Goedkoop Mercedes G rijden

Alles is relatief, maar dat de G-klasse een kostbare manier is om van A naar B te komen, staat buiten kijf. Sinds een jaar of vijf rijzen de prijzen echt de pan uit. Dat geldt zowel voor nieuwe als voor gebruikte G’s. Kocht je in 2015 een goed gebruikt exemplaar voor om en nabij de 20.000 euro, nu dien je minstens veertig ‘K’ mee te brengen voor een exemplaar ‘met ervaring’. De kilometerstand beloopt dan zo’n 200.000. De vraag is of je daar zin in hebt, want ook bij een G gaan die kilometers niet onopgemerkt voorbij.

Een alternatief kan een G uit Japan zijn, waarvoor je ongeveer dertig K moet neertellen. Daar zitten heel fraaie zondagsauto’s tussen, maar er zit wel een adder onder het gras. Omdat een G van buiten de EU apart gekeurd moet worden, kunnen de kosten voor een kenteken aardig oplopen. Voor het verkrijgen van een kenteken is een CVO noodzakelijk (Certificaat van Overeenstemming) en dat behelst een gang naar de RDW. Aan het eind ben je al gauw vrijwel hetzelfde kwijt als voor een Europese versie. Is er dan een beter alternatief? Dat hangt ervanaf hoezeer je op comfort gesteld bent. Dames en heren, jongens en meisjes: je kunt al G rijden voor 12 tot 17.000 euro.

CIVIEL VERSUS MILITAIR

Helaas heb je dan geen civiele uitvoering van de G, maar een militaire. Hoewel, helaas? We kennen de G-Klasse tegenwoordig als een uiterst luxueus uitgevoerde SUV, die enorme populariteit geniet in landen waar naar olie wordt geboord en waar velen dus een aardige bankrekening hebben. Dat is de civiele versie, waar sinds de recente update in 2018 meer vraag naar is dan ooit. Helaas heeft ons land een zo strenge fiscale regelgeving dat de G altijd een zeldzame verschijning zal blijven en voor velen een droom.

Er bestaat echter sinds het begin van de productie in 1979 ook een militaire versie, sterker nog, er bestaan vele soorten militaire versies die per land verschillen. Zo heeft het Deense leger een korte versie voorzien van de oude 240 Diesel en het Duitse ministerie van Defensie bestelt altijd verschillende uitvoeringen voor de diverse legeronderdelen. De bekendste is de 250 GD Wolf, een open vierpersoons uitvoering à la de oer-Jeep. Het Franse leger plaatste een bestelling voor een vergelijkbare auto, maar maakte er zelf een Peugeot van (de P4), voorzien van een eigen dieselmotor.

Puch G-klasse

Dan de Alpenlanden: Oostenrijk en Zwitserland nemen een tweedeurs met lange wielbasis af waarin je manschappen kunt vervoeren. De Zwitsers wilden geen diesel, zij hebben gekozen voor de 230 viercilinder zonder katalysator met daarachter een viertrapsautomaat. Bovendien zijn het Puchs. Geen van de militaire G’s heeft ooit een katalysator. In 2013 waren de 4.189 Zwitserse auto’s aan vervanging toe. Na een serie van slopende tests ging het land opnieuw voor de G, ditmaal een gesloten vierdeurs, zespersoons 300 CDI. De ruim vierduizend 230 GE’s werden na twintig jaar actieve dienst afgedankt; via de Zwitserse domeinen zwierven ze uit over de hele wereld. Wie nu internet afzoekt komt tientallen van die G’s tegen, waarvan het grootste deel in originele staat verkeert. Die kosten tussen de 12 en 17.000 euro in originele, spartaanse trim. Want oh wat zijn deze auto’s basic! Toch zijn we zo benieuwd naar zo’n army-G dat we het aanbod van Martin Fritz om een rondje Ibiza te rijden niet kunnen weerstaan.

