Test: Jaguar XKR (2006)

Winston Churchill was er duidelijk over: "No sports". Ook met de aloude volkswijsheid 'sport is moord' zal door mensen, die wel eens met een spierblessure te kampen hebben gehad, onmiddellijk worden ingestemd. Sporten kun je echter ook op een heel andere manier doen. Jaguar kiest voor de gemechaniseerde vorm, en komt met een extra krachtige variant van de nieuwe XK. Die luistert wederom naar de naam XKR, gromt als een wild dier, en degradeert de 'normale' XK met zijn 300 pk sterke achtcilinder opeens tot een brave boulevardcruiser. De doping dienen de Britten toe in de vorm van een mechanische compressor, die de gelaarsde kat in een wild roofdier verandert. Natuurlijk, de 'gewone' XK zonder kunstmatige beademing is ook al een bijzonder prettige auto: strakke wegligging, fijne V8, comfortabel onderstel en solide in elkaar stekend. Maar de natuurlijk aangezogen V8 is voor de liefhebbers van topprestaties net iets te tam. Dit manco wordt vanaf medio november verholpen door de compressorvariant van de V8, die het tot 416 pk schopt.

Tegelijkertijd zorgt de lader voor een nog imposantere koppelcurve, waarvan de hoogste waarde maar liefst 560 Nm in plaats van 411 Nm bedraagt. De prijs voor meer koppel, meer power en meer prestige bedraagt E 136.990, waarmee de toeslag ten opzichte van de XK een stevige E 22.090 bedraagt. Ten opzichte van een concurrent als de BMW M6 is hij daarmee overigens nog altijd relatief scherp geprijsd. En qua prestaties hoeft hij maar bar weinig toe te geven op die Beierse bom. De cabrioletversie van de XKR moet E 147.990 opbrengen.

Gespannen elastiek

De 'R' in de typeaanduiding van deze Jag staat voor 'Racing', en dat is een treffende omschrijving van het prestatiepotentieel. De prestaties liggen op een duidelijk hoger niveau dan bij de XK. Zo sprint de coupé – de XKR is ook als cabriolet leverbaar – in slechts 5,2 seconden naar de 100 km/h. Dat is 0,2 seconden rapper dan bij de voorganger, en een dikke seconde sneller dan bij de standaard XK. Nog indrukwekkender dan de pure snelheid is echter de trekkracht die de V8 ook in de lagere toerentalregionen verschaft. Hij komt zó krachtig over, dat je het gevoel krijgt dat hij via een gespannen elastiek met de horizon verbonden is. Vooral in het middelste snelheidsbereik van 120 tot 180 km/h maakt deze karakteristiek de Jaguar tot een moeiteloze kilometervreter die altijd op scherp staat.

Deze auto weet op een overtuigende wijze de eigenschappen van een grand tourer en een sportwagen in zich te verenigen. Hij is namelijk sportief en tegelijkertijd bijzonder comfortabel. De sportstoelen houden je goed op je plek in bochten, maar zorgen ook voor een lekkere zit tijdens een lange rit. Bij constante snelheden is het geluidsniveau aan boord bovendien aangenaam laag. Dat is mede het gevolg van finetuning aan de compressor, die daardoor 5 dB minder geluid maakt dan bij de vorige versie het geval was.

Het interieur van de XKR stamt in de basis uit de XK. Subtiele 'R'-badges op het stuur, de automaathendel en de toerenteller herinneren de bestuurder aan de compressorkracht die op afroep beschikbaar staat. Onze testauto draagt met crèmekleurig leder en wortelnotenhout de klassieke Jaguar-tooi, maar met zwart leer en aluminium sierstrips kun je ook kiezen voor een wat sportievere, modernere look. Jammer dat de gebruikte plastics op de middenconsole een tikje goedkoop ogen. Hier hebben de boekhouders van moederconcern Ford zich helaas iets te sterk laten gelden.

