Door data in auto rijden fabrikant en wagenparkbeheerder via de cloud met je mee
25 gigabyte per uur
Binnen vijf jaar genereren alle nieuwe auto’s elk uur een duizelingwekkende hoeveelheid data van 25 gigabyte. Dat is vergelijkbaar met 578 uur lang muziek streamen. Niet alleen autofabrikanten, ook de Verenigde Naties zeggen dat de verkeersveiligheid ermee gebaat is.
Vrijwel elk nieuw automodel is tegenwoordig computergestuurd en met internet verbonden. Daarmee is de auto een paradijs geworden voor bedrijven en organisaties die aan de slag willen met alle data die in auto’s worden verzameld. Want terwijl de automobilist zich er nauwelijks bewust van is, worden in auto’s steeds meer data vastgelegd én verstuurd naar derden. Het rijgedrag van de bestuurder, de locaties waar hij komt, de technische conditie van de auto, de weersomstandigheden, zelfs de kwaliteit van het wegdek: in de auto leiden data 24 uur per dag een eigen leven.
Ze worden via de cloud gedeeld met de autofabrikant, wagenparkbeheerder, leasemaatschappij of wegbeheerder. Autodealers krijgen via de data waardevolle informatie over de technische staat van de auto: welke onderdelen gaan het binnenkort begeven, wanneer is hij aan onderhoud toe? En doordat je dankzij data-analyse mankementen ziet aankomen is het wellicht verstandig de auto vroegtijdig naar de garage te sturen, om grote dure reparaties te voorkomen.
In toenemende mate gaan de data uiteindelijk ook naar verzekeringsmaatschappijen en zelfs naar andere automobilisten. Medeweggebruikers kunnen zo up-to-date worden ingelicht over wegwerkzaamheden, een ongeval, slecht weer of simpelweg waar een parkeerplek te vinden is. Bij een ongeval kunnen autoriteiten, zoals politie en justitie, aan de hand van data steeds gemakkelijker achteraf zien wat er precies is gebeurd.
Privacywetgeving
Geotab is de wereldwijde marktleider in het verzamelen en analyseren van al die voertuigdata. Deze snelgroeiende onderneming maakte alleen al de afgelopen maanden veel nieuwe klanten bekend, waaronder Volkswagen, Kia en Volvo. Bij die merken levert Geotab voortaan standaard de hard- en software om data te verzamelen en naar belanghebbenden te verspreiden.
Geotab wijst er voortdurend op dat alle analyses en onderzoeken plaatsvinden binnen de privacywetgeving. En dat werkgevers en werknemers hier duidelijke afspraken over moeten maken. Maar dat er heel veel mogelijk is, laat zich raden. Zo kan iemand met een auto van de zaak als gevolg van die data door zijn werkgever worden aangesproken op zijn rijgedrag. Of juist een beloning krijgen omdat hij zo’n voorbeeldige bestuurder is.
De data bevatten daarnaast steeds meer details. Hoe zuinig rijdt de bestuurder? Hoe lang staat zijn auto stil op een bepaald adres? Blijft de motor dan lopen, wat ongunstig is voor het brandstofverbruik? Hoe snel trekt de bestuurder doorgaans op? Rijdt hij veilig genoeg? Houdt hij zich aan de maximumsnelheden? Hoe hard duikt hij een bocht in? Maakt hij er wellicht een gewoonte van om telkens hard te remmen met zijn auto van de zaak? Dat is niet best voor de levensduur van de banden.
Voorspellen en inschatten
“Met behulp van AI kunnen we op basis van de data ook steeds meer voorspellen’’, zegt Richard Fitzgerald, hoofd commerciële strategie en product van Geotab Europa. “Hoe groot is de kans dat iemand de komende 100.000 kilometer bij een ongeval betrokken raakt? Dat kunnen we op een gegeven moment best goed inschatten. Is het risico groot, dan kan de werkgever overwegen om de bestuurder te laten coachen: hem trainen om uit te groeien tot een betere bestuurder. Eventueel valt dat ook met een virtuele coach te realiseren, in een app. Uiteraard gaan we heel zorgvuldig met data om. Het kan bijvoorbeeld zijn dat niet zozeer de bestuurder, maar juist een bepaald type auto de grote risicofactor blijkt te zijn. Ook dat is waardevolle informatie.’’
