelpolitiek is verbazingwekkend. En niet alleen in Duitsland. Alejandro De Tomaso had een privé-vliegtuig dat werd bestuurd door een privé-piloot: die van zijn 'kameraad' Benito Mussolini. De Opel Blitz werd 'de ruggengraat van de oorlog' genoemd en de familie Quandt – oprichters van BMW – hadden Nazi-kopstuk Joseph Goebbels als schoonzoon in hun familie opgenomen. Dat zijn feiten die iedereen mag weten.