Designreview Porsche 928: ‘Tijdloos meesterwerk dat bijna perfect is’

De 928 was ongekend modern en consistent gestileerd voor zijn tijd. Deze sportwagen kwam al in 1977 op de markt. Weinig auto’s zijn esthetisch perfect uitgevoerd, de 928 komt echter dicht bij dit predicaat. Aan de wieg van de 928 stond Professor Ernst Fuhrmann, een invloedrijke Oostenrijkse ingenieur. Hij nam in 1972 de functie van CEO over van Ferry Porsche.

De 911 naast de Porsche 928, waarvan lang werd gedacht dat hij het stokje van de Elfer wel kon overnemen.

De productieversie was bijna net zo glad als dit prototype.

Ferry Porsche had tot aan die tijd de voorkeur gegeven aan auto’s die aansloten bij de layout die zijn vader Ferdinand met de Kever had bedacht. Echter, Ernst dacht dat de vooruitzichten voor de 911, in de nasleep van de eerste oliecrisis in de jaren 70, zeer somber zouden zijn. Mede beïnvloed door het succes van de kleine 924 coupé, was het voor Fuhrmann duidelijk dat een indeling met transaxle, motor voorin en achterwielaandrijving de juiste keuze was. Voorin zou een geheel nieuwe V8-motor komen. Essentieel om ook de kritische Amerikaanse markt tevreden te stellen.

Net als de 924, 944 (en latere 968) was de Porsche 928 er volgens het transaxle-principe, waarbij de versnellingsbak bij de achteras is geplaatst.

Het schrappen van de 911 was toentertijd niet eens een heel absurd idee. Een paar jaar voordat de 928 op de markt kwam, had Jaguar zijn E-type vervangen door de XJ-S. Ook in Engeland stapte men af van een icoon en werd de focus verlegd van het bouwen van een volbloed sportauto naar de creatie van een gran turismo.

Ex-Opelmensen naar Stuttgart

Net als de ingenieurs genoot het ontwerpteam van Porsche, bestaande uit nieuwkomers, een enorme mate van vrijheid bij het creëren van het nieuwe vlaggenschip. De toenmalige hoofdontwerper van Porsche, Anatole Lapine, was pas weggekaapt bij Opel, dat destijds een van de professioneelste en geavanceerdste designstudio's in huis had. Lapine nam een aantal Opel-collega's mee naar Stuttgart.

Let op de klok, die had op 9:28 moeten staan, maar verder een heerlijke plaat.

De populaire 'folded paper' stijl was in die tijd zeer geliefd. Die harde vormen, met oplopende taillelijn en scherpe vouwen in de surfacing – zie DeLorean en Lamborghini Countach – werden door het team volledig genegeerd. De Porsche designers zette een aanzienlijk gedurfder en achteraf gezien veel meer tijdloze koers uit, voor de stijl van de 928. Die creatieve visie resulteerde in zachtere en ronde vormen, rijk aan volumes – en typisch Porsche bovendien. Het maakte de auto toen geen alom geliefd ontwerp.

Harde vormen, scherpe vouwen, dat was de designtaal van de jaren 70, waar de 928 hard tegenin ging.

Afgezien van twee subtiele knikken, die absoluut geen harde vouwen zijn, aan de randen van de spatborden vooraan, is de 928 volledig vrij van groeven of facetten in zijn carrosserie. Deze integrale manier van ontwerpen was toentertijd ongehoord. De voorspatborden zijn overigens van aluminium en uit één stuk gemaakt - een uitgesproken statement van kwaliteit in de jaren 70. Een tijd waarin overal op werd bezuinigd. Het algehele uiterlijk van de 928 is door een reeks unieke vondsten puur en in zijn originele, spoiler- en stootstripvrije vorm nog steeds uiterst fris.

De 928 was nooit verkrijgbaar met chromen rand rond de ruiten, een zeer gebruikelijk element in de jaren 70 en 80. Een materiaal als chroom was in de ogen van Porsche te archaïsch en ouderwets en bovendien volledig in strijd met de moderne en pure opzet van de 928.

Porsche 928

De enige elementen die het uiterlijk daadwerkelijk dateren zijn de vormen van de verlichting. Ook de wielafmetingen en het formaat van de deelnaden tonen aan dat de 928 geen moderne auto is, maar een model waarvan de conceptie meer dan 50 jaar geleden plaatsvond.

Een ontwerp waaraan je niets hoeft toe te voegen of waarvan je niets kunt wegnemen, kun je als een vorm van perfectie beschouwen. Voor wilde spoilers en opgeplakte wielverbreders was geen plaats op de 928. 

Na 10 jaar trouwe dienst werd in 1987 een subtiele facelift voor front en achtersteven doorgevoerd. Hierbij verrijkte Porsche de volumes van de bumpers en monteerde het grotere wielen.  De GTS-uitvoering kreeg bovendien brede achterspatborden en een horizontale lichtstrip.

Porsche kreeg in 1978 de onderscheiding Auto van het Jaar voor haar ongekende design - en engineering prestatie. Dat de 928 voor het merk weinig succesvol was, zegt meer over de mensen voor wie het ontwerp bedoeld was, dan over het toonaangevende designwerk zelf.