DE HELE FAMILIE

Eén van die Zwitserse berggeiten rijdt op dit Spaanse eiland en is in handen van Martin Fritz. De geboren Oostenrijker onderkende al vroeg het potentieel van de uitgeklede G en greep zijn kans zodra de auto’s vrijkwamen. Fritz is eigenaar van een tiental clubs in zijn geboorteland. Hij kan zich een tweede huis op het eiland permitteren en ziet in de G de perfecte familieauto. “Het lag voor de hand om een G te kopen voor de familie-uitjes op het eiland. Ik kom uit Graz en mijn vader werkte bij Puch. Het liefst had ik er een uit het Oostenrijkse leger, maar daar werken ze met een handbak. Ik wilde per se een automaat en dan kom je vanzelf op een Zwitserse G uit. Bijkomend voordeel is dat die G’s het best zijn onderhouden.”

Afgezien van moderne lichtmetalen wielen die spatbordverbreders noodzakelijk maakten, verkeert de auto in oorspronkelijke staat. Dus getooid in mat olijfgroen, zowel binnen als buiten. Heerlijk, zo’n auto voorzien van het hoognodige: een met het Puch-logo getooid tweespaaks stuur zo groot als een hoepel waarmee je vanzelf een meter afstand tot anderen creëert, een instrumentarium dat bestaat uit een snelheids-, benzine- en koelvloeistofmeter en in het midden een lampje dat aangeeft of de sper op het achterste diff is ingeschakeld. Verder een pook die de viertrapsautomaat volgens het klassieke Mercedes-patroon activeert, een extra pook om de 4WD in te schakelen en natuurlijk de overbekende trekknop om het (op deze versie enige) sperdifferentieel in werking te zetten. Een steun waarin het wapen kan worden geklemd herinnert aan de militaire functie van deze G. Verder her en der nog een schakelaartje dat echt ‘klak’ zegt. Daarvan is de 24 volt-hoofdschakelaar de opvallendste. Uiteraard ontbreken een paar mooie stickers niet, met teksten om Jan Soldaat te attenderen op de bediening van de systemen. Martins input bestaat uit de radio, speakers in de deuren en een dikke subwoofer tussen de voorstoelen. Hij is per slot van rekening eigenaar van clubs.

Het is over de dertig graden als we op pad gaan. De stoelen met hun groene skai bekleding gloeien op het achterwerk. Tja, je wilt het basic of niet. De G heeft als het ware zijn mouwen opgestroopt. Dat wil zeggen dat de canvas huif ons bescherming biedt tegen de UV-straling van de zon, maar dat de zijpanelen zijn opgerold zodat de rijwind ongehinderd door cabine kan bulderen. De ‘laadruimte’ heeft aan weerszijden twee banken waarop tegenwoordig de hele familie kan plaatsnemen. In vroeger tijden was dat een half peloton.

SA-GA

De 2.300 cc viercilinder heeft een ongekende staat van dienst, slaat onmiddellijk aan en brengt zijn kenmerkende, ietwat rauwe klank ten gehore. De pook gaat in D en hup, vooruit met de klimgeit. Nou, dat valt effe tegen, want de 2,2-tons kolos komt met die 126 pk bepaald niet furieus uit de startblokken. Aan de techniek heeft Fritz namelijk ook niets veranderd. Zo’n G is relatief makkelijk om te bouwen tot een beresterke en vlotte klimgeit, maar de Oostenrijker maalt daar niet om. Hoewel Ibiza amper snelwegen heeft en die zelfs nauwelijks in het vocabulaire van de Ibicencos en hun gasten voorkomen, is die G toch tráág ... dat wil je niet weten. Het duurt niet lang voor we een stoet auto’s achter ons aan hebben. Maar de G moest dan ook zijn opgewassen tegen de ruigste terreinen; dan telt acceleratie niet. Dan komt het op kracht en klauteren aan.