Tussengas

Als vanouds is de achtcilinder gekoppeld aan een zestraps ZF-automaat, die zich net als in het zustermodel Aston Martin DB9 met flippers aan het stuur laat bedienen. Zo kun je de toonaarden van de spinnende V8 als bestuurder altijd zelf dirigeren. De schakelacties verlopen soepel en redelijk snel. Nog beter verloopt de schakelarbeid echter in de meedenkende sportstand: de versnellingen worden dan langer vastgehouden. Verder houdt de elektronica in bochten de versnellingen vast, waardoor je niet voor verrassingen komt te staan. Ook tijdens het bergop en bergaf rijden wordt de overbrengingsverhouding behoedzaam aangepast, en bij het terugschakelen geeft de software als in vroegere tijden een fraai stootje tussengas, wat begeleidt gaat door luid trompetterende uitlaten. Dit is genieten geblazen! We hebben het niet nagemeten, maar volgens Jaguar zet de XKR met schakeltijden van 600 milliseconden elke andere automaat met koppelomvormer in de schaduw. Het moet gezegd: het schakelen verloopt met deze conventionele automaat stukken harmonieuzer dan bij de sequentiële transmissies die de concurrentie veelal toepast. Maar de XKR is meer dan alleen een snelle auto in rechte lijn. Waar je in de vorige XKR soms het gevoel kreeg dat het onderstel de beresterke motor niet altijd kon bijbenen, daar zorgt het grotendeels uit aluminium opgetrokken chassis van de nieuwe generatie voor bijpassende bochtsnelheden.

Accurater

Ook de carrosserie is van dit lichtgewicht metaal vervaardigd, en is zodoende licht en stijf. De straffer afgestelde vering en directere stuurinrichting zorgen in de R voor een nadrukkelijk sportief gevoel. De besturing reageert nóg accurater en verfijnder op de input die je als bestuurder geeft, en de terugkoppeling omtrent de wegtoestand staat eveneens op een nog hoger plan. Deze Jag hoeft de Duitse concurrentie niet te schuwen op dat vlak. De remmen bijten ook spontaner toe, een gevolg van rianter bemeten schijven en klauwen, en beschikken tevens over een beter uithoudingsvermogen.

De opnieuw afgestelde veren en dempers dragen bij aan rijplezier zonder overdreven hardheid; een harmonieus rijgedrag zonder compromissen. De XKR komt daarbij lichtvoetig over, hoewel hij met 1.665 kilo nu ook weer geen vedergewicht is. Volgens Jaguar verhoogt de mechanische aanjager het gemiddelde verbruik met een liter naar 12,3 liter per 100 kilometer, maar in de praktijk komen alleen mensen die het gaspedaal met uiterste voorzichtig beroeren op een waarde die onder de 15 l/100 km ligt. Daar koop je zo'n auto nu eenmaal niet voor. Met die dorst zul je dus moeten leren leven.

Haaienbek

Erg bescheiden is de roofkat dus niet, wat ook meteen duidelijk wordt als je hem eens nader bekijkt. De grote grille, die wat van een wijd opengesperde haaienbek wegheeft, is met chroomkleurige honingraat afgewerkt, net als de centrale luchthapper in de voorbumper. Aan beide zijkanten van de bumper zien we inzetstukken die eveneens 'kippengaas' dragen – deze keer in carrosseriekleur gespoten – en ook de mistpitjes onderdak bieden. De motorkap is bij de XKR voorzien van louvres. Al deze zaken dragen bij aan een agressief ogende snuit, die voorliggers direct het snelheidspotentieel van deze coupé doen beseffen. Aan de vormgeving van de koplampen moeten we overigens nog steeds wennen, maar dat terzijde. In de door de grote 19-inchwielen goedgevulde voorspatborden zien we chromen luchtuitlaten, power vents genaamd, als kieuwen bij een vis. Het draagt verder bij aan het gespierde voorkomen.

De achtersteven van de top-XK is sierlijk als altijd, met zijn Aston Martin-achtige welvingen. Maar ook hier een sterke verwijzing naar de kracht die onder de motorkap schuilgaat: de geblazen achtpitter braakt zijn uitlaatgassen via vier dikke pijpen uit. De Jaguar is voorzien van een actief uitlaatsysteem. De uitlaatgassen die door de hoofddemper gaan, worden hierdoor bijgesteld als bijvoorbeeld een lagere geluidsproductie gewenst is, zoals bij lage snelheden. Bij het accelereren gaan vervolgens alle registers open, en mag de V8 ongeremd brullen.

Er gaan sterke geruchten dat het Britse merk al hard werkt aan een nóg krachtiger variant van de V8 met zo'n 450 pk, die een plekje moet gaan vinden in een XKR-R. Laat maar komen, zeggen wij! Tot het zover is, vormt de XKR een meer dan waardige bekroning van het XK-programma. Snel, sierlijk en sportief, dan blijft er weinig meer te wensen over. Het wordt alleen nog lastig kiezen of het de fraai gelijnde coupe of de verleidelijke convertible wordt…