De Tweeling: Fiat 131 - Tofas Sahin - Tofas Kartal
De originele stationwagen was niet goed genoeg
De aanleiding voor dit artikel is de gele Tofas Kadral die door een trouwe AutoWeek-fan op de Nederlandse wegen werd gespot. We dachten eerst dat het een Fiat Regata was, maar het blijkt een Fiat 131 in een praktische Turkse jas!
De Fiat 131 verscheen in 1974 als opvolger van de Fiat 124, die in Rusland nog vele jaren zou voortleven onder de vlag van Lada. De 131 was wat strakker en ontegenzeggelijk moderner dan de 124 en verscheen als twee- en vierdeurs sedan én als vijfdeurs stationwagon. Als gevolg van het langlopende samenwerkingsverband met de Spanjaarden was de 131 er ook als Seat en dat merk was verantwoordelijk voor de bouw van de stationwagonversie.
De Fiat 131 hield het onder die naam tot 1984 uit, maar net bij de 124 betekende dat niet het definitieve einde van het model. Wat heet: tot 2010 zijn de nazaten van de 131 gebouwd. Tofas, officieel gespeld als Tofaş, was niet onbekend met Fiat, want de Turkse fabriek bouwde de 124 al sinds 1971 onder de naam Murat 124. De 131 werd vanaf 1977 als Murat 131 gevoerd en leek in die vorm als twee druppels water op het origineel, maar al snel werd de merknaam Tofaş naar voren geschoven en volgden er meer typenamen.
De voornaamste uiterlijke wijziging vond plaats in 1988. De sedan, die toen al Sahin heette, kreeg een moderner front dat opvallend genoeg aan dat van de Fiats uit die tijd deed denken. Het resultaat was dan ook een vreemde mengelmoes van Fiats uit het Tempra-tijdperk en de oudere generatie waartoe de 131 behoort.
Kartal
Nog opvallender dan de Sahin is de Kartal, de auto waaraan we dit verhaal te danken hebben. De Kartal is de stationwagonversie van de Sahin, maar is anders dan je zou verwachten niet het directe broertje van de 131 station. Die werd in Turkije kennelijk te onpraktisch bevonden, dus kreeg de Kartal een hoger dak en een opvallende, doch niet bijster sierlijke ‘sprong’ in de daklijn.
Om te bewijzen dat het merk echt niet op een typeplaatje meer of minder keek, werden luxe varianten van de Sahin tot Tofaş Doğan gedoopt. In 2002 kwam er een einde aan de productie voor de Turkse markt, maar niet aan het leven van dit 131-derivaat.
Holland
De kennelijk nauwelijks te evenaren kwaliteiten van de destijds al behoorlijk antieke Fiat werden in Egypte nog jaren gevierd door de Tofaş-producten in licentie te bouwen. Ook in Ethiopië werd de auto in elkaar geschroefd, nota bene bij een bedrijf met de naam Holland Car Company. Daar zit daadwerkelijk een Nederlands tintje aan, want dit bedrijf was een joint venture tussen een Nederlands en een Ethiopisch bedrijf. Die combinatie hield het naar verluidt het langst vol, al zat er niet veel tijd tussen de sluiting van de Ethiopische productielijn en die van de Egyptische.