Puch G-klasse

Om dat te demonstreren verordonneert Fritz ons een zijweg in te slaan. Daar gaat het steil omhoog en verandert het asfalt in een heuse ‘dirt road’ voorzien van gortdroog zand en dikke keien. We gaan er volgas overheen want een G is daarop gebouwd. “In de buurt van Graz”, schreeuwt hij ons toe, “heb je de Schöckl, een berg. Dat is het testterein waar de prototypen van de allereerste G’s tot het uiterste werden getergd. Ze wilden testen of de assen, de veren en de schokdempers het konden houden. Daar gingen de testcoureurs ook volgas over de rotsblokken. Ook het Zwitserse leger ging tot het uiterste alvorens
het de bestelling plaatste. In de jaren 90 én in 2013.”

De 230 GE klimt met de pook in SA-stand (Strassen Allrad, dat is 4WD, hoge gearing) en heeft geen enkele moeite met het parcours. Om toch de werking van de GA-stand (Gelände Allrad, 4WD, lage gearing) te ondervinden zoeken we de steilste helling op. Voor de vorm trekken we aan de sperknop die het differentieel op de achteras in werking doet treden. De aandoenlijke oranje lamp gloeit op in de middensectie van het instrumentarium. Daar is niks digitaals aan. Helaas heeft het al maanden niet geregend op het eiland, anders zouden we ook een tegenpool van de keien hebben opgezocht: een modderparcours. Lekker banjeren door het slijk is er hier ’s zomers vrijwel nooit bij.

IN BEWEGING BLIJVEN

Eenmaal terug op verhard gaat de achterste pook terug naar de S-stand (van Strasse, 2WD). Nu worden de achterwielen aangedreven, dat scheelt wrijving én een beetje brandstof. De 230 GE met automaat staat bekend als grootverbruiker. Hij neemt echter genoegen met het laagste octaangetal om de pijn iets te verzachten. Ook al is het eiland slechts 32 bij 16 kilometer, je kunt er tijdens het zomerseizoen toch heel wat kilometers afleggen. De kneep zit ’m in het laten rollen van de auto. Niet te veel remmen voor bochten, want de army-G heeft ondanks de indirecte besturing een veilig weggedrag. Daarbij helpen ook de bredere en ietwat lagere banden. Op instigatie van Martin Fritz laten we de G zoveel mogelijk doorrollen. Om op gang te komen ben je geneigd het gaspedaal diep door te trappen. Eenmaal op acceptabele snelheid anticipeer je op de volgende situatie. Als we dat onder de knie hebben zitten we met een brede glimlach achter dat gekke reuzenrad. Fritz: “De G is kinderlijk eenvoudig in de omgang. Hij is goudeerlijk. Als je hem met respect behandelt, beloont hij je met een 24/7 inzetbaarheid, precies waarvoor hij op de wereld is gezet.

Eind september, begin oktober keren we terug naar Graz. De G blijft niet achter op het eiland, een lid van de familie rijdt hem terug. Een bijkomend voordeel van het bezit van deze auto is dat de mensen ervoor in de rij staan, iedereen vindt hem leuk. In de winter geven we hem groot onderhoud. We stellen bijvoorbeeld de wiellagers af (dat luistert heel nauw, LB) en verversen de vloeistoffen. Natuurlijk krijgt hij dan ook een nieuwe apk. Zodra het voorjaar in aantocht is, dient zich altijd wel een neefje of nichtje aan om de auto weer naar Ibiza te rijden.”

LIFESTYLE

Alles is relatief. Zo ook de aankoop en het onderhoud van zo’n militaire G. Op een zonnig eiland klinkt het maar wat romantisch om met de haren in de wind van chiringuito naar restaurant te rijden. Martin Fritz heeft als inwoner van Graz natuurlijk gekozen voor de G. De even voor de hand liggende Land Rover en Land Cruiser zijn voor hem een no go. Fritz: “Het grootste voordeel is dat het een zeer robuuste auto is die in vijftien jaar tijd niet meer dan 40.000 kilometer heeft gereden en die bovendien minutieus is onderhouden door de Zwitserse soldaten. In 2014 betaalde ik er 12.000 euro voor. Het is dus de goedkoopste manier om een G te rijden. Dat hij een slokje lust neem ik op de koop toe.”

