Zijn de prijsstijgingen in autoland echt zo extreem?

Autorijden is een dure liefhebberij. Met enige regelmaat ontvangen we lezersmail met de klacht dat de auto’s die we testen zo duur zijn dat ze voor veel mensen amper bereikbaar zijn. Eerder, in AutoWeek 14, maakten we al een overzicht van de negen auto’s die je nieuw nog kunt kopen met een budget van maximaal € 15.000. Nemen we prijslijsten van lang geleden ter hand, dan wordt al gauw duidelijk dat de prijzen van auto’s de afgelopen decennia inderdaad door het plafond zijn gegaan. Toch verdient die eerste indruk enige nuancering.

Om te beginnen zijn de meeste zaken over die periode gezien flink in prijs gestegen (wat we in de economie inflatie noemen), maar daar staat tegenover dat ook de inkomens omhoog zijn gegaan. Deze factoren samen bepalen de koopkracht. Wanneer de inkomens sneller stijgen dan de prijzen, gaat de koopkracht omhoog. Het is dus zaak om de prijsontwikkeling van nieuwe auto’s door de jaren heen af te zetten tegen de inkomens over diezelfde periode. Ook dat zegt weer niet alles, want je kunt wel meer zijn gaan verdienen, wanneer je veel meer kwijt bent aan andere, belangrijkere levensbehoeften (denk aan de stijgende woonlasten als gevolg van de overspannen woningmarkt), dan blijft er weer minder bestedingsruimte over voor de auto. Maar goed, het is niet aan de automobielindustrie om de extreme prijsstijgingen op de woningmarkt te compenseren. Verder is het fiscale klimaat van invloed op hoeveel mensen kunnen besteden, waardoor dit deel wat te ver gaat voor dit verhaal.

Forse stijging

Interessanter in deze context is een andere factor om rekening mee te houden en dat is het uitrustingsniveau van auto’s door de jaren heen. Zaken als airconditioning, elektrische ramen, ABS, airbags en stuurbekrachtiging zijn vandaag de dag zelfs op de goedkoopste modellen doodgewoon, maar nog niet zo gek lang geleden vond je ze alleen in auto’s uit de topklasse. In ‘gewone’ auto’s waren ze vaak alleen als optie leverbaar of helemaal niet.

Maar laten we eerst kijken naar de harde, ongefilterde cijfers. Volgens de jaarlijkse statistieken van branchevereningingen Bovag en RAI kostte de gemiddelde nieuw verkochte auto afgelopen jaar € 37.053. Tien jaar eerder was dat nog € 24.096. In 2000 telden we gemiddeld € 19.367 neer voor onze nieuwe auto en in 1990 was dat maar € 14.240. Onbewerkt tonen die cijfers al forse prijsstijgingen, maar dan houden we nog geen rekening met het feit dat het gemiddelden zijn. Door de jaren heen zijn er verschuivingen geweest, waarbij de nadruk steeds meer op lagere segmenten is komen te liggen. Om dat enigszins in beeld te brengen, hebben we van 2020, 2010, 2000 en 1990 steeds de modellen top-twintig geanalyseerd. In 1990 telde die 8 modellen in het C-segment (samen goed voor 28 procent marktaandeel) en 5 modellen in het D-segment (13 procent). Tien jaar later waren dat 7 modellen C (22 procent) en 6 in D (10 procent). In 2010 stond er geen enkele D-segment-auto meer in de top twintig en nog maar 5 uit het C-segment, tegenover een enorme stijging in B- en A-segment. Kortom: de gemiddelde auto was vroeger niet alleen veel goedkoper, maar zat ook nog eens veel hoger in de segmenten-hiërarchie.

Gegroeid

Daar staat dan weer tegenover dat de segmenten in letterlijke zin zijn gegroeid. Zet een Golf van toen naast een Polo van nu en je zult zien dat je er niet ver naast zit wanneer je concludeert dat het B-segment van nu het C-segment van toen is.

We nemen de Opel Corsa als voorbeeld en gaan steeds voor de vijfdeurs in zijn meest bescheiden uitvoering. Vandaag is dat de 1.2 die € 16.900 kost, in 2010 betaalde je € 14.295 voor een 1.2 Selection, in 2000 € 11.115 voor een 1.0i 12V Eco en in 1990 reed je voor € 9.395 in een heuse Opel Corsa 1.4i Swing. Een prijsverschil dus van € 7.505, destijds genoeg voor een tweede autootje erbij. Eén voor de prijs van twee dus? Welnu, voor die ruim zeven mille krijg je (los van de eerder genoemde inflatiecorrectie) centrale deurvergrendeling, keyless entry en start, stuurbekrachtiging, cruisecontrol, rijbaanhulp, hellingstarthulp, automatisch remmen, vermoeidheidssensor, verkeersbordenherkenning, stuurbediening audio, boordcomputer, Bluetooth, elektrisch verstelbaar en verwarmde buitenspiegels, lichtsensor, 12 jaar garantie, ABS, tractiecontrole en airbags. Bovendien zijn de kwaliteit van materialen en afwerking vele malen beter. Wanneer je dat alles bij elkaar optelt en er als optie (voor zover het destijds überhaupt bestond) bij die Corsa uit 1990 zou nemen, dan is het prijsgat lang niet meer zo gapend.

Voormalige vijand

Dat is allemaal mooi, maar wellicht had al die nu zo normale luxe voor jou niet zo nodig gehoeven, je betaalt er tegen wil en dank toch voor. Stel dat je zo goedkoop mogelijk een nieuwe auto wilt rijden, wat kost dat nu en wat kostte dat vroeger? Zoals we al in het eerdergenoemde overzicht in AutoWeek 14 zagen, is de goedkoopste volwaardige personenauto van dit moment de Peugeot 108 die er is vanaf € 12.645. In 2010 nog kreeg je voor iets meer dan de helft van dat bedrag de sleutels van een gloednieuwe auto in je handen, want de Chevrolet Matiz 0.8 Pure kostte € 7.111. Nog tien jaar daarvoor, kon je al voor € 5.738 eerste eigenaar van een auto worden, want dat kostte de Fiat Panda 900 Young in het eerste jaar van het nieuwe millennium.

Wie zo kort na de val van de Sovjet-Unie al geen wrok meer koesterde jegens de voormalige vijand, kon in 1990 voor € 4.762 de trotse eigenaar worden van een Lada 2105 1.2. Dat was in tegenstelling tot de latere instappertjes ook nog eens een behoorlijk ruime, vierdeurs sedan.