Winters kamperen op de Lofoten

Een nacht als deze is uniek. We zitten een beetje in elkaar gedoken met onze thermojassen en stevige winterlaarzen aan voor onze kampeerauto, terwijl boven ons de hemel op tilt lijkt te zijn geslagen. Noorderlicht. Het groene schijnsel wervelt als een tornado over onze camping aan zee. De vorm lijkt plots op die van een heel grote vossenstaart. Aha, we beginnen te begrijpen waarom de Noren dit licht ‘revontulet’ noemen, Noors voor ‘vossenvuur’. Plots een tweede lichtstaart. En een derde. De hemel verandert in een lichtspektakel dat je fantasie op hol jaagt. Eskimo’s in Groenland geloven dat het de dansende schimmen zijn van kinderen die bij de geboorte zijn overleden. De Sami (bewoners van Lapland, red.) zien in de lichten de zielen van overledenen. Bijgeloof: het noorderlicht dwingt stilte af. Wie die rust niet respecteert, zou het onheil over zichzelf afroepen, in de vorm van ziekte of de eigen dood. Wij voelen ons juist heel levendig, ondanks de kou en de lange reis waarbij we de poolcirkel reeds zijn overgestoken.

PARKEREN ONDER ZEENIVEAU

Tot aan Bodø rijdt de kleine groep campers op eigen kracht. Dan rollen we aan boord van de veerboot ‘Trollfjord’ van de Hurtigruten. Inderdaad, de traditionele Noorse pakketboten nemen op hun reis van en naar het noorden ook campers mee. Als ze de maten van onze California tenminste niet overschrijden. Onze camper past net op de lift die de rijdende vracht van laadklepniveau naar het parkeerdek onder zeeniveau brengt. Evengoed is er wel wat voorzichtige rangeerkunst nodig om de chique rood-wit gespoten camper, die de toepasselijke naam ‘Ocean’ draagt, veilig op zijn plek te krijgen. Onze inspanningen worden beloond met een uiterst relaxte tocht, inclusief een bezoek aan de whirlpool op het koude bovendek van het schip. Onze reis naar Stamsund op de Lofoten is maar een klein stuk van de traditionele route die de postschepen varen. Ze vertrekken in Bergen en varen helemaal naar Kirkenes in het noordelijkste puntje van Noorwegen. Kort voor die eindstop meren we aan in Honigsvag: de Noordkaap. Voor ons prima om een stukje mee te liften over het water: we laten ons graag varen, terwijl we genieten van de Noorse gastvrijheid, hoewel we ook graag zelf rijden. Aan het einde van de rit wacht immers de grootst denkbare lichtshow.

GEEN DROOM

Die show begint al kort na het ontschepen, als we onderweg zijn naar Unstad. We stoppen aan de kant van de weg en stappen uit: je moet even de tijd nemen om te bevatten dat je niet droomt. Deze regio is beroemd vanwege het noorderlicht dat je hier kunt zien. Aurora borealis, zoals de wetenschappelijke term luidt, zie je vooral noordelijk van de 60e breedtegraad. De reden daarvoor is het aardmagnetisch veld. Dat zorgt ervoor dat de deeltjesstroom van de zon in de omgeving van de aarde wordt afgebogen en in de buurt van de noord- en zuidpool met verhoogde snelheid de atmosfeer binnendringt. Iets versimpeld kun je het zo uitleggen: deze zonnewind is een stroom elektrisch geladen deeltjes die vanaf de zon met een snelheid van 400 tot 800 km per seconde – een tot drie miljoen kilometer per uur – het heelal in worden geslingerd. Die wind bestaat vooral uit elektronen, protonen en alfadeeltjes of helium-ionen. Als die elektronen de atmosfeer van onze aarde raken, laten ze op een hoogte van 100 tot 300 kilometer gasdeeltjes ontvlammen. Voilà: het noorderlicht.

