Machiel hing een 940 Turbo-blok in Volvo Amazon: ‘Het kan mij niet hard genoeg’

Heel veel donorcomponenten

Louis Blom
FOTO'S Louis Blom
Kloppend hart

2 maart 2024 om 11:51

AutoWeek 7 2024

Je leest het in AutoWeek 7 2024

De Volvo 121, ook wel bekend als Amazon, is doorgaans zo Zweeds als een Viking. Kalm en vastberaden. Totdat je bij het verkeerslicht Machiel in zijn donkerblauwe 121 naast je hebt staan. Grote kans dat je de sprint verliest.

Machiel Spiering (1975) legt de lat hoog, heel hoog. Als een auto niet minstens 250 pk heeft, stapt hij bij wijze van spreken niet eens in. In vroeger tijden passeren enkele Porsches de revue en tegenwoordig haalt hij zijn plezier uit motorrijden én uit zijn Volvo 121. De in 1969 gebouwde Zweed krijgt geen seconde rust, zodra de Dordtenaar zich achter het houten Momostuur wurmt. Weliswaar gunt Machiel de motor een lange opwarmtijd, maar eenmaal op temperatuur krijgt de Volvo het voor de kiezen. Daarvoor is alle reden: uiterlijk mag de klassieker er los van de stalen 17-inch velgen en platte vijftigserie-banden uitzien als een 55 jaar oude Volvo, onderhuids is alles anders.

Machiel heeft de Volvo ‘as it is’ gekocht. Normaal gesproken bouwt een deelnemer aan de rubriek ‘Kloppend Hart’ zelf zijn auto om. De 121 stond bepaald niet bovenaan zijn lijstje, maar toen de motorkap openging was Machiel verkocht. De 75 pk B18 S viercilinder heef het veld geruimd voor een B230 FT, afkomstig van een 940 Turbo. De transplantatie leverde tot nu toe drie keer zoveel vermogen op. Voor Machiel een prima pk/gewichtsverhouding.

'In de ketel met loodhoudende super 98 gevallen'

Tot zover het goede nieuws. “Hij reed, maar daar was zo’n beetje alles mee gezegd.” Niettemin werkt Machiel wel degelijk zelf aan zijn Volvo. Hij perfectioneert hem continu. “Ik heb het project overgenomen van een kennis die er geen tijd meer voor had vanwege nieuwe prioriteiten. De Volvo reed weliswaar, maar er wachtte mij een waslijst aan verbeteringen en aanpassingen. Eerst heb ik de lpg-installatie gedemonteerd, want de motor liep er niet lekker op. Bovendien vind ik in oorden waar ik graag naartoe rijd minder makkelijk lpg-tankstations. Laat we wel wezen: bij mij stroomt er geen gas door de aderen, maar loodhoudende super 98. Toen ik klein was ben ik in de ketel met benzine gevallen.”

Moeilijke operatie

De operatie verloopt allesbehalve eenvoudig, vervolgt Machiel. “Met het inbouwen van de gasinstallatie is alle benzinetoevoer verwijderd. Dat gaf mij de kans om het in één keer goed te doen met een veilige alu racetank met alle benodigde appendages en leidingen.” Dit is slechts het begin van het lange perfectioneringsproces. “Doordat de motor niet meer liep en de benzinetoevoer opnieuw moest worden aangelegd, kon ik mij meteen storten op de mapping van een universele race-ECU, speciaal ontworpen voor maximaal vermogen. Het programmeren en laten samenwerken met de 940 Turbomotor, de B230FT, kostte de nodige hoofdbrekens voor de geraadpleegde specialist, maar het resultaat is tot nu toe bevredigend. Maar ja, het kan mij niet hard genoeg!”