Fitzgerald: “We zetten de komende jaren steeds meer AI. Steeds meer auto’s hebben videocamera’s. Zij kunnen daarmee de bestuurder waarschuwen voor vermoeidheid of afleiding. Maar wij kunnen met de data uit diezelfde camera’s analyseren waardóór hij of zij wordt afgeleid. Kijkt die op zijn telefoon of zoekt hij of zij in het menu van het beeldscherm van zijn auto? Bovendien kunnen we dankzij al die camera’s in en om de auto zien of de bestuurder zich schuldig maakt aan bumperkleven.’’
Zo bieden data grote bedrijven met een omvangrijk wagenpark of leasemaatschappijen de mogelijkheid om kosten te besparen én te voorkomen dat hun auto’s te vaak voor reparatie stil komen te staan of bij ongevallen betrokken raken. Daarnaast kunnen verzekeringsmaatschappijen hun klanten korting geven als ze bereid zijn aan de hand van de data te bewijzen dat ze veilig rijden.
Hoewel in eerste instantie vooral bedrijven met hun bedrijfsauto’s en wagenparken van de toenemende stroom data in auto’s lijken te profiteren, heeft uiteindelijk ook de consument er profijt van, zegt Geotab. “Want in principe maakt het niet uit of je nou in een bedrijfsauto rijdt of een particuliere autobezitter bent: elke veilig rijdende chauffeur in het verkeer is meegenomen.’’
Grootste risicoroutes
Zo heeft Geotab uitgebreid onderzoek gedaan in Parijs: op welke routes en op welke momenten van de dag hebben automobilisten daar het grootste risico op een ongeval? Als je dat weet, kunnen de autoriteiten ermee aan de slag om de verkeersveiligheid in die situaties te vergroten. Mocht dat niet lukken, dan kunnen jouw bedrijfsauto’s die routes voortaan maar beter mijden.
Maar het gaat niet alleen om kosten besparen en verkeersveiligheid. De data leggen bijvoorbeeld eveneens problemen bloot bij laadpalen. Waarom is een auto op een gegeven moment gestopt met opladen terwijl de batterijen nog niet vol waren? Zo maken data eventuele storingen in de laadinfrastructuur zichtbaar.
Volgens Geotab gaan zij steeds meer helpen om een auto aan de gewenste instellingen en het favoriete rijgedrag van de bestuurder aan te passen. Die krijgt dan uiteindelijk een auto die bij hem past als een maatkostuum.
“Data kunnen de wereld van automobilisten beter en veiliger maken’’, zegt Neil Cawse. Hij is niet alleen ceo maar ook een van de oprichters van Geotab. Cawse: “Op langere termijn willen we onze technologie beschikbaar maken voor iedereen, dus ook gewoon de consumenten die privé een auto rijden. Als je alle gegevens van alle met internet verbonden auto’s wereldwijd verzamelt, zijn er enorme voordelen te behalen om het verkeer veiliger te maken. Uiteindelijk wil iedere automobilist graag weten welke route hem het snelst, veiligst of zuinigst van A naar B brengt. Daarnaast is het voor iedere bestuurder interessant om te weten met welke rijstijl of welk rijgedrag je het veiligst het verkeer ingaat.’’
Connected car-standaard
Cawse: “Voor het zover is, moet er een connected car-standaard komen voor alle auto’s op de hele wereld. Daar wordt aan gewerkt. Uit al die data kunnen we uiteindelijk heel interessante dingen halen. We krijgen nieuwe inzichten in de verkeersveiligheid en sommige daarvan tekenen zich nu al af. Iedereen gaat er bijvoorbeeld vanuit dat hoge rijsnelheden dodelijk zijn. Maar uit onze data is gebleken dat een hoge rijsnelheid pas echt gevaarlijk is in combinatie met druk verkeer. Daarin schuilt dus het grootste risico op een ongeval. Afstand houden en kúnnen houden is echt van levensbelang.’’
Inmiddels zien ook de Verenigde Naties het nut in van de toenemende datastroom in auto’s. Valeria Motta Armijo is werkzaam bij het United Nations Road Safety Fund (UNRSF) dat zich sinds 2018 inzet voor veilig verkeer overal ter wereld. Motta Armijo: “Al in de jaren 90 werd in Zweden een beleidskoers ingezet met als doel nul verkeersslachtoffers. De VN streeft daar ook naar. Om dat te bereiken, proberen we niet alleen overheden te overtuigen en ondersteunen, maar ook bedrijven. Wij hopen dat zij data op steeds grotere schaal willen inzetten om het verkeer veiliger te maken. Bestuurders moeten veiliger gaan rijden, er wegen moeten worden aangepakt. Het zou geweldig zijn als alle autofabrikanten een standaard zouden invoeren voor data-analyse en op basis daarvan apps aanbieden aan alle automobilisten. Zodat iedereen in een app kan zien hoe veilig of onveilig hij rijdt. Natuurlijk, de VN en allerlei overheden voeren campagnes om het verkeer veiliger te maken. Maar uiteindelijk ben je vooral afhankelijk van de menselijke wil. De mens in het verkeer zal altijd fouten maken, daar veranderen we weinig aan. Maar slim gebruik van data kan ons wel degelijk helpen in de richting van nul verkeersslachtoffers.’’