Puch G-klasse

In ons eigen land remt de bovenmatige motorrijtuigenbelasting en het enorme verbruik afgezet tegen de veel hogere brandstofprijzen de aandrang om er een te kopen. En vergeet ook niet dat we in de noordelijke helft van Europa verblijven waar het hooguit een paar weken per jaar zelfs op de weg lekker warm is. Wie daar overheen kan stappen heeft aan de army-G een van de leukste lifestyle-auto’s op de planeet. Ook al was hij dan ook nooit zo bedoeld.

ONTWIKKELD ALS WERKPAARD

In 1969 neemt Daimler-Benz contact op met de Oostenrijkse 4WD-specialist Stey-Daimler-Puch (SDP). Het idee is om samen een ‘lichte 4WD offroad auto’ te ontwikkelen. De ontwikkeling van ‘Gelände-PKW W460’ krijgt in 1973 groen licht. Op het prioriteitenlijstje staan uitstekende terreinwaardigheid en minstens zo goed wegcomfort bovenaan. SDP doet de productie en concipieert de gesynchroniseerde tussenbak waarmee de G rijdend van 2WD naar 4WD kan overschakelen. Een unicum. SDP zorgt ook voor de testprocedure, het heeft immers de befaamde berg Schöckl om de hoek. Ingenieurs van Daimler-Benz – opgetrommeld uit de gelederen van dochter Hanomag-Henschel – zorgen voor het design en het op verharde wegen testen van prototypes. Gebruiksvriendelijkheid, inzetbaarheid en betrouwbaarheid zijn belangrijke eisen. De eisen wegcomfort en terreinwaardigheid botsen met elkaar. Dat wordt opgelost met starre assen, extreem lange reactiearmen en exceptioneel lange veerwegen. Aan verdere luxe wordt geen waarde gehecht.

Burger- en militaire versies worden parallel ontwikkeld. Daarom is de breedte 1,70 meter; zo kan de auto op Alpenpaden rijden. Als aandeelhouder van Daimler-Benz bestelt de Sjah van Perzië in 1975 20.000 stuks in militaire trim. Tot een levering komt het niet want in 1979 wordt hij afgezet. Duitse politiediensten nemen een klein deel over, er komen ook bestellingen uit Argentinië en Noorwegen. Denemarken gaat jaren later overstag, evenals Oostenrijk, Zwitserland en Nederland. Het Franse leger bestelt een gemodificeerde G die onder de naam Peugeot P4 door het leven gaat. De chassis-carrosserie-constructie biedt tal van mogelijkheden. Vanaf het begin is de G-serie leverbaar in twee wielbases met allerlei carrosserievarianten. Er zijn korte en lange open versies, tweedeurs gesloten uitvoeringen, al of niet met zijruiten en natuurlijk de vierdeurs met lange wielbasis. Er is zelfs een chassiscabine mogelijk.

In de meeste landen wordt de Geländewagen als Mercedes verkocht; onder meer in het voormalig Oostblok gaat hij als Puch door het leven. De G is een dure auto, hoe spartaans hij ook is. Wie hem wil aankleden met foam interieurpanelen en Recaro-stoelen betaalt de hoofdprijs. Slimme marketing, bescheiden productie (gemiddeld 6.000 per jaar, oplopend naar 20.000), tijdloos rechttoe rechtaan-design en een extreem hoge prijs garanderen exclusiviteit. De W460 blijft tien jaar onveranderd in productie. In 1989 komt er een grote facelift met permanente 4WD, vlottere motoren en een veel luxueuzere aankleding. Deze tot W463 gedoopte reeks completeert de nuchtere 460-serie die in productie blijft, maar wel met 463-techniek.

De rapscene ontdekt de G en dat katapulteert het imago naar ongekende hoogte. Mercedes komt met spectaculaire uitvoeringen als de G65 AMG twaalfcilinder, de G550 Landaulet en de zeswiels G63 AMG 6x6. Precies vóór zijn veertigste verjaardag introduceert Mercedes de volledig vernieuwde G-Klasse.