EENZAAM

Op het moment dat we ’s nachts naar boven kijken, kan al die wetenschappelijke uitleg ons eerlijk gezegd weinig schelen. De California staat ondertussen, apart van de andere campers, vrij eenzaam op het Artic Camp in Unstad. Wij hebben de klapstoelen uit de bagageruimte gehaald en zitten nu onder de noordelijke lichtzee op de eerste rang. Zelfs de barbecue-maaltijd die onze gastheer Tony aan het winterse strand van de Noorse Zee voor ons uitrolt, wordt prachtig aangelicht in rood en groen-variaties. Voor ons gevoel is de glühwein te snel op en het kampvuur te snel gedoofd. Toch genieten we nog even verder van het door het ruisen van de zee begeleide lichtspektakel, voordat we in onze comfortabele slaapzakken rollen. Eigenlijk ben je hier met een grotere camper in het voordeel: die zijn beter geïsoleerd. Een buscamper zoals de onze is volgens de meeste mensen vooral geschikt voor expeditie-avonturiers met de koudebestendigheid van een doorgewinterde eskimo.

De California lijkt zich tegen die opvatting te verzetten: zijn heteluchtstandkachel kun je op afstand bedienen. Zo is het niet alleen warm, maar ook nog eens warm op precies de tijd die jij wilt. De kachel put uit dezelfde brandstofvoorraad als de TDI-motor, dus is het zeker in de winter aan te raden je brandstofmeter goed in gaten te houden. Ook bij temperaturen onder het vriespunt houdt de kachel de woonruimte warm en dat met minder herrie dan zijn voorgangers. Het brandstofverbruik van de verwarming konden we niet goed meten, de naald van de brandstofmeter leek de volgende ochtend nog vrijwel op dezelfde plek te staan als de avond ervoor. Misschien komt dat vooral doordat we bij het slapen wat meer koelte willen. Tussen middernacht en zeven uur ’s ochtends gaat de verwarming uit. Precies op dat tijdstip in de ochtend activeert de automatische thermostaat de brander, zodat we kort daarna onze koude neuzen weer opwarmen en we ons een uurtje later in een aangenaam warme Bulli netjes kunnen aankleden voor de dag. Alhoewel, ‘netjes’ past eigenlijk niet helemaal bij onze flink winterse outfit. Met thermokleding en laarzen zijn we in elk geval adequaat gekleed voor onze wandeltocht naar het strandhuis waar koffie en een gebakken eitje op ons wachten.

SURFEN

Onze gastheer loopt ons tegemoet in zwart neopreenpak, met onder zijn arm … een surfplank. De vorige avond vroeg hij ons nog of we ook zin hadden om de volgende dag met hem het water in te gaan en een beetje rond te surfen op de golven vlak bij het campingstrand. Nu vinden we onszelf geen watjes en gaan we ook bij temperaturen met dubbele cijfers onder nul graag de skipiste op, maar surfen is geen wintersport. Voor ons niet tenminste. Tommy ziet dat anders: surfen is voor hem een vierseizoenensport. En hij weet wat er op surfgebied te vinden is; hij heeft de wereld overgereisd en heeft ook op de plank gestaan in Hawaï. Toch bleef hij in het Hoge Noorden wonen. Niet alleen vanwege de golven, maar vooral vanwege Marion, wier vader Thor het hele arctic surfing heeft bedacht. “Op Hawaï heb je met een beetje geluk een golf voor je alleen, op de Lofoten een hele zee-inham”, grijnst de blonde atleet en hij sprint met zijn plank de golven in. Een uurtje later komt hij weer uit het water, maar niet omdat hij het koud heeft. “Met zo’n pak aan is het prima te doen”, zegt hij en geeft ons een hand om dat te onderstrepen. Inderdaad, zijn handen zijn warmer dan de onze, terwijl wij met skihandschoenen aan stonden te fotograferen. “Maar de golven waren vandaag niet heel geweldig.” Zo hebben de spijtoptanten die op het strand stonden te fotograferen, misschien toch niet zo heel veel gemist. Maar we twijfelen …

DAK INKLAPPEN

Verder nu. We willen immers nog meer van de Lofoten zien. Dus klappen we het elektrohydraulische kampeerdak in en gaan we weer op weg. Omdat er banden met spikes onder de camper zijn gemonteerd (in Noorwegen legaal), hoef je je over grip geen zorgen te maken. Zelfs niet als je over ijzel rijdt op de bruggen die de grotere eilanden met elkaar verbinden. Achter iedere bocht wacht een nieuw uitzicht. Zo willen we wel wekenlang verder rijden. Overdag dan. Want de nachten op de Lofoten, daar wil je niets van missen.