Wie is de eigenaar van de data in jouw auto?
Het lijkt erop dat van alles en iedereen met de data in auto’s aan de haal gaat. Maar wie is juridisch gezien de eigenaar van al die data? De autofabrikant? Degene die de auto heeft gekocht? Of degene die erin rijdt?
Neil Cawse, de ceo van Geotab: “Het ligt eraan welke data het betreft. Als je bestuurder bent en je besluit om van A naar B te rijden, dan zijn die data in de basis overduidelijk van jou. Het zijn privégegevens. Jij bepaalt wat ermee mag gebeuren. Maar als je wagenparkbeheerder bent en de voertuigen van een bedrijf moet onderhouden, is het heel redelijk dat je eveneens toegang hebt tot informatie over het voertuig: waarom brandt het motorstoringslampje, vertoont het voertuig een storing, wat is het brandstofverbruik?
Ik denk dat het onredelijk zou zijn als de fabrikant van het voertuig geen toegang zou hebben tot die gegevens. Omdat die op basis van die gegevens de kwaliteit van zijn auto’s kan verbeteren. Dat helpt de consument uiteindelijk ook, als hij de volgende keer een auto van betere kwaliteit kan kopen.
Verder denk ik dat de autofabrikant die data nooit mag blokkeren voor de wagenparkbeheerder. Die heeft ze nu eenmaal nodig om zijn wagenpark optimaal te laten functioneren. Aan de andere kant zijn er gegevens die eigenlijk exclusief aan de fabrikant voorbehouden moeten blijven. Bijvoorbeeld over de temperatuur in een cilinder of de prestaties van een turbocompressor. Een consument of een wagenparkbeheerder kan daar eigenlijk niets mee, dus waarom zou je ook die gegevens met ze delen?’’
Grensgebied van de privacy-wetgeving
Niet iedereen is blij met de ontwikkelingen rond data in auto’s. Vooral het feit dat een werkgever voortdurend meekijkt over de schouder van een chauffeur van een transportbedrijf of bezorgdienst, leidt regelmatig tot onrust in de branche.
Vakbond FNV heeft een witboek samengesteld over de privacy in het beroepsgoederenvervoer. Daarin staat dat een digitale tachograaf waarin persoonsgegevens worden verwerkt nu eenmaal wettelijk verplicht is. Daartegen valt geen bezwaar te maken. Ook het verwerken van persoonsgegevens met behulp van een boordcomputer of blackbox kan volgens de FNV plaatsvinden op grond van een gerechtvaardigd belang van de werkgever. De werkgever moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen en dat gerechtvaardigde belang in begrijpelijke taal voor de werknemer beschrijven. Het doel moet redelijk zijn en samenhangen met de werkzaamheden die uit de arbeidsovereenkomst voortvloeien. De technologie en verwerking moeten proportioneel zijn in verhouding tot het te bereiken doel. Als bijvoorbeeld het doel een adequate planning is, dan volstaat waarschijnlijk een boordcomputer. Een blackbox die je hele rit en rijstijl opslaat en verwerkt is dan een te zwaar middel, aldus de vakbond.
Wegrollende auto’s
Wagenparkbeheerders roepen tegenwoordig de hulp in van Geotab voor de meest uiteenlopende problemen, zegt Cawse. “Dagelijks melden klanten zich bij ons met problemen in hun wagenpark. Zo meldde Amazon enige tijd geleden dat ze in toenemende mate te kampen hadden met auto’s die waren weggerold. Heel gek. Het gebeurt inmiddels wel zeven keer per maand, zeiden ze. Wij hebben de data van die auto’s geanalyseerd. Het bleek dat de pakketbezorger telkens uit zijn auto sprong en naar de voordeur rende, om zo snel mogelijk weer door te kunnen gaan. Maar als de auto dan op een helling staat en niet op de parkeerrem is gezet, rolt hij weg ...’’