Dat laatste woord verraadt dat Machiel nog niet honderd procent gelukkig is. “Het is een vrij oude, traditionele constructie, die door slechts acht kleppen wordt beademd. Toch kun je nog veel meer vermogen uit die motor halen. Zeker nu er een joekel van een turbo van Chinese makelij aan het uitlaatsysteem is toegevoegd. Die geeft naar mijn smaak de Volvo een iets te lompe manier van op toeren komen. In de zin van alles of niets. Ook de nokkenas heeft invloed. Die is nu nog standaard.“ Op de rollenbank komt de B230 FT momenteel tot 221 pk op de wielen, wat neerkomt op 270 pk aan de krukas, bij slechts 3500 toeren. Een nokkenas met scherpere en hogere profielen moet het vermogen opstuwen naar 300 pk. “Het is de vraag of de M90-vijfbak uit de 940 Turbo het fors gestegen koppel op lange termijn aankan. Gelukkig zijn vliegwiel en koppeling berekend op de vrijkomende krachten, want die stammen uit een 850 T5R.”

Amazon nog niet uitontwikkeld

Eigenlijk lees je tussen neus en lippen door dat de Volvo nog lang niet is uitontwikkeld. Telkens loopt Machiel tegen nieuwe hoofdbrekens aan. Het warmlopen bijvoorbeeld. “De eerste rit verliep min of meer probleemloos, maar naarmate ik de motor meer belastte tijdens langere ritten, werd hij steeds warmer. De koeling was alleen op papier volledig op zijn taak berekend. In de praktijk bleef de hitte die de motor ontwikkelt boven in de motorruimte hangen. De motorkap met koepelvorm, als ware het een tajin, is de boosdoener. De oplossing was een elektrische fan van tien bij tien centimeter van een gamecomputer, die de warmte effectief afvoert.”

Componenten van Volvo 240 Turbo

Een sterke motor vereist eveneens de nodige aanpassingen. Dus heeft een deel van het onderstel het veld moeten ruimen voor componenten van een donor 240 Turbo. Zoals de achteras met sperdifferentieel en de draagarmen. “Op zijn minst opmerkelijk, omdat een 240 Turbo erg waardevol is”, vindt Machiel. “Zelfs de remmen komen er vandaan. Je hoeft niet eens zo veel te veranderen aan de Amazon om de remtangen en naven de laten passen. Het geeft me tijdens de uitjes die we in groepsverband maken veel meer zelfvertrouwen. De schokdempers van GAZ en de stabilisatorstangen die PU-rubbers hebben, dragen ook bij aan de verbeterde wegligging. Vooral in Italië met zijn slechte wegen merk ik een groot verschil ten opzichte van een standaard 121. Aangezien ik naar de Dolomieten en terug telkens duizenden kilometers onderweg ben, verlang ik goede stoelen. De oude standaard exemplaren voldoen niet meer. Gelukkig zijn er best veel Alfa 156-donoren beschikbaar en zelfs met rood leren interieurs. De voorstoelen zijn van zo’n donor overgenomen en met enig las- en vliegwerk past het in de Amazon. Wel lastig om achterin te komen, want de rugleuningen zijn vanzelfsprekend niet omklapbaar. Daarom sta ik op de uitkijk voor stoelen uit een Alfa GT Coupé. Niet dat het achterin comfortabel toeven is met de noodzakelijke rolkooi, maar toch.”

Komende tijd gaat Machiel hem verder opvoeren

De uitstapjes naar Italië beschouwt Machiel als exces. Dichter bij huis zijn er voldoende mogelijkheden om te genieten van de Amazon. “Ik kan er heerlijk mee driften, wat hem als rallyauto geschikt maakt. Niet voor niets namen diverse teams deel aan de Rally van Monte Carlo en tegenwoordig aan de Historische variant.” Machiel hoeft zijn Volvo niet te sparen. Want al lijkt de 121 op het eerste gezicht heel mooi, hij is verre van perfect. “Een auto hoeft van mij niet gepoetst door het leven. Hoe mooier hij is, hoe moeilijker het wordt om er mee door de modder te baggeren.“ De komende tijd besteedt Machiel aan het verder opvoeren van de B230 FT-krachtbron. “Ik heb de benodigde nokkenas al liggen en de afspraken om de mapping aan te passen zijn gemaakt. Nu nog een vrije dag plannen, het liefst voordat de lente zich aandient.”