Back to the Future: Volkswagen Karmann Cheetah

Wanneer je hem zo ziet staan, lijkt de Volkswagen Karmann Cheetah met zijn smalle postuur en lange, vlakke achterdek een historisch prototype voor een kleine pick-up. Een pijnlijke constatering, omdat dit de beoogde opvolger was van Volkswagens mooiste model, de Karmann Ghia. Gelukkig heeft het niet zo hoeven zijn.

De combinatie van de namen Karmann en Ghia zal menig liefhebber nog altijd weke knieën en een brok in de keel bezorgen. Ze – want overduidelijk een vrouwelijke auto – was de Italiaanse schone die van 1955 tot 1974 voor wat zonneschijn zorgde binnen het verder zo alledaagse VW-gamma. Haar verleidelijke lijnen waren van Carrozzeria Ghia, terwijl de bouwkwaliteit van Karmann uit Osnabrück Duits-degelijk was. Een droomcombinatie, al had wat Italiaans temperament onder de motorkap niet misstaan.

Waardige opvolger
Met 34 of 50 pk was VW's mooiste jarenlang een flaneermobiel om heerlijk mee langs spiegelende etalageruiten te paraderen; de cabrio voor de zomerse dagen, de coupé voor elk ander moment. Begin jaren zeventig realiseerde Volkswagen zich dat het een opvolger moest ontwerpen voor de toen al vijftien jaar oude Karmann Ghia. Gezien het grote aantal liefhebbers van het model was dat een onmogelijke klus, waaraan Volkswagen zich liever niet zelf waagde. Het nodigde daarom de jonge ontwerper Giorgetto Giugiaro uit om zich samen met Karmann op het ontwerp te storten.

De gezamenlijke inspanningen leverden een auto op die in veel opzichten bijzonder was, alleen was-ie niet bijzonder mooi. En ook niet bijzonder handig. Zo was het grote, liggende paneel achter de twee stoelen niet het kofferdeksel, maar de motorkap. Bagage kon nauwelijks mee in de auto. En hoe groot de motorkap ook was, hij verborg niet meer dan de VW-boxer met 50 luchtgekoelde pk's.

Slimme dakconstructie
Wel geslaagd was de dakconstructie, die bestond uit vaste A- en B-stijlen die in lengterichting met elkaar waren verbonden. Er was echter geen targa-achtige constructie tussen de B-stijlen (overdwars). Dat maakte het interieur ook gevoelsmatig lekker luchtig. En toch veilig genoeg, omdat de U-vormige constructie mede fungeerde als rolbeugel. Het dak was een grotendeels transparante softtop, waarmee de Cheetah ook in gesloten toestand in alle richtingen een panoramisch uitzicht in petto had. Goed bedacht.

In de kiem gesmoord
De Karmann Cheetah is het conceptstadium nimmer ontgroeid. Logisch ook eigenlijk, omdat hij de in 1969 gepresenteerde VW-Porsche 914 (foto 4) flink in de weg zou hebben gereden. Voor Giugiaro was de afwijzing niet leuk, maar met dank aan Volkswagen zou de Italiaan de schade enkele jaren later dubbel en dwars inhalen: hij tekende de eerste nieuwe generatie Volkswagens met voorwielaandrijving. Zijn eerste creatie was niet eens de compacte hatchback (Golf) of de wat hoger gepositioneerde middenklasser (Passat), maar juist de sportieveling van de reeks. En daarmee werd de Karmann Ghia (foto 3) niet opgevolgd door de Karmann Cheetah, maar door de Scirocco (foto 5), gebouwd door Karmann.