Designreview Fiat Panda: ‘een designmasterclass over eenvoud’
Giugiaro's geniale stadsauto
Het verzoek dat Fiat in de jaren 70 aan de Italiaanse designstudio Italdesign deed, was even duidelijk als ambitieus: er moest een gebruikersauto worden ontworpen die net zo succesvol kon zijn als de Topolino, 500 en 600. Dat de auto geboren uit die briefing de meest iconische Fiat ooit zou worden, had zelfs ontwerper Giugiaro niet durven dromen. Autodesigner Niels van Roij kijkt in de achteruitkijkspiegel en ziet het rijdende designicoon dat 23 jaar werd gebouwd.
Giorgetto Giugiaro ontwierp een eenvoudige auto, bedoeld voor een jong publiek. Vele slimme vondsten zorgden ervoor dat de Panda betaalbaar, ruim en praktisch werd. Dit project is een design-masterclass over eenvoud en het bedenken van een slimme packaging, de gestalte van een auto die sterk onderhevig is aan zowel de mensen die erin plaatsnemen als alle toegepaste aandrijflijnonderdelen.
Schildbumpers: handig in de stad, gemakkelijk te vormen
Vanbuiten zien we de trefzekere proporties en een harde, geometrische lijnvoering. Ze geven de Panda een utilitaire look. Aan de voor- en achterzijde werden schildbumpers van kunststof gemonteerd: niet alleen handig voor in de stad, maar ook gemakkelijk te vormen in de productie en te monteren tijdens de assemblage. De onderste helft van de body werd in de beginjaren in dezelfde grijze kleur gespoten; dit is dus geen kunststof beplating. De stadsauto wordt door deze ingrepen zowel stoer als functioneel, omdat het een kosteneffectieve manier is om de onderste helft van de deur te beschermen.
Plastic werd op alle vier de uithoeken van de auto gebruikt. Zo kon het plaatwerk goedkoop en recht worden gemaakt, terwijl de kunststof knipperlichten vooraan en de achterlichten achteraan zorgden voor de transitie tussen de verschillende carrosseriekanten.
De unieke offset-grille, met de koelsleuven afhankelijk van de motorisering links of rechts aangebracht, maakt een uniek statement in de wereld van automotive-design, die vooral symmetrie nastreeft.
De compleet platte ruiten rondom, in een tijd dat gekromde ruiten al vele jaren werden toegepast, geven inzicht in de vasthoudendheid van Giugiaro in het streven naar eenvoud in het ontwerp van de Panda. Bovendien zijn de zijruiten links en rechts uitwisselbaar, zodat de helft op de matrijskosten kon worden bespaard.
De hoge cabine, zeker voor een auto uit de jaren 80, maakt ruimte om de passagiers niet horizontaal, maar verticaal in de auto te zetten. Hierdoor kan er op het kleine platform veel meer passagiersruimte worden gecreëerd.
Binnenin biedt de Panda een nieuw gebruik van ruimte middels de unieke packaging. Daarnaast heeft het interieur een grote hoeveelheid innovatieve ideeën. Zo is het ontwerp van de oorspronkelijk gemonteerde voorstoelen minimalistisch: feitelijk betrof het niet meer dan een metalen framewerk met een hangmat ertussenin. De achterbank kon worden omgeklapt of verwijderd binnen 15 seconden, maar de zitting zelf kon ook omhoog worden gezet. De eerste folders van de Panda vertelden trots dat in de V-vorm die zo ontstond niet enkel vazen veilig konden worden vervoerd, maar ook baby’s...
Het dashboard wordt in alle productieauto’s opgehangen aan de zogenaamde cross-beam. Deze dwarsbalk zorgt voor stijfheid van de gehele unit en vormt de fysieke basis voor het dashboard. Normaliter wordt die dwarsbalk volledig uit het zicht weggewerkt, terwijl hij in de Panda niet alleen duidelijk te zien is, maar er zelfs dankbaar gebruik van wordt gemaakt: met een stofje over die dwarsbalk wordt een van de breedste aflegruimtes in de auto-industrie gecreëerd. Dit concept is ideaal in een kleine familieauto en bovendien goedkoop te bouwen. Het textiel op de stoelhoezen, deurpanelen en het aflegdeel van het dashboard kon niet alleen gemakkelijk worden verwijderd, maar zelfs worden gewassen.
Perfecte proporties, eenvoudige surfacing en minimalistische jewellery in de vorm van badges. De eerste Panda is op alle niveaus geslaagd. Complimenti!