Mercedes-Benz S-klasse W116 300SD Turbodiesel (1980)

autoreview

18 maart 2007 om 00:00

Uitvoering	S-klasse W116 300SD Turbodiesel
Bouwjaar	1980
Jaar van aanschaf	1980
KM-stand bij aanschaf	15 km
KM-stand laatst	230.000 km

ERVARINGEN

222.000 km
18 maart 2007

Een opvallende verschijning is deze 300SD, en met zijn ruim 5,20 meter lengte niet over het hoofd te zien. Binnen de S-klasse W116, die gebouwd werd van 1972-1980, neemt de 300SD een bijzondere positie in, want het is de enige diesel. In die jaren durfde Mercedes het om reden van imago nog niet aan, om in Europa een dieselmotor in de S-klasse uit te brengen. Voor de Noordamerikaanse markt echter, was dit model min of meer noodzaak. Immers, overheidsvoorschriften aangaand een gemiddeld gebruik per merk gaf een probleem voor Mercedes op de belangrijke Amerikaanse exportmarkt waar het merk hoofdzakelijk dorstige 6- en 8 cylinder modellen verkocht. Daar moest deze relatief zuinige diesel verandering in brengen. Daarom werd in de laatste produktiejaren 1978-1980 de 300SD met behoorlijk succes verkocht in de V.S.. Er werden 28634 exemplaren afgeleverd. Ongeveer 7% van de totale W116 produktie was een 300SD. Als motor diende de 5 cylinder 3 liter OM617, die in 1974 was geïntroduceerd in de 240D 3.0 (W115). Om de aanmerkelijk grotere en zwaardere W116 toch op gang te krijgen, werd de motor voorzien van een turbo. Daarmee leverde hij 121 PK. Dat is niet overdadig voor een ruim 1700 kg zware auto, maar voldoende voor een top van 165 en een acceleratie van 0-100 in 15 seconden bij een gemiddeld verbruik van 1 op 8.
Het hier getoonde exemplaar is een van de laatsten en werd door mijn vader nieuw besteld bij een Amerikaanse dealer. In mei 1980 werd de auto door hem bij de fabriek in Sindelfingen in ontvangst genomen. Deze auto is dus nooit in Amerika geweest! Het was de laatste auto, die mijn vader kocht. Bijzonder is dat zijn eerste Mercedes, een 170Vb uit 1952, thans prachtig gerestaureerd rondrijdt. Deze 300SD is uitgevoerd in de kleur zilverblauw metallic met blauw leer. Hij is voorzien van het Amerikaanse optiepakket, dat bestaat uit een automatische 4-traps transmissie, cruise-control, thermostatisch geregelde airco, lichtmetalen velgen, electrische ruitopeners, Becker Mexico radio/cassette, bagagenetten aan de rugleuningen van de voorstoelen en leeslampjes achterin. Voor huidige begrippen geen heel bijzondere extra’s, maar destijds was dat toch wel anders.
Deze 300SD is van mei 1980 tot november 1995 in dagelijks gebruik geweest en heeft in die periode 138.000 miles afgelegd. Er zit immers een mijlen en geen kilometer teller in deze Amerikaanse uitvoering! Hierna is de auto geschorst en opgeslagen in een garage. Met speciale ontheffing is er eind jaren 90 nog een grote tocht in het kader van een klassieker-evenement mee gereden. Nu de auto belastingvrij is (hoog tarief voor een diesel van dit gewicht!) ligt het in de bedoeling om hem dit of volgend jaar weer te gaan reactiveren. Enig werk verwacht ik wel: met name op gebied van banden en remmen.

Update februari 2010.
Afgelopen juli is de SD gewekt uit zijn winterslaap van veertien jaren. De hoofdmonteur van mijn Lancia-dealer heeft een Mercedes verleden: al een aantal jaren geleden had hij zich geinteresseerd getoond om de reconditionering van de auto ter hand te nemen. Zo is geschied, onder voorwaarde dat er verloren uurtjes zouden worden benut teneinde de kosten niet te hoog te laten oplopen. De auto bleek in verrassend goede staat te verkeren na vijftien jaar gebruik met een rustperiode van veertien jaar erop volgend. Een uitgebreide grote beurt was voldoende voor het mechanische deel. Wel moest er uit de USA een nieuwe compressor voor de airco komen. De airco moest daarbij worden omgebouwd naar het thans toegelaten koelmiddel. Aan twee binnenschermen moest beperkt gelast worden. Twee deuren vertoonden enige roestschade onder de chroomstrips en aan de deurframes. De beste oplossing bleek te zijn om de twee deuren te vervangen door gevonden gebruikte exemplaren die geheel gaaf waren. Hoewel dat een verdubbeling van het budget betekende, heb ik toch besloten om de auto geheel te laten spuiten. Plaatselijk spuiten was immers al vereist. Bij een metallic lak van gevorderde leeftijd zijn kleurverschillen dan onvermijdelijk. Dat blijft storen. Vandaar het besluit tot een geheel nieuwe laklaag. Dat is prima uitgevoerd: geen afplakken maar verwijderen van ruiten en demontabele delen. Zonder enig probleem volgde APK goedkeuring. Gereden heb ik thans nog geen meter met de auto: in de huidige winterse omstandigheden mag de auto echt niet buiten komen! Uiteraard heb ik in de periode 1980 -1995 al wel veel met de auto gereden. Binnenkort hoop ik mijn herinnering te toetsen: ik zal daarover berichten. Ik rond af met de conclusie van het onlangs uitgebrachte taxatierapport:

Het voertuig is van originele Nederlandse herkomst en is vanaf de eerste ingebruikname in familiebezit. De historie is geheel bekend. De huidige bezitter is de tweede eigenaar van het voertuig. Recentelijk zijn werkzaamheden uitgevoerd. Het voertuig is, voor zover het de losse delen betreft, gedemonteerd geweest. Waar nodig is de carrosserie gereconditioneerd en waar nodig gereviseerd. De carrosserie is geheel voorzien van een nieuwe laklaag. Vervolgens is het voertuig weer opgebouwd. Het voertuig verkeert in een authentieke staat. Deze Mercedes 300SD is door de vader van de huidige eigenaar in 1980 nieuw in gebruik genomen. De Mercedes is altijd spaarzaam gebruikt geweest. De recentelijk aan de Mercedes verrichte werkzaamheden werden op een goede wijze uitgevoerd en afgewerkt waarbij met succes is gestreefd naar het behoud van de authentieke staat van de Mercedes. Het geheel verkeert thans dan ook in een algehele alsmede rijtechnisch goede staat. De Mercedes maakt verder een goed onderhouden en verzorgde indruk.

PROBLEMEN

222.000 km
18 maart 2007

In zijn gebruiksperiode van 15 jaar heeft de auto zich heel probleemloos getoond. Twee keer is de condensator van de airco vervangen. Dat kostte telkens ongeveer EUR 800. Ook de mechanische cruise control is enkele keren defect geraakt. De remmen zijn een keer gereviseerd en er waren wel eens wat kleinere problemen met de centrale vergrendeling en de electrische ruitopeners. Verder uitsluitend regulier onderhoud. Later werden de schakelmomenten van de automaat wat rauw. Waarschijnlijk valt dat terug te voeren op de banden in de transmissie.
De aanvankelijk wat slappe afstemming, typisch gericht op de Amerikaande smaak, werd later ondervangen door het monteren van de Bilstein gasdrukdempers die standaard waren voor Europese uitvoeringen van de W116.
Roestvorming was rond 1980 nog wel een tamelijk serieus probleem, zij het dat dit bij Mercedes minder groot was dan bij sommige andere merken. Deze 300SD heeft zijn werkzaam leven van 15 jaar echter helaas in de buitenlucht moeten doorbrengen en dat heeft toch wat sporen nagelaten, ondanks herhaalde tectyl behandelingen en het feit, dat de auto begin jaren 90 werd overgespoten. Er zitten wat roestblaasjes onder de sierlijsten bovenaan de portieren, een bekende plek bij de W116. Ook de binnenschermen aan de voorzijde vertonen wat corrosie. Het blijft gelukkig binnen de perken: de wielkuip-lijsten en de onderzijde van de achterschermen (bedreigde plekken bij de W116) zijn in goede staat. Nieuwe huidplaten voor de beide voorportieren zijn echter al voorradig!

Back on the road again!

230.000 km
22 maart 2012

De gedeeltelijke restauratie van de Amerikaanse W116 is voltooid! Motor en automatische transmissie waren nog in uitstekende staat: daar hoefde helemaal niets aan te gebeuren op het vervangen van de gloeibougies en de waterpomp na. De carrosserie had iets meer aandacht nodig: twee portieren zijn vervangen door gebruikte, roestvrije exemplaren. Om kleurverschillen te voorkomen was het daarna slimmer, om de hele auto van een nieuwe lakjas te voorzien. Natuurlijk werden daarbij de originele 14” Fuchs lichtmetalen wielen niet vergeten: na parelstralen werden ook die voorzien van een nieuwe laklaag in de originele kleur. Verder werd het stuurhuis gereviseerd omdat ik ontevreden was over de wegligging. In combinatie met nieuwe Vredestein Sprint Classic banden is dat punt nu weer puik in orde. De grootste problemen zaten in het verwarmings- en ventilatiesysteem. De automatische airco werd omgebouwd naar hedendaags koelmiddel en de compressor moest worden vervangen. De airco werkte toen prima, maar van de verwarming kon dat niet worden gezegd. Boosdoener bleek uiteindelijk de vacuümklep die niet meer te redden bleek. Met € 1.200 een peperduur onderdeel. Omdat mij inmiddels was gebleken dat het een heel storingsgevoelig onderdeel was, ben ik gaan zoeken naar een andere oplossing. Die heb ik uiteindelijk gevonden in de USA, waar destijds een airco met automatische regeling standaarduitvoering was op de S-klasse. Problemen met de bewuste vacuümklep bleken daar geregeld voor te komen. Een ingenieursbureau in Arizona heeft een elektronisch geregelde klep ontworpen. Die heb ik besteld voor minder dan de helft van de prijs van de originele vacuümklep. Die blijkt, na zo’n drieduizend kilometer ervaring, prima te werken.
Najaar 2010 was de auto structureel klaar, revisie stuurhuis en reparatie van de klimaatregeling hebben later plaatsgevonden. Inmiddels heb ik ruim 5.000 km rijervaring opgedaan. Hoe rijdt het? Uitstekend, deze inmiddels 32-jarige. Niet echt snel, want 125 paardenkrachten zijn natuurlijk niet veel om 1720 kilogram in beweging te krijgen. Maar met een kruissnelheid van 120 – 130 kilometer valt prima te leven. Harder kan, maar dan moet de motor zich wel erg in gaan spannen waardoor dan geluidsproductie en brandstofgebruik flink gaat toenemen. Gemiddeld kom ik nu uit op 10-12 liter diesel per 100 kilometer. De besturing is tamelijk indirect, zoals gebruikelijk bij een Mercedes uit deze tijd. Samen met het enorme stuurwiel is er dan werk aan de winkel bij het ronden van een rotonde.
Al met al ben ik zeer tevreden over de afloop van dit project waarbij deze klassieker na vijftien jaar stilstand weer in oude glorie rondrijdt!

8,0